English    Türkçe    فارسی   

6
4068-4117

  • Ateş, önden, arttan bütün harmanı sarsa gece yolcularına ayın harmanı kafidir.
  • آتش ار خرمن بگیرد پیش و پس  ** شب‌روان را خرمن آن ماه بس 

  • Yusuf’u, kardeşlerinin hilesi, Yakub peygamberden gizledi.
  • کرده یوسف را نهان و مختبی  ** حیلت اخوان ز یعقوب نبی 

  • Onu hileyle gizlediler. Fakat gömlek, nihayet gammazlıkta bulundu. 4070
  • خفیه کردندش به حیلت‌سازیی  ** کرد آخر پیرهن غمازیی 

  • İki küçük kardeşi, büyük kardeşlerine öğütlerde bulundular. Dediler ki: Düşeceğin tehlikelerden bihaber olma.
  • آن دو گفتندش نصیحت در سمر  ** که مکن ز اخطار خود را بی‌خبر 

  • Kendine gel, yaralarımıza tuz ekme. Babayiğitlik taslayıp, yahut şüpheye düşüp bu zehri içmeye kalkışma.
  • هین منه بر ریش‌های ما نمک  ** هین مخور این زهر بر جلدی و شک 

  • Her şeyden haberdar olan bir şeyhin tedbirine uymadıkça kalb gözün açık olmadığı halde nasıl yol gidebilirsin?
  • جز به تدبیر یکی شیخی خبیر  ** چون روی چون نبودت قلبی بصیر 

  • Vay o kuşa ki kanadı bitmeden yücelere uçmaya kalkışır da tehlikeye düşer!
  • وای آن مرغی که ناروییده پر  ** بر پرد بر اوج و افتد در خطر 

  • İnsana kol kanat akıldır. Adamın aklı olmazsa kendisine başka bir aklı kılavuz etmesi gerektir. 4075
  • عقل باشد مرد را بال و پری  ** چون ندارد عقل عقل رهبری 

  • Ya üstün ol, ya üstünlüğü ara. Ya görüş sahibi ol, yahut bir görüş sahibi ara.
  • یا مظفر یا مظفرجوی باش  ** یا نظرور یا نظرورجوی باش 

  • Akıl anahtarı olmaksızın bu kapıyı açmaya kalkışmak beyhudedir, doğru değildir. Açılmaz.
  • بی ز مفتاح خرد این قرع باب  ** از هوا باشد نه از روی صواب 

  • Heva ve heves yüzünden bütün bir alemi tuzağa tutulmuş gör. İlaç rengindeki yaralara karmış bil.
  • عالمی در دام می‌بین از هوا  ** وز جراحت‌های هم‌رنگ دوا 

  • Yılan, ölüm gibi göğsünün üstüne dayanıp ayağa kalkmış, ağzına da kuş avlamak için büyük bir yaprak almıştır.
  • مار استادست بر سینه چو مرگ  ** در دهانش بهر صید اشگرف برگ 

  • Otlar arasında o da bir ot gibi boy vermiştir. Kuş, onu bir dal sanır. 4080
  • در حشایش چون حشیشی او بپاست  ** مرغ پندارد که او شاخ گیاست 

  • Yemek için yaprağın üstüne oturdu mu yılanın ve ölümün ağzına düşer.
  • چون نشیند بهر خور بر روی برگ  ** در فتد اندر دهان مار و مرگ 

  • Bir timsah, ağzını açar. Dişlerinin çevresinde uzun, uzun kurtlar vardır.
  • کرده تمساحی دهان خویش باز  ** گرد دندانهاش کرمان دراز 

  • Yediğinin artığından dişlerinin arasında kalanlar kurtlanır, dişlerinin çevresinde kurtlar peydahlanır.
  • از بقیه‌ی خور که در دندانش ماند  ** کرم‌ها رویید و بر دندان نشاند 

