-
آن دو قوم آسوده از جنگ و حراب ** وین بشر با دو مخالف در عذاب
- İlk iki bölük savaştan, çekişten anlamaz, istirahat ve huzur içindedir. Fakat bu bölük, yani insan ikisine de aykırıdır ve azap içindedir.
-
وین بشر هم ز امتحان قسمت شدند ** آدمی شکلند و سه امت شدند 1505
- Bu insanda sınanma yönünden bölüklere ayrılmıştır... Hepsi insan şeklindedir ama üç kısımdır:
-
یک گره مستغرق مطلق شدست ** هم‌چو عیسی با ملک ملحق شدست
- Bir kısmı, mutlak varlık olan Allah’a dalmış, kendini kaybetmiş olanlardır... Bunlar İsa gibi meleklere katılmışlardır.
-
نقش آدم لیک معنی جبرئیل ** رسته از خشم و هوا و قال و قیل
- Surette insandır bunlar, fakat hakikatte Cebrail... Kızgınlıktan heva ve hevesten, dedikodudan kurtulmuşlardır.
-
از ریاضت رسته وز زهد و جهاد ** گوییا از آدمی او خود نزاد
- Riyazattan da kurtulmuşlardır, zahitlikten ve savaştan da... Sanki onlar, insanoğlundan doğmamışlardır!
-
قسم دیگر با خران ملحق شدند ** خشم محض و شهوت مطلق شدند
- İkinci kısmı eşeklere katılmış olanlardır. Bunlar kızgınlığın ta kendisi olmuşlar, tepeden tırnağa kadar şehvet kesilmişlerdir.
-
وصف جبریلی دریشان بود رفت ** تنگ بود آن خانه و آن وصف زفت 1510
- Bunlardaki Cebrail’lik meleklik sıfatı gitmiştir... Çünkü o ev dardı, o sıfat da büyük, sığamadı, geçip gitti!
-
مرده گردد شخص کو بی‌جان شود ** خر شود چون جان او بی‌آن شود
- Canı olmayan adam ölür... Canında bu sıfat bulunmayan kişi de eşek olur.
-
زانک جانی کان ندارد هست پست ** این سخن حقست و صوفی گفته است
- Çünkü bu sıfatta olmayan can bayağıdır, aşağıdır... Bu sözü sofi söylemiştir, doğrudur!
-
او ز حیوانها فزون‌تر جان کند ** در جهان باریک کاریها کند
- O hayvanlardan da fazla can çekişir... Âlemde ince işlere girişir!