- Gözünün nuru, balçıktan oldu mu onun sana vereceği şey de ancak gönül derdinden ibarettir.
- قرةالعینت چو ز آب و گل بود ** راتبه‌ی این قره درد دل بود
- Kaleye dışardan su gelirse emniyet ve barış zamanında iyidir ama 3600
- قلعه را چون آب آید از برون ** در زمان امن باشد بر فزون
- Düşman geldi de kaleyi çevirdi, kaledekiler kanlarına, battılar mı
- چونک دشمن گرد آن حلقه کند ** تا که اندر خونشان غرقه کند
- Düşman askeri, dışardan gelen suyu keser, kaledekilerin o suya güvenmemelerini temin eder.
- آب بیرون را ببرند آن سپاه ** تا نباشد قلعه را زانها پناه
- İşte o zaman kale içindeki bir acı kuyu dışarıdaki, yüz tatlı ırmaktan daha iyidir.
- آن زمان یک چاه شوری از درون ** به ز صد جیحون شیرین از برون
- Sebepleri kesen ecel ve ölüm askeri de kış gibi dalları, yaprakları kesmeye gelir.
- قاطع الاسباب و لشکرهای مرگ ** هم‌چو دی آید به قطع شاخ و برگ
- O zaman ağaçlara bahar, yardım edemez. Ancak iç âlemindeki sevgilinin bahara benzeyen yüzü yardım eder. 3605
- در جهان نبود مددشان از بهار ** جز مگر در جان بهار روی یار
- Onun için şu toprak yeryüzüne” Gurur, aldanış yurdu” denmiştir. Çünkü göçme çağına ulaştın mı senden ayağını çekiverir.
- زان لقب شد خاک را دار الغرور ** کو کشد پا را سپس یوم العبور
- Ondan önce senin sağında, solunda koşar, senin derdini ben alırım, senin yerine ben dertlenirim derdi. Bir şey almadı ya!
- پیش از آن بر راست و بر چپ می‌دوید ** که بچینم درد تو چیزی نچید
- Gam zamanlarında sana, senden gam ırak olsun, gamla aranda on dağ bulunsun derdi.
- او بگفتی مر ترا وقت غمان ** دور از تو رنج و ده که در میان
- Fakat elem ordusu geldi de ağzını kapattı mı, seni görmüşlüğüm var bile demez.
- چون سپاه رنج آمد بست دم ** خود نمی‌گوید ترا من دیده‌ام
- Tanrı, şeytan içinde bu çeşit bir örnek gösterdi. Hilelerle seni savaşa sokar. 3610
- حق پی شیطان بدین سان زد مثل ** که ترا در رزم آرد با حیل
- Ben seninleyim, sana yardım eder, tehlikelerde senin önüne ben düşer, tehlikeye ben koşar, göğüs gererim.
- که ترا یاری دهم من با توم ** در خطرها پیش تو من می‌دوم
- Oklara siper olur, dara düştün mü seni kurtarırım.
- اسپرت باشم گه تیر خدنگ ** مخلص تو باشم اندر وقت تنگ
- Senin sürçtüğün yerde ben canımı feda ederim. Sen bir Rüstem’sin, bir Aslansın. Yürü, ercesine karşı dur.
- جان فدای تو کنم در انتعاش ** رستمی شیری هلا مردانه باش
- Diyerek bu işvelerle seni küfür yoluna getirir, o hile, düzen çuvalına sokar.
- سوی کفرش آورد زین عشوه‌ها ** آن جوال خدعه و مکر و دها
- Fakat ayağını attın da hendeğe düştün mü ağzını açar, kahkahayla gülmeye başlar. 3615
- چون قدم بنهاد در خندق فتاد ** او به قاهاقاه خنده لب گشاد
- Sen, aman yahu dersin, gel, ümidim sende. O hadi hadi der, git, ben senden bıkmışım zaten.
