-
او نبیند جز که اصطبل و علف ** از شقاوت غافلست و از شرف
- Onlar, ahırdan, ottan başka bir şey görmezler... Kötülükten de gafildirler, yücelikten, iyilikten de!
-
این سوم هست آدمی‌زاد و بشر ** نیم او ز افرشته و نیمیش خر
- Üçüncü bölükse âdemoğullarıdır, insanlardır. Bunları yarı yaradılışları bakımından melektirler, yarı yaradılışları bakımından eşek!
-
نیم خر خود مایل سفلی بود ** نیم دیگر مایل عقلی بود
- Eşek olan yarıları, aşağılığa meyleder, öbür yarıları da akla meyleder!
-
آن دو قوم آسوده از جنگ و حراب ** وین بشر با دو مخالف در عذاب
- İlk iki bölük savaştan, çekişten anlamaz, istirahat ve huzur içindedir. Fakat bu bölük, yani insan ikisine de aykırıdır ve azap içindedir.
-
وین بشر هم ز امتحان قسمت شدند ** آدمی شکلند و سه امت شدند 1505
- Bu insanda sınanma yönünden bölüklere ayrılmıştır... Hepsi insan şeklindedir ama üç kısımdır:
-
یک گره مستغرق مطلق شدست ** هم‌چو عیسی با ملک ملحق شدست
- Bir kısmı, mutlak varlık olan Allah’a dalmış, kendini kaybetmiş olanlardır... Bunlar İsa gibi meleklere katılmışlardır.
-
نقش آدم لیک معنی جبرئیل ** رسته از خشم و هوا و قال و قیل
- Surette insandır bunlar, fakat hakikatte Cebrail... Kızgınlıktan heva ve hevesten, dedikodudan kurtulmuşlardır.
-
از ریاضت رسته وز زهد و جهاد ** گوییا از آدمی او خود نزاد
- Riyazattan da kurtulmuşlardır, zahitlikten ve savaştan da... Sanki onlar, insanoğlundan doğmamışlardır!
-
قسم دیگر با خران ملحق شدند ** خشم محض و شهوت مطلق شدند
- İkinci kısmı eşeklere katılmış olanlardır. Bunlar kızgınlığın ta kendisi olmuşlar, tepeden tırnağa kadar şehvet kesilmişlerdir.
-
وصف جبریلی دریشان بود رفت ** تنگ بود آن خانه و آن وصف زفت 1510
- Bunlardaki Cebrail’lik meleklik sıfatı gitmiştir... Çünkü o ev dardı, o sıfat da büyük, sığamadı, geçip gitti!