  • Kuşcağızlar, kurtları, o rızkı görüp o tabutu otlak sanırlar.
  • مرغکان بینند کرم و قوت را  ** مرج پندارند آن تابوت را 

  • Ağzı, ansızın kuşlarla doldu mu derhal nefesini çeker, ağzını kapar. 4085
  • چون دهان پر شد ز مرغ او ناگهان  ** در کشدشان و فرو بندد دهان 

  • Bu ekmeklerle, azıklarla dolu olan alemi, o timsahın açılmış ağzı bil.
  • این جهان پر ز نقل و پر ز نان  ** چون دهان باز آن تمساح دان 

  • Ey rızık kazanan! Kurt ve yeyim derdine düşüp zaman timsahının hilesinden emin olma.
  • بهر کرم و طعمه ای روزی‌تراش  ** از فن تمساح دهر آمن مباش 

  • Tilki, toprağın altına yayılır, toprağın üstünde de hileli tohumlar vardır.
  • روبه افتد پهن اندر زیر خاک  ** بر سر خاکش حبوب مکرناک 

  • Nihayet bir karga gaflette bulunur, oraya gelir konar. O hilebaz da derhal onun ayağını yakalayıverir.
  • تا بیاید زاغ غافل سوی آن  ** پای او گیرد به مکر آن مکردان 

  • Hayvanlar da yüz binlerce hile varken artık hayvanlardan daha üstün olanda ne hileler bulunur? 4090
  • صدهزاران مکر در حیوان چو هست  ** چون بود مکر بشر کو مهترست 

  • Zeynel-abidin gibi elinde bir Kuran, fakat yeninde kahredici bir hançer!
  • مصحفی در کف چو زین‌العابدین  ** خنجری پر قهر اندر آستین 

  • Sana gelerek efendim der. Fakat gönlünde büyülerle, hilelerle dolu bir Babil var.
  • گویدت خندان کای مولای من  ** در دل او بابلی پر سحر و فن 

  • Öldürücü zehirin görünüşü baldır, süttür. Kendine gel de haberdar bir pirin sohbeti olmadıkça yürüme.
  • زهر قاتل صورتش شهدست و شیر  ** هین مرو بی‌صحبت پیر خبیر 

  • Heva ve heves lezzetlerinin hepsi hiledir, riyadır. Her lezzet , etrafı karanlıklarla çevrilmiş şimşek ışığına benzer.
  • جمله لذات هوا مکرست و زرق  ** سوز و تاریکیست گرد نور برق 

  • Derhal gelip geçen şimşek nuru, yalan ve geçici bir şeydir. Çevresinde karanlıklar var, yolunsa uzaktır senin. 4095
  • برق نور کوته و کذب و مجاز  ** گرد او ظلمات و راه تو دراز 

  • Onun ışığıyla ne bir kitap okuyabilirsin, ne bir konağa at sürebilirsin.
  • نه به نورش نامه توانی خواندن  ** نه به منزل اسپ دانی راندن 

  • Yalnız şimşek ışığına kapıldığının suçu olarak doğu nurları senden yüz çevirir.
  • لیک جرم آنک باشی رهن برق  ** از تو رو اندر کشد انوار شرق 

  • Kılavuz olmadıkça şimşek ışığı, seni geceleyin mil, mil karanlık bir çukura çeker.
  • می‌کشاند مکر برقت بی‌دلیل  ** در مفازه‌ی مظلمی شب میل میل 

  • Gah, dağa düşersin, gah dereye. Gah bu yana düşersin, gah o yana.
  • بر که افتی گاه و در جوی اوفتی  ** گه بدین سو گه بدان سوی اوفتی 

  • Ey mevki arayan, zaten sen kılavuzu görmezsin. Hatta görsen bile ondan yüz çevirirsin. 4100
  • خود نبینی تو دلیل ای جاه‌جو  ** ور ببینی رو بگردانی ازو 

