English    Türkçe    فارسی   

6
3348-3397

  • Hangi uzvuna baksa öbüründen daha güzel görünüyordu.
  • بر هر آن عضوش که افکندی نظر  ** هر یکش خوشتر نمودی زان دگر 

  • Çevikliğinden, güzelliğinden ruhaniyetinden başka Tanrı ona eşsiz bir güzellik vermişti.
  • غیر چستی و گشی و روحنت  ** حق برو افکنده بد نادر صفت 

  • Padişah aklıyla şöyle bir, araştırdı. Bu nedir ki aklımı çeldi? Dedi. 3350
  • پس تجسس کرد عقل پادشاه  ** کین چه باشد که زند بر عقل راه 

  • Gözüm böyle atları çok gördü, toktur, ganidir. Belki böyle güneş gibi iki yüz at görmüş, aydınlanmıştır.
  • چشم من پرست و سیرست و غنی  ** از دو صد خورشید دارد روشنی 

  • Şahların ruhları bence beydaktır. Böyle olduğu halde nasıl olur da bir yarım at, haksız olarak gözümü çeler?
  • ای رخ شاهان بر من بیذقی  ** نیم اسپم در رباید بی حقی 

  • Yoksa büyücüleri yaratan bir büyü mü yaptı? Bu, onun çekişi olmalı, atın hassası değil.
  • جادوی کردست جادو آفرین  ** جذبه باشد آن نه خاصیات این 

  • Fatiha okudu, bir hayli lahavle çekti. Fakat okuduğu fatiha gönlündeki derdi çoğalttı.
  • فاتحه خواند و بسی لا حول کرد  ** فاتحه‌ش در سینه می‌افزود درد 

  • Çünkü padişahı çeken zaten fatihaydı. Fatiha bir muradın olmasında, bir kötülükten kurtulmada birebirdir, ama onu bu derde sokan, fatihanın sahibi Tanrıydı. 3355
  • زانک او را فاتحه خود می‌کشید  ** فاتحه در جر و دفع آمد وحید 

  • Göze bir başkasını gösterirse bu onun işidir. Gözden kendisinden başkası kaybolur, göz yalnız Hakk’ı görürse bu da onun uyandırmasıdır.
  • گر نماید غیر هم تمویه اوست  ** ور رود غیر از نظر تنبیه اوست 

  • Padişah, iyice anladı ki gönlünün akması Tanrıdan. Tanrının işi her an eşsiz örneksiz şeyler yaratmaktır.
  • پس یقین گشتش که جذبه زان سریست  ** کار حق هر لحظه نادر آوریست 

  • Onun hilesiyle taştan öküze , taştan ata tapar, secde ederler.
  • اسپ سنگین گاو سنگین ز ابتلا  ** می‌شود مسجود از مکر خدا 

  • Kafire göre putun bir ikincisi olamaz. Halbuki putta ne bir kudret vardır, ne bir ruhaniyet.
  • پیش کافر نیست بت را ثانیی  ** نیست بت را فر و نه روحانیی 

  • Öyle olduğu halde o gizliden gizli gönülleri çekip duran nedir? O, bu aleme başka bir alemden parlamadadır. 3360
  • چست آن جاذب نهان اندر نهان  ** در جهان تابیده از دیگر جهان 

  • Bu pusuyu akıl da görmez can da. Ben göremiyorum sen görebiliyorsan gör.
  • عقل محجوبست و جان هم زین کمین  ** من نمی‌بینم تو می‌توانی ببین 

  • Harzemşah, gezintiden dönünce saltanat erkanının ileri gelenlerine sırrını açtı.
  • چونک خوارمشه ز سیران باز گشت  ** با خواص ملک خود هم‌راز گشت 

  • Derhal, çavuşlara o atı. Beyden alıp getirmelerini emretti.
  • پس به سرهنگان بفرمود آن زمان  ** تا بیارند اسپ را زان خاندان 

