-
هیچ نبود منکری گر بنگری ** منکری‌اش بهر عین منکری
- Dikkat edersen görürsün ki hiçbir münkirin inkârı, sırf inkâr için değildir...
-
بل برای قهر خصم اندر حسد ** یا فزونی جستن و اظهار خود
- Hasedinden düşmanı kahretmek, yahut üstün olmayı dilemek, kendini göstermek içindir.
-
وآن فزونی هم پی طمع دگر ** بی‌معانی چاشنی ندهد صور
- O üstünlük isteği de başka bir tamahladır... hâsılı mânalar olmadıkça suretlerin bir lezzeti olamaz!
-
زان همی‌پرسی چرا این می‌کنی ** که صور زیتست و معنی روشنی
- İşte onun için “Neden bunu yapıyorsun?” diye sorarsın... çünkü suretler zeytin yağıdır mâna ışık.
-
ورنه این گفتن چرا از بهر چیست ** چونک صورت بهر عین صورتیست 2995
- Değilse bu “Neden” sözü neden? Çünkü suret, ancak o suret için olsaydı “Neden bunu yapıyorsun?” diye sormazdın ki!
-
این چرا گفتن سال از فایده‌ست ** جز برای این چرا گفتن بدست
- Bu “Neden” diye sormak, bir şey öğrenmek içindir... bundan başka bir suretle neden diye sormak kötüdür.
-
از چه رو فایده‌ی جویی ای امین ** چون بود فایده این خود همین
- Ey emin adam, bunun faydası, sırrı bundan ibaretse neden hikmetini arıyorsun ya!
-
پس نقوش آسمان و اهل زمین ** نیست حکمت کان بود بهر همین
- Göğün ve yer ehlinin suretleri, ancak bu suretler için yaratılmışsa bunda bir hikmet yoktur ki!
-
گر حکیمی نیست این ترتیب چیست ** ور حکیمی هست چون فعلش تهیست
- Bir hikmet sahibi yoksa bu tertip nedir... bir hikmet sahibi varsa işi nasıl boş ve abes olabilir?
-
کس نسازد نقش گرمابه و خضاب ** جز پی قصد صواب و ناصواب 3000
- Doğru, yanlış, bir şey düşünmeksizin ne kimse hamama bir resim yapar, ne bir yeri boyar!
-
مطالبه کردن موسی علیه‌السلام حضرت را کی خلقت خلقا اهلکتهم و جواب آمدن
- Musa aleyhisselâm’ın Tanrı’ya “Neden halkı yarattın,sonrada onları helak adiyorsun?” diye sorması ve Tanrı’nın cevabı