- Ben felâkete düşmeden, helâk olmadan ağla bana, felâket tufanından sonraysa ağlamayı bırak.
- ابک لی قبل ثبوری فیالنوی ** بعد طوفان النوی خل البکا
- Şeytan, yolunu vurmadan Yâsin okumak gerek. 540
- آن زمان که دیو میشد راهزن ** آن زمان بایست یاسین خواندن
- Kervan vurulup kırılmadan hayvan döv de yol alsın ey kervancı.
- پیش از آنک اشکسته گردد کاروان ** آن زمان چوبک بزن ای پاسبان
- Bir kervancı,hırsızlar,tacirlerin mallarını tamamiyle alıp götürünceye kadar susması, ondan sonra gürültüye kalkışması
- حکایت پاسبان کی خاموش کرد تا دزدان رخت تاجران بردند به کلی بعد از آن هیهای و پاسبانی میکرد
- Bir kervan muhafızı uyunmuştu. Hırsız gelip kervanı soydu, aldığı malları toprağa gömdü.
- پاسبانی خفت و دزد اسباب برد ** رختها را زیر هر خاکی فشرد
- Sabahleyin kervan halkı uyandı, malların, gümüşlerin, develerin yerinde yeller esiyordu.
- روز شد بیدار شد آن کاروان ** دید رفته رخت و سیم و اشتران
- Mallarımız ne oldu yahu? Söyle bakalım dediler.
- پس بدو گفتند ای حارس بگو ** که چه شد این رخت و این اسباب کو
- Dedi ki: Gece hırsızlar geldiler. Gözümüzün önünde ne var ne yoksa alıp götürdüler. 545
- گفت دزدان آمدند اندر نقاب ** رختها بردند از پیشم شتاب
- Halk, a kum tepesine benzeyen herif, a arda kalasıca, sen ne yaptın? dediler.
- قوم گفتندش که ای چو تل ریگ ** پس چه میکردی کیی ای مردریگ
- Dedi ki: Ben bir kişiydim, onlar yiğit, gürbüz, silâhlı bir alay adamdı.
- گفت من یک کس بدم ایشان گروه ** با سلاح و با شجاعت با شکوه
- Halk pekâlâ dedi, savaşmayacaktın bari uyanın kalkın diye bağırsaydın.
- گفت اگر در جنگ کم بودت امید ** نعرهای زن کای کریمان برجهید
- Dedi ki: Bağırmak istedim ama tam o sırada bana bıçak, kılıç gösterip sus, yoksa acımadan seni keseriz demek istediler.
- گفت آن دم کارد بنمودند و تیغ ** که خمش ورنه کشیمت بیدریغ
- Ben de korkudan ağzımı kapadım. Fakat şimdi istediğiniz kadar bağırıp çağırayım. 550
- آن زمان از ترس بستم من دهان ** این زمان هیهای و فریاد و فغان
- O zaman soluk bile alamıyordum, fakat şimdi dilediğiniz kadar feryat edeyim!
- آن زمان بست آن دمم که دم زنم ** این زمان چندانک خواهی هی کنم
- Kötü ve rüsva, şeytan, ömrünü zâyettikten sonra “Euzü” çekmek, “Fâtiha” okumak beyhudedir.
- چونک عمرت برد دیو فاضحه ** بینمک باشد اعوذ و فاتحه
- Beyhudedir ama yine de gaflete düşmek, feryat etmekten daha kötüdür ya.
- گرچه باشد بینمک اکنون حنین ** هست غفلت بینمکتر زان یقین
- Sen de beyhude olsa, tatsız tuzsuz bulunsa bile yine feryat et, sızlan; ey yüce ve üstün Allah, de... Lûtfet bu hor kişilere bir bak.
- همچنین هم بینمک مینال نیز ** که ذلیلان را نظر کن ای عزیز
- Feryada erişme zamanı da kaadirsin, o zaman geçince de. Allah’ım senden bir şey eksilmez ki! 555
- قادری بیگاه باشد یا به گاه ** از تو چیزی فوت کی شد ای اله
- Sen “Kaybettiğiniz şeylere hayıflanmayın” diyen padişahsın. Dilediğin şey nasıl olmaz?
- شاه لا تاسوا علی ما فاتکم ** کی شود از قدرتش مطلوب گم
- Kuşun,bu tutuluşunu zâhidin hareketine,riya ve hilesine vermesi,zâhidin de cevabı
- حواله کردن مرغ گرفتاری خود را در دام به فعل و مکر و زرق زاهد و جواب زاهد مرغ را
- Kuş dedi ki: Zâhitlerin afsununu dinleyenin lâyığı budur.
- گفت آن مرغ این سزای او بود ** که فسون زاهدان را بشنود
- Zâhit, hayır dedi, nahak yere yetimlerin malını yiyen kişinin lâyığıdır bu.
- گفت زاهد نه سزای آن نشاف ** کو خورد مال یتیمان از گزاف
- Kuş, bundan sonra öyle bir ağlayıp sızlanmaya koyuldu ki derdinden tuzak da titredi, avcı da.
- بعد از آن نوحهگری آغاز کرد ** که فخ و صیاد لرزان شد ز درد
- Kuş, gönlümdeki birbirine zıt şeyler yüzünden belim kırıldı diyordu; sevgili, gel de ellerinle başımı okşa. 560
- کز تناقضهای دل پشتم شکست ** بر سرم جانا بیا میمال دست
- Elinin altında oldukça başım rahatlaşır. Elin lûtuf ve ihsan hususunda bir delildir senin.
- زیر دست تو سرم را راحتیست ** دست تو در شکربخشی آیتیست
- Gölgeni başımdan çekme. Kararım kalmadı, kararım kalmadı, kararım kalmadı!
