و آفرید او وصفهای عارضی ** که کسی مبغوض می‌گردد رضی2910
Fakat arızi sıfatlar da yarattı ki onları terk etmek mümkündür; herkesin nefretini kazanan kişi, o sıfatları terk eder, huylarından vazgeçerse herkesin sevgisini kazanır, herkes ondan razı olur.
سنگ را گویی که زر شو بیهده‌ست ** مس را گویی که زر شو راه هست
Taşa altın ol demek beyhudedir ama bakıra altın ol dersen yeri var; bakır pekâlâ altın olabilir.
ریگ را گویی که گل شو عاجزست ** خاک را گویی که گل شو جایزست
Kuma toprak ol dersen âcizdir, toprak olamaz. Fakat toprağa balçık ol desen bu söz yerindedir, toprak, balçık olabilir.
رنجها دادست کان را چاره نیست ** آن بمثل لنگی و فطس و عمیست
Allah, insana topallık, yassı, burunluluk, körlük gibi çaresiz illetler vermiştir ama,
رنجها دادست کان را چاره هست ** آن بمثل لقوه و درد سرست
Ağız, yüz çarpıklığı, yahut baş ağrısı gibi bazı illetler de vermiştir ki bunlara çare vardır.
این دواها ساخت بهر ایتلاف ** نیست این درد و دواها از گزاف2915
Allah bu ilâçları, insanlara iyilik vermek için yarattı. Dertler, devalar saçma değil ya!
بلک اغلب رنجها را چاره هست ** چون بجد جویی بیاید آن بدست
Hatta dertlerin çoğunun devası, çaresi vardır. Adamakıllı aradın, üstüne düştün mü ele geçer!”
مکرر کردن کافران حجتهای جبریانه را
Kâfirlerin tekrar Cebrîce deliller getirmeleri
قوم گفتند ای گروه این رنج ما ** نیست زان رنجی که بپذیرد دوا
Onlarsa “Bu, bizim derdimiz, deva kabul eder dert değil.
سالها گفتید زین افسون و پند ** سخت‌تر می‌گشت زان هر لحظه بند
Siz yıllarca öğütler verdiniz, afsunlar okudunuz. Bizim de her lâhza derdimiz arttı, bağımız kuvvetlendi.