Rumi's Masnavi - O eşi bulunmaz tek inci yüzlerce aya bedeldir. Bir işaretiyle ay ikiye bölündü.

O eşi bulunmaz tek inci yüzlerce aya bedeldir. Bir işaretiyle ay ikiye bölündü. 3445

Şaşılacak şey şu ki ayı yardı ama halkın duyguları zayıf olduğu için bu kadarcık bir mucize gösterdi.

Yoksa peygamberlerle Tanrı rasullerinin işleri güçleri göklerden de dışarıdır yıldızlardan da.

Feleklerden, şu dönen göklerden dışarı çık da onların işlerini, güçlerini seyret.

Sen yumurtada ki kuş yavrusu gibisin. Havadaki kuşların tespihlerini duymazsın.

Mucizeler burada anlatılamaz. Sen yine atla Harzemşah’ın hikayesini anlat. 3450

Köpek olsun, at olsun; Tanrı güneşinin lütfu neye vurursa onu, Ashabı Kehf’in köpeğine döndürür.

Sonra onun lütfunun vuruşunu da bir sanma. Taşa da vurmuştur, laale de.

Laal, ondan bir define elde etmiştir, taşsa yalnız bir hararet ve bir parlaklık.

Güneş duvara da vurur. Fakat suya vurduğu gibi görünmez, parlamaz, ona bir şey vurmaz ve üstünde bir şey titremez.

O tek bir padişah bir ümmet ata hayran, hayran baktı sonra yüzünü imadülmülk ’e döndürüp, 3455

Ey büyük adam dedi. Güzel bir at değil mi? Sanki yeryüzünden değil de cennetten gelmiş!

İmadülmülk dedi ki: Padişahım, gönlünün akışı sana şeytanı melek gibi göstermede.

İyice dikkat edersen görürsün: Pek güzel, pek dilber bu at ama,

Bedenine göre başı kusurlu. Başı adeta öküz başına benziyor.

Bu söz, Harzemşah’ın gönlüne tesir etti. At gözünden düştü. 3460

Bir alım satımda garaz, vasıta olur, satılan şeyi o överse bir Yusuf’u, üç arşın beze alırsın.

Can verme çağında da şeytan, vasıtalık eder, senden iman incisi alır.

Ahmak derhal o sıkışık zamanda bir ibrik suya imanını satıverir.

Halbuki o su ibriği değildir, bir hayalden ibarettir. O vasıtalık eden ibrik, ancak bir hile peşindedir. Bir kötülük yapmak ister.

Şimdi sağlam ve semizken bile doğru şeyi bir hayal için verip duruyorsun. 3465

Çocuk gibi her an madendeki inciyi satıp yerine ceviz almaktasın.

Ecel gününün o hastalığında böyle bir şeyi yaparsan şaşılmaz artık.

Hayalinde bir surettir coşmuştur. Fakat sınama zamanında ceviz gibi çürümüş bir şey.

O hayal ilk zuhur ettiği zaman dolunay gibidir. Ama sonunda yeni aya döner.

Önce bakınca onu sonra ne hale gelecekse öyle görürsen, aldanmaz, ondan kurtulursun. 3470

Ey emin kişi! Dünya çürük bir cevizdir. Onu pek sınama, uzaktan bak.

Padişah, o atı hal gözüyle gördü, İmadülmülk meal gözüyle.

Padişahın gözü titredi, ancak iki arşınlık yolu gördü. O sonu gören erse elli arşınlık yolu gördü.

Tanrının insanın gözüne çektiği o sürme, ne sürmedir ki can, yüzlerce perdenin ardındaki yolu görür.

Kainatın ulusunun gözü, sonu görmeyle eş olmuştu. O yüzden cihanı leş gördü. 3475

Padişah, bir kerecik bu zemmi duymakla iktifa etti; gönlü attan soğudu gitti.

Kendi gözünü bıraktı, onun gözünü kabul etti.

Kendi aklını bıraktı, onun sözünü duydu.

Bu bir bahaneydi. O tek Tanrı, at sahibinin yalvarması yüzünden Padişahı attan soğuttu. Atın güzelliğini örttü ona göstermedi. O söz de arada kapı gıcırtısı gibiydi.

O sözü padişahın gözüne bir perde yaptı. Ay, o perdenin ardından kara göründü. 3480

Ne temiz mimar ki gayp aleminde sözle, afsunla kaleler yapar.

Sözü, sır köşkünün kapısının sesi bil. Bu ses kapının açılmasından mı geliyor kapının kapanmasından mı? Buna dikkat et.

Kapı sesi duyulur kapı görünmez. Bu sesi görürsünüz kapıyı görmezsiniz.

Hikmet çengi o bir ses verdi mi dikkat et. Bakalım cennet kapılarından hangisi açıldı.

Kötü söz kapısı açıldı mı bak bakalım cehennemin hangi kapısı açıldı? 3485

Kapısından uzak olsan da sesini duy. Ne mutlu gözü de açık olan kişiye!

İyilik ettiğin müddetçe görürsün ki iyi yaşamaktasın gönlün rahat.

Fakat bir kötülükte bulundun, bir fenalık ettin mi o yaşayış o zevk gizleniverir.

Bu aşağılık kişilerin görüşüne uyup kendi görüşünü terk etme. Bu gerkesler seni leşe doğru çekerler çünkü.

Nergis gibi gözlerini kapatıyor aman değneğimi tut beni yet ey ulu kişi diyorsun. 3490

Halbuki seni götürmek için seçtiğin o sopacıya dikkat edersen görürsün ki o senden de kördür.

Kör gibi elini at, Tanrı ipine yapış. Tanrının emrinden, nehyinden başka bir şeyin etrafında dönüp dolaşma.

Tanrı ipi nedir? Heva ve hevesi terk etmek. Bu heva ve heves Ad kavmine bir kasırga kesilmiştir.

Halk heva ve heves yüzünden zindanda oturmaktadır. Kuşun kanadı heva ve heves yüzünden bağlanmıştır.