-
گر چه گفتی نیست سر گفت هست ** هین ببالا پر مپر چون جغد پست
- Aralarında bir söz yok ama sözün sırrı, manası var ya. Agâh ol, yücelere uç, baykuş gibi aşağılarda uçma.
-
گفت در شطرنج کاین خانهی رخ است ** گفت خانه از کجاش آمد بدست
- Birisi “Burası satrançta ruh hanesi” demiş. Bu sözü duyan “O, evi nereden elde etmiş?”
-
خانه را بخرید یا میراث یافت ** فرخ آن کس کاو سوی معنی شتافت
- Satın mı almış, yoksa mirasa mı konmuş?” diye sormuş. Ne mutlu mana anlayana!
-
گفت نحوی زید عمرا قد ضرب ** گفت چونش کرد بیجرمی ادب
- Nahivcilerden biri “Zeyd, Amr’ı dövdü” diye bir misal getirmiş. Dinleyen “Suçu yokken neye dövmüş?
-
عمرو را جرمش چه بد کان زید خام ** بیگنه او را بزد همچون غلام 3630
- Amr’ın ne suçu varmış ki o çiğ Zeyd, onu köleler gibi suçsuz dövüyor?” der.
-
گفت این پیمانهی معنی بود ** گندمی بستان که پیمانه است رد
- Nahivci, “Bu, mana ölçeğinden ibaret. Sen buğdayı almaya bak, ölçeğe lüzum yok.
-
زید و عمرو از بهر اعراب است و ساز ** گر دروغ است آن تو با اعراب ساز
- Zeyd’le Amr, irap için kullanılan misallerde geçer, onlar yalan olsa bile sen irabı düzeltmeye çalış!” derse de,
-
گفت نه من آن ندانم عمرو را ** زید چون زد بیگناه و بیخطا
- Öbürü “Ben onu, bunu bilmem. Zeyd, Amr’ı suçsuz, sebepsiz nasıl dövdü” deyince,
-
گفت از ناچار و لاغی بر گشود ** عمرو یک واو فزون دزدیده بود
- Nahivci naçar kalır, alaya başlar: Amr, fazla olarak bir “V” çalmıştı.
-
زید واقف گشت دزدش را بزد ** چون که از حد برد او را حد سزد 3635
- Zeyd, anlayınca o hırsızı dövdü. Çünkü Amr, haddi aşmıştı, tabii haddini bildirmek lâzım!
-
پذیرا آمدن سخن باطل در دل باطلان
- Bâtıl gönüllerin bâtıl sözü kabul etmesi