- سایهی خود از سر من برمدار ** بیقرارم بیقرارم بیقرار
- Senin derdinle ey selvilerin, yaseminlerin haset ettikleri güzel, uyku gözlerimden usandı.
- خوابها بیزار شد از چشم من ** در غمت ای رشک سرو و یاسمن
- Lâyık değilsem bile ne olur, bir an olsun bu dertlere düşmüş, dermana lâyık olmayan kulun halini sorsan ne olur ki?
- گر نیم لایق چه باشد گر دمی ** ناسزایی را بپرسی در غمی
- Yoklukta ne liyakat vardı ki sen ona bunca lûtuf kapılarını açtın. 565
- مر عدم را خود چه استحقاق بود ** که برو لطفت چنین درها گشود
- Uyuz bir toprağı, kerem ettin de insan haline getirdin; yenine, yakasına duygu nurlarından on inci doldurdun.
- خاک گرگین را کرم آسیب کرد ** ده گهر از نور حس در جیب کرد
- Ölü bir meni, bu beş zâhiri, beş bâtıni duyguyla adam haline geldi.
- پنج حس ظاهر و پنج نهان ** که بشر شد نطفهی مرده از آن
- Ey yüce nur, senin tevfikın olmadıkça tövbe nedir ki? Tövbenin bıyığına gülmeli.
- توبه بی توفیقت ای نور بلند ** چیست جز بر ریش توبه ریشخند
- Dilersen, tövbenin bıyıklarını bir bir yolarsın. Tövbe, bir gölgedir, sense aydın bir ay.
- سبلتان توبه یک یک بر کنی ** توبه سایهست و تو ماه روشنی
- Ey yüzünden dükkânım, durağım yıkılmış olan dilber, kalbimi sıkmaktasın, nasıl feryat etmeyeyim? 570
- ای ز تو ویران دکان و منزلم ** چون ننالم چون بیفشاری دلم
- Senden nasıl kaçabilirim ki sensiz bir diri bile yoktur. Senin Allahlığın olmadıkça kulun varlığı olamaz.
- چون گریزم زانک بی تو زنده نیست ** بی خداوندیت بود بنده نیست
- Ey canların aslı, canımı al benim. Sensiz bu candan usandım artık.
- جان من بستان تو ای جان را اصول ** زانک بیتو گشتهام از جان ملول
- Deliliğe âşığım, akıllılığa, usluluğa doydum.
- عاشقم من بر فن دیوانگی ** سیرم از فرهنگی و فرزانگی
- Utancımı yırttım, paraladım mı hiç olmazsa sırrımı açık söylerim. Ne zamana dek bu sabır, ne zamana dek bu mihnet ve titreyiş?
- چون بدرد شرم گویم راز فاش ** چند ازین صبر و زحیر و ارتعاش
- Saçak gibi âr ve hayâ altında gizlendim kaldım. Birdenbire şu yorganın altından bir sıçrayayım. 575
- در حیا پنهان شدم همچون سجاف ** ناگهان بجهم ازین زیر لحاف
- Yoldaşlar, sevgili, yolları bağladı. Biz topal ceylânlarız, o avlanan bir aslan.
- ای رفیقان راهها را بست یار ** آهوی لنگیم و او شیر شکار
- Ona teslim olmak, emrine boyun eğmekten başka, böyle bir kan döken erkek aslana karşı ne çaremiz var?
- جز که تسلیم و رضا کو چارهای ** در کف شیر نری خونخوارهای
- O, güneş gibi ne uyumakta, ne bir şey yemekte. Ruhları da uyutmamakta,ruhlara da bir şey yedirmemekte.
- او ندارد خواب و خور چون آفتاب ** روحها را میکند بیخورد و خواب
- Gel demekte, ya ben ol, ya benim huyumla huylan da sana tecelli edeyim, yüzümü gör.
- که بیا من باش یا همخوی من ** تا ببینی در تجلی روی من
- Görmediysen neden böyle çıldırdın... Topraktan neden dirilmeyi istiyorsun? 580
- ور ندیدی چون چنین شیدا شدی ** خاک بودی طالب احیا شدی
- Mekânsızlık mekânından sana ot vermeseydi can gözün, o tarafa dikilir kalır mıydı hiç?
- گر ز بیسویت ندادست او علف ** چشم جانت چون بماندست آن طرف
- Kedi, delikten rızıklanır da onun için delik başında bekler durur.
- گربه بر سوراخ زان شد معتکف ** که از آن سوراخ او شد معتلف
- Başka bir kedi de damlarda gezinir.Çünkü kuş avlar, onunla rızıklanır.
- گربهی دیگر همیگردد به بام ** کز شکار مرغ یابید او طعام
- Birisi çulhacılığı kıble edinmiştir, öbürü kaftan parası için padişaha bekçilik yapar.
- آن یکی را قبله شد جولاهگی ** وآن یکی حارس برای جامگی
- Bir başkası da işsiz güçsüzdür, yüzünü mekânsızlık yurduna tutmuştur. Çünkü onun can gıdasını da oradan sen vermedesin. 585
- وان یکی بیکار و رو در لامکان ** که از آن سو دادیش تو قوت جان
- İradesini Allah’ya verenin işi iştir. O, Allah işi için her işten kesilmiştir.
- کار او دارد که حق را شد مرید ** بهر کار او ز هر کاری برید
- Başkaları şu birkaç gün içinde ta göç gecesine kadar çocuklar gibi oyuna dalıp giderler.
- دیگران چون کودکان این روز چند ** تا شب ترحال بازی میکنند
- Uyuyan biri sıçrayıp uyandı mı vesveseler dadısı ona işveler yapar.
- خوابناکی کو ز یقظت میجهد ** دایهی وسواس عشوهش میدهد