  • Çavuşlar ateş gibi koşup vardılar. Dağ gibi olan o bey yüne döndü adeta.
  • هم‌چو آتش در رسیدند آن گروه  ** هم‌چو پشمی گشت امیر هم‌چو کوه 

  • Dertten elemden canı ağzına geldi. imadülmülk’ten başka derdine derman olacak kimseyi göremedi. 3365
  • جانش از درد و غبین تا لب رسید  ** جز عمادالملک زنهاری ندید 

  • İmadülmülk onun bayrağıydı. Herkes onun altına gelirdi; her zulüm gören dertten ölüm haline gelen koşar, ona başvururdu.
  • که عمادالملک بد پای علم  ** بهر هر مظلوم و هر مقتول غم 

  • Ulular içinde ondan daha saygılısı ondan daha üstünü yoktu. Padişahın tapısında adeta bir peygamberdi.
  • محترم‌تر خود نبد زو سروری  ** پیش سلطان بود چون پیغامبری 

  • Vezirliğe tamahı yoktu. Soyu sopu temizdi zahitti, ibadet ehliydi, geceleri kalkar, Tanrıya ibadette bulunurdu, cömertlikte de sanki bir hatemdi.
  • بی‌طمع بود او اصیل و پارسا  ** رایض و شب‌خیز و حاتم در سخا 

  • Rey ve tedbiri pek kutluydu. Her hususta reyi sınanmıştı.
  • بس همایون‌رای و با تدبیر و راد  ** آزموده رای او در هر مراد 

  • Can vermede de cömertti. Mal vermede de. Yeni ay gibi gayb güneşini dilerdi. 3370
  • هم به بذل جان سخی و هم به مال  ** طالب خورشید غیب او چون هلال 

  • Beylikte garipti kimsesizdi. Yokluk ve Tanrı sevgisi sıfatlarında gizlenmişti.
  • در امیری او غریب و محتبس  ** در صفات فقر وخلت ملتبس 

  • Her ihtiyaç sahibine baba gibiydi. Padişahın tapısında şefaatçiydi her zararı def ederdi.
  • بوده هر محتاج را هم‌چون پدر  ** پیش سلطان شافع و دفع ضرر 

  • Kötüleri, Tanrı hilmi gibi örterdi. Hasılı huyu halkın huyundan bambaşka ve tamamıyla aykırıydı.
  • مر بدان را ستر چون حلم خدا  ** خلق او بر عکس خلقان و جدا 

  • Kaç kere vezirliği bırakıp ibadet için yalnızca dağlara yönelmişti de padişah yüzlerce niyazlarda bulunarak onu önlemişti.
  • بارها می‌شد به سوی کوه فرد  ** شاه با صد لابه او را دفع کرد 

  • Her an yüzlerce suça şefaat etse padişah ondan utanır şefaatini kabul ederdi. 3375
  • هر دم ار صد جرم را شافع شدی  ** چشم سلطان را ازو شرم آمدی 

  • O bey adalet ve insaf sahibi imadülmülk’ ün yanına baş açık bir halde koştu, başına topraklar serpiyordu.
  • رفت او پیش عماد الملک راد  ** سر برهنه کرد و بر خاک اوفتاد 

  • Dedi ki : Haremde neyim var neyim yoksa hepsini alsın yağmacılara buyursun, varımı yoğumu yağma ettirsin.
  • که حرم با هر چه دارم گو بگیر  ** تا بگیرد حاصلم را هر مغیر 

  • Fakat şu bir tek at yok mu o benim canımdır. Ey beni seven hayrımı isteyen! İyice bil ki onu alırsa öldüm ben.
  • این یکی اسپست جانم رهن اوست  ** گر برد مردم یقین ای خیردوست 

  • Bu atı elimden alırsa muhakkak biliyorum ki yaşayamam artık.
  • گر برد این اسپ را از دست من  ** من یقین دانم نخواهم زیستن 

  • Tanrı sana bu yakınlığı ihsan etmiş ey Mesih hemen elinle başımı okşa. 3380
  • چون خدا پیوستگیی داده است  ** بر سرم مال ای مسیحا زود دست 

