English    Türkçe    فارسی   

6
928-977

  • Beyin emrindeki ata dön, at gâh ahırda mahpustur, gâh gezer dolaşır.
  • چون ستوری باش در حکم امیر  ** گه در آخر حبس گاهی در مسیر 

  • Seni de bir mıha bağladı mı sabret, çözdü mü yürü sıçra.
  • چونک بر میخت ببندد بسته باش  ** چونک بگشاید برو بر جسته باش 

  • Güneş gökyüzünde eğri büğrü gitti mi yüzü kararır, Allah onu bir tutulmaya uğratır. 930
  • آفتاب اندر فلک کژ می‌جهد  ** در سیه‌روزی خسوفش می‌دهد 

  • Sen de aklını başına devşir de tutulma yerine düşmemeye savaş, bu suretle de tencere gibi yüzü kara bir hale gelme.
  • کز ذنب پرهیز کن هین هوش‌دار  ** تا نگردی تو سیه‌رو دیگ‌وار 

  • Buluta da öyle yürüme, böyle yürü diye ateşten kırbaç vururlar.
  • ابر را هم تازیانه‌ی آتشین  ** می‌زنندش کانچنان رو نه چنین 

  • Filân ovaya yağmur yağdır, buraya değil, kulağını aç diye kulağını bururlar.
  • بر فلان وادی ببار این سو مبار  ** گوشمالش می‌دهد که گوش دار 

  • Senin aklın, güneşten artık değildir ya. Nehyedilen fikirde kakılıp kalma.
  • عقل تو از آفتابی بیش نیست  ** اندر آن فکری که نهی آمد مه‌ایست 

  • Ey akıl, sen de dizginini eğriltme de tutulup nursuz bir hale gelmeyesin. 935
  • کژ منه ای عقل تو هم گام خویش  ** تا نیاید آن خسوف رو به پیش 

  • Güneşin suçu az oldu mu az tutulur, yarısını tutulmuş görürsün, yarısını nurlu.
  • چون گنه کمتر بود نیم آفتاب  ** منکسف بینی و نیمی نورتاب 

  • Allah, bu suretle seni suçun ne kadarsa o kadar tutarım. Suça verilen ceza suç miktarıncadır.
  • که به قدر جرم می‌گیرم ترا  ** این بود تقریر در داد و جزا 

  • İster iyi olsun ister kötü... İster âşikar olsun, ister gizli... Biz her şeyi duyarız, her şeyi görürüz der.
  • خواه نیک و خواه بد فاش و ستیر  ** بر همه اشیا سمیعیم و بصیر 

  • Babacığım, bundan geç, nevruz oldu, halk, Allah lütfuna ulaştı, herkesin ağzına tat geldi.
  • زین گذر کن ای پدر نوروز شد  ** خلق از خلاق خوش پدفوز شد 

  • Yine ırmağımıza can suyu geldi. Yine padişahımız köyümüze kondu. 940
  • باز آمد آب جان در جوی ما  ** باز آمد شاه ما در کوی ما 

  • Baht, salınıp gezmede, eteğini sürmede, tövbeyi bozma zamanı geldi diye naralar atmadadır.
  • می‌خرامد بخت و دامن می‌کشد  ** نوبت توبه شکستن می‌زند 

  • Yine sel geldi, tövbeyi silip süpürdü. Bekçi uykuya daldı, fırsat vakti gelip çattı.
  • توبه را بار دگر سیلاب برد  ** فرصت آمد پاسبان را خواب برد 

  • Her mahmur, şarap içti, sarhoş oldu. Bu gece varımızı, yoğumuzu rehine koyacağız.
  • هر خماری مست گشت و باده خورد  ** رخت را امشب گرو خواهیم کرد 

  • O canlara canlar katan lâl şarapla, lâl içinde lâl olduk, lâl içinde lâl kesildik.
  • زان شراب لعل جان جان‌فزا  ** لعل اندر لعل اندر لعل ما 