  • Ben bu yolda altmış mil yol yürüdüğüm halde bu kılavuz, hala bana sapık diyor.
  • که سفر کردم درین ره شصت میل  ** مر مرا گمراه گوید این دلیل 

  • Bu şaşılacak adamın sözüne kulak asarsam yola yeni baştan başlamam lazım.
  • گر نهم من گوش سوی این شگفت  ** ز امر او راهم ز سر باید گرفت 

  • Halbuki ben bu yolda ömrümü harcettim. Ne olursa olsun artık, git oradan dersin.
  • من درین ره عمر خود کردم گرو  ** هرچه بادا باد ای خواجه برو 

  • Evet, yol yürüdüm ama şimşeğe benzeyen zannınca. O aştığın yolun onda birini doğuya benzeyen vahyin izine uy da yürü.
  • راه کردی لیک در ظن چو برق  ** عشر آن ره کن پی وحی چو شرق 

  • “Zan, doğruyu bilmez” ayetini okuduğun halde öyle bir şimşeğe uydun da doğudan kaldın ha. 4105
  • ظن لایغنی من الحق خوانده‌ای  ** وز چنان برقی ز شرقی مانده‌ای 

  • A köhne adam, ya bizim gemimize gir, yahut o gemiyi bizim gemiye bağla.
  • هی در آ در کشتی ما ای نژند  ** یا تو آن کشتی برین کشتی ببند 

  • Fakat bu söz söylenince duyan der ki: Bu ululuğu nasıl bırakayım, kör gibi sana uyup nasıl gideyim?
  • گوید او چون ترک گیرم گیر و دار  ** چون روم من در طفیلت کوروار 

  • Körün kılavuzla gitmesi elbette daha iyidir. Çünkü bundan insana bir ayıp gelirse, öbüründen yüz ayıp gelir.
  • کور با رهبر به از تنها یقین  ** زان یکی ننگست و صد ننگست ازین 

  • Pireden adeta akrebe kaçmada, bir ıslaklıktan kaçıp denize dalmadasın sen.
  • می‌گریزی از پشه در کزدمی  ** می‌گریزی در یمی تو از نمی 

  • Babanın cefalarından kaçıp oğlancıların, kötülüklerin, pisliklerin arasına kaçıyorsun. 4110
  • می‌گریزی از جفاهای پدر  ** در میان لوطیان و شور و شر 

  • Yusuf gibi bir iç sıkıntısı yüzünden gezelim, oynayalım deyip gidiyor, bir kuyuya düşüyorsun.
  • می‌گریزی هم‌چو یوسف ز اندهی  ** تا ز نرتع نلعب افتی در چهی 

  • Bu gezinti yüzünden onun gibi kuyuya düşüyorsun ama nerede onun gibi sana da yar olacak Tanrı inayeti?
  • در چه افتی زین تفرج هم‌چو او  ** مر ترا لیک آن عنایت یار کو 

  • Yusuf, o gezintiye babasından izin almadan gitseydi mahşere kadar kuyudan çıkamazdı.
  • گر نبودی آن به دستوری پدر  ** برنیاوردی ز چه تا حشر سر 

  • Babası, gönlü olsun diye ona izin verdi. Dedi ki: Mademki gönlün gezmeye akmada. Hadi hayra karşı.
  • آن پدر بهر دل او اذن داد  ** گفت چون اینست میلت خیر باد 

  • Hangi kör olursa olsun bir Mesih’ten baş çekerse o çıfıtçasına doğru yoldan kalır. 4115
  • هر ضریری کز مسیحی سر کشد  ** او جهودانه بماند از رشد 

  • Görse de gözünün ışıklanması mümkündür. Fakat bu çekinmesi yüzünden büsbütün körleşip kaldı.
  • قابل ضو بود اگر چه کور بود  ** شد ازین اعراض او کور و کبود 

  • İsa ona, gel der, bana sarıl. Ey kör, o yüce sürme bendedir.
  • گویدش عیسی بزن در من دو دست  ** ای عمی کحل عزیزی با منست