- هی بیا من طمعها دارم ز تو ** گویدش رو رو که بیزارم ز تو
- Tanrı’nın adaletinden korkmadın, bense korkarım. Ellerini çek benden!
- تو نترسیدی ز عدل کردگار ** من همی‌ترسم دو دست از من بدار
- Tanrı da onda zaten iyilikten eser yoktur. Şimdi bu hileyle nasıl, nerede kurtulacaksın? dedi ya.
- گفت حق خود او جدا شد از بهی ** تو بدین تزویرها هم کی رهی
- Hesap gününde yapanın da yüzü karadır, yapılanında. İkisi de taşlanırlar.
- فاعل و مفعول در روز شمار ** روسیاهند و حریف سنگسار
- Adalet bakımından yol kesen de uzaklık kuyusundadır, yol yitiren de ve o azap yurdu, ne kötü bir yatılacak yerdir. 3620
- ره‌زده و ره‌زن یقین در حکم و داد ** در چه بعدند و در بس المهاد
- Yolunu azıtan aptal da kurtuluştan ümidini kesmeli, yol azdıran da!
- گول را و غول را کو را فریفت ** از خلاص و فوز می‌باید شکیفت
- Burada eşek balçığa saplanmıştır, eşekçi de, burada da gaflettedirler, orada da çamura saplanır kalırlar.
- هم خر و خرگیر اینجا در گلند ** غافلند اینجا و آن‌جا آفلند
- Ancak geri dönenler, ondan vazgeçenler ayrı. Onlar güz mevsiminden çıkar, Tanrı’nın lûtuf ve ihsan baharına ererler.
- جز کسانی را که وا گردند از آن ** در بهار فضل آیند از خزان
- Tövbe ederler, Tanrı da tövbeyi kabul eder. Onun buyruğunu tutarlar ve o, ne güzel bir buyruk sahibidir.
- توبه آرند و خدا توبه‌پذیر ** امر او گیرند و او نعم الامیر
- Pişman oldular da inlemeye, başladılar mı suçluların iniltisinden arş bile titrer. 3625
- چون بر آرند از پشیمانی حنین ** عرش لرزد از انین المذنبین
- Hem de ananın çocuğunun üstüne titreyişi gibi. Onların ellerini tutar, onları yücelere çeker.
- آن‌چنان لرزد که مادر بر ولد ** دستشان گیرد به بالا می‌کشد
- Tanrı der, sizi aldanmadan, ululanmadan kurtardı, işte ihsan bahçeleri, işte suçları örten, yargılayan Tanrı!
- کای خداتان وا خریده از غرور ** نک ریاض فضل و نک رب غفور
- Bundan böyle size ebedî ve tükenmez rızıkla azık Tanrı havasından gelir, damdan, oluktan değil.
- بعد ازینتان برگ و رزق جاودان ** از هوای حق بود نه از ناودان
- Deniz, bütün vasıtaları, gayretinden kaldırdı, bizzat kendisi lûtfa ihsana başladı mı artık susuz da balık gibi elindeki maşrapayı terk eder.
- چونک دریا بر وسایط رشک کرد ** تشنه چون ماهی به ترک مشک کرد
- Şehzadelerin babalariyle vedalaşarak ülkeyi gezmeye gitmeleri ve padişahın , onlara ayrılırken yine aynı tarzda vasiyette bulunması
- روان شدن شه‌زادگان در ممالک پدر بعد از وداع کردن ایشان شاه را و اعادت کردن شاه وقت وداع وصیت را الی آخره
- O üç oğlan da babalarının ülkesinde seyahate çıkmayı kurdular. 3630
- عزم ره کردند آن هر سه پسر ** سوی املاک پدر رسم سفر
- Divan ve geçim işlerini düzene koymak üzere babalarının şehirlerini kalelerini gezip dolaşacaklardı.