  • Yine meclis şenlendi, gönülleri parlattı. Kalk, kem göz değmesin diye mangala çörekotu at. 945
  • باز خرم گشت مجلس دلفروز  ** خیز دفع چشم بد اسپند سوز 

  • Güzel sarhoşların naralarını duyuyorum. Canım, ta sonuna kadar böyle olmayalım işte.
  • نعره‌ی مستان خوش می‌آیدم  ** تا ابد جانا چنین می‌بایدم 

  • İşte bir Hilâl bir Bilâl’e dost oldu. Diken yarası, ona gül ve gülnar kesildi.
  • نک هلالی با بلالی یار شد  ** زخم خار او را گل و گلزار شد 

  • Beden, diken yarası ile kalbura döndü ama canım, bedenim, devlet gülistanı oldu.
  • گر ز زخم خار تن غربال شد  ** جان و جسمم گلشن اقبال شد 

  • Beden, o kâfirin dikeninin zahmı önünde ama canım, Allah’nın sarhoşu!
  • تن به پیش زخم خار آن جهود  ** جان من مست و خراب آن و دود 

  • Canıma bir can kokusudur gelmede, merhametli sevgilimin kokusu erişmede. 950
  • بوی جانی سوی جانم می‌رسد  ** بوی یار مهربانم می‌رسد 

  • Mustafa, Miraçtan geldi, Bilâl’ine ne mutlu ne mutlu!
  • از سوی معراج آمد مصطفی  ** بر بلالش حبذا لی حبذا 

  • Sıddıyk, doğru özlü, doğru sözlü Bilâl’den bu sözleri duyunca tövbesinden el yudu.
  • چونک صدیق از بلال دم‌درست  ** این شنید از توبه‌ی او دست شست 

  • Allah razı olsun,Sıddıyk’ın bu vakayı Mustafa aleyhiselâm’a söylemesi, Bilâl’e, kâfirlerin yaptıkları zulümleri ve onun “Ahad ,Ahad” demesi yüzünden daha fazla zulmettiklerini anlatması,onu almak için birbirleriyle danışmaları
  • باز گردانیدن صدیق رضی الله عنه واقعه‌ی بلال را رضی الله عنه و ظلم جهودان را بر وی و احد احد گفتن او و افزون شدن کینه‌ی جهودان و قصه کردن آن قضیه پیش مصطفی علیه‌السلام و مشورت در خریدن او 

  • Sıddıyk bunun üzerine Mustafa’nın yanına gelip vefalı Bilâl’in halini anlattı.
  • بعد از آن صدیق پیش مصطفی  ** گفت حال آن بلال با وفا 

  • Dedi ki: O felekleri ölçen çevik ve kutlu kanatlı Bilâl, şimdi senin aşkına düşmüş, senin tuzağına tutulmuştur.
  • کان فلک‌پیمای میمون‌بال چست  ** این زمان در عشق و اندر دام تست 

  • Padişahın doğanıyken o kuzgunlardan zahmetlere uğramada. O ağır define, pislik içine gömülmüş. 955
  • باز سلطانست زان جغدان برنج  ** در حدث مدفون شدست آن زفت‌گنج 

  • Baykuşlar, doğana sitem etmedeler. Suçsuz olduğu halde kanatlarını yolmadalar.
  • جغدها بر باز استم می‌کنند  ** پر و بالش بی‌گناهی می‌کنند 

  • Suçu ancak doğan oluşu. Yusuf’un güzellikten başka ne suçu var ki?
  • جرم او اینست کو بازست و بس  ** غیر خوبی جرم یوسف چیست پس 

  • Baykuşun yeri yurdu yıkık yerlerdir. Onun için doğana kâfirce kızmadalar.
  • جغد را ویرانه باشد زاد و بود  ** هستشان بر باز زان زخم جهود 

  • Neden o diyarı hatırlıyorsun? Neden padişahın köşkünü, bileğini anıyorsun?
  • که چرا می یاد آری زان دیار  ** یا ز قصر و ساعد آن شهریار 