  • Kadına da sabrederim, altınım akarım gitse de aldırmam. Bu ne uydurma laf, ne de hile.
  • از زن و زر و عقارم صبر هست  ** این تکلف نیست نی تزویریست 

  • Eğer inanmazsan bu hararetimi yalan sanırsan hazırım, sına; sözü doğru mu yalan mı anla!
  • اندرین گر می‌نداری باورم  ** امتحان کن امتحان گفت و قدم 

  • İmadülmülk bu hali gördü gözleri yaşardı, ağladı. Gözlerini silerek perişan bir halde padişahın tapısına koştu.
  • آن عمادالملک گریان چشم‌مال  ** پیش سلطان در دوید آشفته‌حال 

  • Padişahın huzurunda durdu. Ağzını yumdu, fakat içinden kulların Tanrısına gizlice yalvarıyordu.
  • لب ببست و پیش سلطان ایستاد  ** راز گویان با خدا رب العباد 

  • Ayakta duruyor fakat sultanının içinden geçirdiği şeyleri duyuyordu. Gönlünden şunları düşünmekte Tanrıya şöyle niyaz etmekteydi: 3385
  • ایستاده راز سلطان می‌شنید  ** واندرون اندیشه‌اش این می‌تنید 

  • Yarabbi, o genç, eğri yola gittiyse affet. Senden başkasına sığınmak doğru değil.
  • کای خداگر آن جوان کژ رفت راه  ** که نشاید ساختن جز تو پناه 

  • Fakat sen onun yaptığını bakma, sana layık olanı yap. O tutsak olan kullardan halas olmasını beklemede, fakat sen halas et onu.
  • تو از آن خود بکن از وی مگیر  ** گرچه او خواهد خلاص از هر اسیر 

  • Çünkü bu halkın hepsi de muhtaçtır yoksulundan tut da padişahına kadar hepsi.
  • زانک محتاجند این خلقان همه  ** از گدایی گیر تا سلطان همه 

  • Yüceliklere sahip dururken bir mumdan, bir mum yalımından yol bulmayı ummak..
  • با حضور آفتاب با کمال  ** رهنمایی جستن از شمع و ذبال 

  • Güzelim parlak güneş meydandayken mumla kandilden ayrılmak istemek! 3390
  • با حضور آفتاب خوش‌مساغ  ** روشنایی جستن از شمع و چراغ 

  • Fakat şüphe yok ki bizim şanımız, edebi terk etme, nimete karşı küfranda bulunma, heva ve hevesinize uymadır.
  • بی‌گمان ترک ادب باشد ز ما  ** کفر نعمت باشد و فعل هوا 

  • Akıllıların çoğu düşünceye daldığı zaman yarasa gibi karanlığı sever.
  • لیک اغلب هوش‌ها در افتکار  ** هم‌چو خفاشند ظلمت دوستدار 

  • Geceleyin yarasa, bir kurtcağız yese, o kurtu bile can güneşi beslemiş, yetiştirmiştir.
  • در شب ار خفاش کرمی می‌خورد  ** کرم را خورشید جان می‌پرورد 

  • Yarasa geceleyin o kurtu yiyip sarhoş olduysa, kurt, yine güneş yüzünden canlanmıştır.
  • در شب ار خفاش از کرمیست مست  ** کرم از خورشید جنبنده شدست 

  • Işığı, aydınlığı meydana getiren güneş, düşmanını bile doyurmadadır. 3395
  • آفتابی که ضیا زو می‌زهد  ** دشمن خود را نواله می‌دهد 

  • Fakat yarasa olmayan iri doğan kuşunun açık gözü doğru yolu görür, aydındır.
  • لیک شهبازی که او خفاش نیست  ** چشم بازش راست‌بین و روشنیست 

  • O da yarasa gibi geceleyin gelişmek istese o vakit güneş, edebe sokmak için kulağını çeker.
  • گر به شب جوید چو خفاش او نمو  ** در ادب خورشید مالد گوش او