- در طواف شهرها و قلعه‌هاش ** از پی تدبیر دیوان و معاش
- Padişahın elini öpüp vedalaştılar. O emrine itaat edilir padişah onlara dedi ki:
- دست‌بوس شاه کردند و وداع ** پس بدیشان گفت آن شاه مطاع
- “ Gönlünüz nereye isterse varın. Allah’a emanet. Elinizi, kolunuzu sallaya, sallaya gidin.
- هر کجاتان دل کشد عازم شوید ** فی امان الله دست افشان روید
- Yalnız “ Hüş-rüba- Akıl kapan” derler bir kale vardır. Orada nice erlerin kaftanı, bedenine dar gelir. Sakın oraya gitmeyin.
- غیر آن یک قلعه نامش هش‌ربا ** تنگ آرد بر کله‌داران قبا
- Allah aşkına olsun sakın “ Zatüssuver- Resimli “ denen kaleye varmayın. Oradan uzak olun, tehlikeden korkun. 3635
- الله الله زان دز ذات الصور ** دور باشید و بترسید از خطر
- O kalenin yüzü, arka tarafı, burçları tavanı döşemesi hep insan resimleriyle bezenmiştir.
- رو و پشت برجهاش و سقف و پست ** جمله تمثال و نگار و صورتست
- Yusuf, dalıp baksın diye Zeliha da odasını resimlerle bezemişti ya hani.
- هم‌چو آن حجره‌ی زلیخا پر صور ** تا کند یوسف بناکامش نظر
- Yusuf, ona bakmadığından o da hileye başvurmuş, odayı kendi resimleriyle doldurmuştu.
- چونک یوسف سوی او می‌ننگرید ** خانه را پر نقش خود کرد آن مکید
- Güzel yüzlü Yusuf, nereye bakarsa elinde olmaksızın onun yüzünü görsün diye böyle yapmıştı.
- تا به هر سو که نگرد آن خوش‌عذار ** روی او را بیند او بی‌اختیار
- Tanrı da gözü aydınlar için altı tarafı da delillerine mazhar etti. 3640
- بهر دیده‌روشنان یزدان فرد ** شش جهت را مظهر آیات کرد
- Her hayvan, her bitki, nereye baksa; nereye varsa; Tanrı güzelliğini görsün; ondan gıdalansın dedi.
- تا بهر حیوان و نامی که نگزند ** از ریاض حسن ربانی چرند
- Onun için o oraya “ Nereye dönersiniz Tanrı yüzü var” buyurdu.
- بهر این فرمود با آن اسپه او ** حیث ولیتم فثم وجهه
- Susar da bir bardaktan su bile içersiniz suyun içinde Tanrıya bakmaktasınız.
- از قدح‌گر در عطش آبی خورید ** در درون آب حق را ناظرید
- Fakat âşık olmayan suya bakar da suyun içinde kendi yüzünü görür ey gözü açık er!
- آنک عاشق نیست او در آب در ** صورت صورت خود بیند ای صاحب‌بصر
- Ama âşıkın sureti, Tanrı’da fani olursa söyle bakalım, suda kimin suretini görür? 3645
- صورت عاشق چو فانی شد درو ** پس در آب اکنون کرا بیند بگو
- Güneşte Tanrı güzelliğini görür âşıklar. Gayret sahibi Tanrı’nın sanatıyla nasıl ay, suya vurur da suda görünürse güneşte de hak görünür.
- حسن حق بینند اندر روی حور ** هم‌چو مه در آب از صنع غیور
- Fakat Tanrı’nın bu gayreti, âşık ve sadık kişileredir, şeytanla hayvana tecelli etmez o.
- غیرتش بر عاشقی و صادقیست ** غیرتش بر دیو و بر استور نیست
- Şeytan bile âşık olsa topu çeler. Bir cebrail kesilir, şeytanlığı ölür.
- دیو اگر عاشق شود هم گوی برد ** جبرئیلی گشت و آن دیوی بمرد