  • Baykuşların köyünde gevezelik ediyor, buraya bir kargaşalıktır salıyorsun. 960
  • در ده جغدان فضولی می‌کنی  ** فتنه و تشویش در می‌افکنی 

  • Feleğin üstündeki esir bile, yuvamıza haset ederken sen oraya yıkık yer diyor, orayı hor görüyorsun.
  • مسکن ما را که شد رشک اثیر  ** تو خرابه خوانی و نام حقیر 

  • Deli oldun galiba ki baykuşların seni padişah ve başbuğ yapmaları hevesine kapıldın.
  • شید آوردی که تا جغدان ما  ** مر ترا سازند شاه و پیشوا 

  • Vehme, sevdaya kapılıp dönmede, dolaşmada, bu cennete virane adını takmadasın.
  • وهم و سودایی دریشان می‌تنی  ** نام این فردوس ویران می‌کنی 

  • Kötü huylu herif, bu delilik, bu saçma fikirler, kafadan çıkıncaya kadar kafana vuracağız senin.
  • بر سرت چندان زنیم ای بد صفات  ** که بگویی ترک شید و ترهات 

  • Bu sözlerle onu doğuya karşı çarmıha geriyorlar, elbiselerini soyup çıplak vücudunu diken dallarıyla dövüyorlar. 965
  • پیش مشرق چارمیخش می‌کنند  ** تن برهنه شاخ خارش می‌زنند 

  • Bedeninden yüzlerce kan ırmağı fışkırmada. Öyle olduğu halde “Ahad” diyerek baş koymada.
  • از تنش صد جای خون بر می‌جهد  ** او احد می‌گوید و سر می‌نهد 

  • Dinini gizle, melûn kâfirlerden sırrını sakla diye öğütler verdim.
  • پندها دادم که پنهان دار دین  ** سر بپوشان از جهودان لعین 

  • Fakat o âşık, kıyamete ulaşmış... Ona tövbe kapısı kapanmış.
  • عاشق است او را قیامت آمدست  ** تا در توبه برو بسته شدست 

  • Hem âşıklık, hem tövbe, hem de sabretme imkânı. Bu, pek imkânsız bir şeydir canım efendim.
  • عاشقی و توبه یا امکان صبر  ** این محالی باشد ای جان بس سطبر 

  • Tövbe bir kurtçağızdır, aşksa bir ejderhaya benzer. Tövbe, halkın sıfatıdır, aşksa Allah sıfatı. 970
  • توبه کردم و عشق هم‌چون اژدها  ** توبه وصف خلق و آن وصف خدا 

  • Aşk, kimseye niyazı ve ihtiyacı olmayan Allah’nın vasıflarındandır.Ondan başkasına âşık olma, geçici bir hevestir.
  • عشق ز اوصاف خدای بی‌نیاز  ** عاشقی بر غیر او باشد مجاز 

  • Çünkü mecazi aşk, altınlarla bezenmiş bir güzelliktir. Görünüşü nurdur, fakat içi dumandır.
  • زانک آن حسن زراندود آمدست  ** ظاهرش نور اندرون دود آمدست 

  • Nur gitti de duman meydana çıktı mı mecazi aşk, derhal soğur, donar.
  • چون رود نور و شود پیدا دخان  ** بفسرد عشق مجازی آن زمان 

  • O güzellik aslına gider, beden kokmuş rüsvay, kötü bir halde kalır.
  • وا رود آن حسن سوی اصل خود  ** جسم ماند گنده و رسوا و بد 

  • Ayın nuru da aya döndü mü duvardaki aksi gider, o duvar simsiyah kesilir. 975
  • نور مه راجع شود هم سوی ماه  ** وا رود عکسش ز دیوار سیاه 

  • O nakış, o boya gitti mi su ve toprak kalır. Ay olmayınca o duvar şeytan gibi bir hale düşer.
  • پس بماند آب و گل بی آن نگار  ** گردد آن دیوار بی مه دیووار 

  • Kalp altının yüzünden altını gidince, o altın, kendi madenine dönünce,
  • قلب را که زر ز روی او بجست  ** بازگشت آن زر بکان خود نشست