-
گاو نفس خویش را زوتر بکش ** تا شود روح خفی زنده و بهش
- Sen de tez öküz nefsi tepele de gizli ruh dirilsin, akıllansın.
-
رجوع به حکایت ذو النون
- BASLIK YOK
-
چون رسیدند آن نفر نزدیک او ** بانگ بر زد هی کیانید اتقوا
- Onlar, ahvali anlamak üzere Zünnun’un yanına yaklaşınca Zünnun onlara bağırdı: “Hey, kimlersiniz? Sakının!”
-
با ادب گفتند ما از دوستان ** بهر پرسش آمدیم اینجا به جان
- Onlar, edepli, edepli “ Biz dostlardanız. Buraya canla başla hal hatır sormak için geldik.
-
چونی ای دریای عقل ذو فنون ** این چه بهتان است بر عقلت جنون
- Nasılsın ey hünerli, marifetli akıl denizi? Akıllı olduğun halde niye kendini deli gösteriyorsun, bu ne bühtan?
-
دود گلخن کی رسد در آفتاب ** چون شود عنقا شکسته از غراب 1450
- Güneşe külhanın dumanı erişir mi? Anka, kargaya zebun olur mu?
-
وامگیر از ما بیان کن این سخن ** ما محبانیم با ما این مکن
- Bizden çekinme, şunu anlat. Biz seni sevenleriz. Bize bu işi etme.
-
مر محبان را نشاید دور کرد ** یا به رو پوش و دغل مغرور کرد
- Sevenleri, kendinden uzaklaştırmak yaraşmaz. Onlardan işi gizlemek onları hileyle aldatmak doğru değildir.
-
راز را اندر میان آور شها ** رو مکن در ابر پنهانی مها
- Padişahım, sırrı açığa vur. Ey ay yüzlü, yüzünü bulutla gizleme.
-
ما محب و صادق و دل خستهایم ** در دو عالم دل به تو در بستهایم
- Biz seni seviyoruz, sana sadığız, âşığız. İki âlemde de gönlümüzü sana verdik” dediler.
-
فحش آغازید و دشنام از گزاف ** گفت او دیوانگانه زی و قاف 1455
- Zünnun, sövüp saymaya başladı, delicesine saçma sapan sözler söyledi.
-
بر جهید و سنگ پران کرد و چوب ** جملگی بگریختند از بیم کوب
- Sıçrayıp onlara taş topaç yağdırmaya, sopa sallayıp fırlatmaya koyuldu. Hepsi yaralanıp ezilmek korkusundan kaçtılar.
-
قهقهه خندید و جنبانید سر ** گفت باد ریش این یاران نگر
- Zünnun, kahkahayla gülüp başını salladı. Dedi ki: “ Şu dostların heva ve hevesine bak.
-
دوستان بین، کو نشان دوستان ** دوستان را رنج باشد همچو جان
- Dostlara bak! Hani dost olanların nişanesi? Dostlara zahmet can gibi sevimlidir.
-
کی کران گیرد ز رنج دوست دوست ** رنج مغز و دوستی آن را چو پوست
- Dosta, dostun zahmeti ağır gelir mi? Zahmet içtir, ruhtur. Dostluksa onun derisine benzer.
-
نه نشان دوستی شد سر خوشی ** در بلا و آفت و محنت کشی 1460
- Dostluk nişanesi belâdan, afetlerden, mihnetlerden hoşlanmak değil midir?
-
دوست همچون زر بلا چون آتش است ** زر خالص در دل آتش خوش است
- Dost altın gibidir. Belâ da ateşe benzer. Halis altın, ateş içinde saf bir hale gelir”
-
امتحان کردن خواجهی لقمان زیرکی لقمان را
- Efendisinin Lokman’ı sınaması
-
نه که لقمان را که بندهی پاک بود ** روز و شب در بندگی چالاک بود
- Tertemiz bir kul olan Lokman, gece gündüz kullukta çevik ve gayretli değil miydi?
-
خواجهاش میداشتی در کار پیش ** بهترش دیدی ز فرزندان خویش
- Efendisi, onu ileri tutar, oğullarından üstün görürdü.
-
ز انکه لقمان گر چه بنده زاد بود ** خواجه بود و از هوا آزاد بود
- Çünkü lokman, filvaki kuloğluydu ama efendiydi, heva ve hevesten hürdü.
-
گفت شاهی شیخ را اندر سخن ** چیزی از بخشش ز من درخواست کن 1465
- Bir padişah, konuşma esnasında bir şeyhe dedi ki: “ Benden bir şey dile”
-
گفت ای شه شرم ناید مر ترا ** که چنین گویی مرا زین برتر آ
- Şeyh “ Padişahım, bana böyle söylemekten utanmıyor musun? Hele biraz daha yüksel!
-
من دو بنده دارم و ایشان حقیر ** و آن دو بر تو حاکمانند و امیر
- Benim iki kulum var. Onlar hor hakir kişilerdir ama ikisi de sana hükmederler, ikisi de emrederler” dedi.
-
گفت شه آن دو چهاند این زلت است ** گفت آن یک خشم و دیگر شهوت است
- Padişah “Bu söz hatalı bir söz. O iki kul kimler ?” deyince, şeyh “ Birisi kızmak, öbürü şehvet” dedi.
-
شاه آن دان کاو ز شاهی فارغ است ** بیمه و خورشید نورش بازغ است
- Padişahlıktan feragat edeni padişah bil. Onun nuru ayla güneş olmaksızın da parlar durur.
-
مخزن آن دارد که مخزن ذات اوست ** هستی او دارد که با هستی عدوست 1470
- Mahzene sahip olan, zatı mahzen olmuş kişidir. Varlığa, mağlûp olan, varlığa düşman olan kişidir.