-
گفت صوفی چون ز یک کانست زر ** این چرا نفعست و آن دیگر ضرر
- Sofi dedi ki: Mademki altın, bir madendendir. Neden bunda fayda var, onda zarar?
-
چونک جمله از یکی دست آمدست ** این چرا هوشیار و آن مست آمدست 1605
- Hepsi bir elden geldiği halde neden bunun aklı başında, öbürü sarhoş?
-
چون ز یک دریاست این جوها روان ** این چرا نوش است و آن زهر دهان
- Bu ırmaklar, hep bir denizden akıyor da neden bu tatlı, öbürü ağza zehir gibi gelmede.
-
چون همه انوار از شمس بقاست ** صبح صادق صبح کاذب از چه خاست
- Bütün nurlar, ebedîlik güneşindedir de doğru sabahla, yalancı aydınlık nasıl meydana geliyor?
-
چون ز یک سرمه‌ست ناظر را کحل ** از چه آمد راست‌بینی و حول
- Bakanın gözüne çekilen sürme, aynı sürme. Doğru görüşle şaşı görüş nereden çıkıyor?
-
چونک دار الضرب را سلطان خداست ** نقد را چون ضرب خوب و نارواست
- Para basılan yerin sahibi Allah iken nasıl oluyor da paraların bir kısmı iyi basılıyor, bir kısmı fena?
-
چون خدا فرمود ره را راه من ** این خفیر از چیست و آن یک راه‌زن 1610
- Allah, yola “benim yolum” dedikten sonra neden bu ahde vefa etmede, öbürü yol kesmede.
-
از یک اشکم چون رسد حر و سفیه ** چون یقین شد الولد سر ابیه
- Mademki hür kişiyle şaşkın kişi, bir karından doğmada, “Çocuk, babanın sırrıdır” sözü nasıl doğru oluyor?
-
وحدتی که دید با چندین هزار ** صد هزاران جنبش از عین قرار
- Binlerce suretle görünen birliği kim görmüştür? Daimî olarak duran bir varlıktan nasıl oluyor da yüz binlerce hareket meydana geliyor?
-
جواب گفتن آن قاضی صوفی را
- Kadının sofiye cevabı
-
گفت قاضی صوفیا خیره مشو ** یک مثالی در بیان این شنو
- Kadı dedi ki: Ey sofi, şaşırma. Bunu bir örnekle anlatacağım dinle!