-
فکرتت که کژ مبین نیکو نگر ** هست آن فکرت شعاع آن گهر
- Düşünceni doğrult, iyi bak. Çünkü düşünce de o incinin pırıltılarındandır.
-
هر جوابی کان ز گوش آید به دل ** چشم گفت از من شنو آن را بهل
- Kulaktan gönle doğan her cevaba göz; onu bırak, cevabı benden duy der.
-
گوش دلاله ست و چشم اهل وصال ** چشم صاحب حال و گوش اصحاب قال
- Kulak vasıtadır, vuslata erense göz; Göz hâl sahibidir, kulaksa dedikoduda!
-
در شنود گوش تبدیل صفات ** در عیان دیدها تبدیل ذات
- Kulağın duygusu sıfatları tebdil eder, hâlbuki gözlerin apaçık görgüsü, mahiyetleri bile değiştirir.
-
ز آتش ار علمت یقین شد از سخن ** پختگی جو در یقین منزل مکن 860
- Ateşin varlığını sözle bildin, bu varlığa sözle yakîn hâsıl ettinse pişmeyi iste, sözde kalma.
-
تا نسوزی نیست آن عین الیقین ** این یقین خواهی در آتش در نشین
- Yanmadıkça o bilgi, Aynel Yakîn değildir. Bu yakîn’i istiyorsan ateşe dal.
-
گوش چون نافذ بود دیده شود ** ور نه قل در گوش پیچیده شود
- Kulak, hakikate nüfuz ederse göz kesilir. Yoksa söz kulakta kalır, gönle tesir etmez.
-
این سخن پایان ندارد باز گرد ** تا که شه با آن غلامانش چه کرد
- Bu sözün sonu gelmez. Geri dön de padişah o kölelere ne yaptı, onu anlat!
-
به راه کردن شاه یکی را از آن دو غلام و از این دیگر پرسیدن
- Padişahın o kölelerden birini bir yere yollayıp öbüründen bazı şeyler sorması
-
آن غلامک را چو دید اهل ذکا ** آن دگر را کرد اشارت که بیا
- Padişah o köleciği zeki görünce öbürüne “Beri gel” diye emretti.
-
کاف رحمت گفتمش تصغیر نیست ** جد چو گوید طفلکم تحقیر نیست 865
- Buradaki sevgiye ve acımaya delâlet eden “ceğiz” eki küçültme, horlama için değildir. Nitekim ana oğul’a “yavrucuğum” derse bu horlama sayılmaz.