-
تو بر آنی هر دمی کز خواب و خور ** خاک ریزی اندرین جو بیشتر
- Halbuki sen, her an yemekle, içmekle o dereye daha fazla toprak dökmede, o suyu daha fazla bulandırmadasın.
-
سبب دانستن ضمیرهای خلق
- Şeyhin, herkesin içinden geçeni bilmesinin sebebi
-
چون دل آن آب زینها خالیست ** عکس روها از برون در آب جست
- O suyun içinde hiçbir şeycikler bulunmadığında " yüzler, ona akseder, orada görünür.
-
پس ترا باطن مصفا ناشده ** خانه پر از دیو و نسناس و دده
- Halbuki senin için temizlenmemiş. Evin, Şeytanla, adam olmayanlarla, canavarlarla dolu.
-
ای خری ز استیزه ماند در خری ** کی ز ارواح مسیحی بو بری
- A eşek, inadından eşeklikte kalakaldın. Nerden Mesih'e ait ruhlardan bir koku alacaksın?
-
کی شناسی گر خیالی سر کند ** کز کدامین مکمنی سر بر کند 2815
- Orada bir hayal başgösterse hangi pusudan çıktığını nerden bileceksin?
-
چون خیالی می‌شود در زهد تن ** تا خیالات از درونه روفتن
- İçteki hayallerin süpürülmesi için beden, riyazatla hayale döner.
-
غالب شدن مکر روبه بر استعصام خر
- Eşeğin hile yüzünden tilkiye alet olması
-
خر بسی کوشید و او را دفع گفت ** لیک جوع الکلب با خر بود جفت
- Eşek bir hayli çalıştı, tilkiden korundu. Fakat köpek gibi acıkmıştı, açlı kendisine eş olmuştu.
-
غالب آمد حرص و صبرش بد ضعیف ** بس گلوها که برد عشق رغیف
- Hırsı üstün geldi, sabrı zayıfladı. Ekmek sevdası, nice boğazlan yırtmıştır.
-
زان رسولی کش حقایق داد دست ** کاد فقر ان یکن کفر آمدست
- Kendisine hakikatler keşfedilen Peygamber, onun için "Az kaldı yoksulluk, küfür olayazdi" dedi.
-
گشته بود آن خر مجاعت را اسیر ** گفت اگر مکرست یک ره مرده گیر 2820
- O eşek, açlığa tutsak olmuştu. Hileyse bile dedi, tut ki öldüm.
-
زین عذاب جوع باری وا رهم ** گر حیات اینست من مرده بهم
- Bari bu açlık azabından kurtulurum ya. Yaşayış buysa ölüm bence daha iyi.
-
گر خر اول توبه و سوگند خورد ** عاقبت هم از خری خبطی بکرد
- Önce tövbe etmiş, and içmişti ama nihayet eşekliğinden tövbesini de bozdu, andını da.
-
حرص کور و احمق و نادان کند ** مرگ را بر احمقان آسان کند
- Hırs, insanı kör, ahmak eder, bilgisiz bir hale sokar, ölümü kolaylaştırır.
-
نیست آسان مرگ بر جان خران ** که ندارند آب جان جاودان
- Halbuki ölüm, eşeklere kolay değildir. Çünkü ebedî canları yoktur ki.
-
چون ندارد جان جاوید او شقیست ** جرات او بر اجل از احمقیست 2825
- Ebedî canı olmadığı için de kötülükte bulunan birisidir. Ecele cüreti, ahmaklıktandır.
-
جهد کن تا جان مخلد گردد ** تا به روز مرگ برگی باشدت
- Çalış da ebedî cana ulaş, ölüm gününde de elinde bir azık bulunsun.
-
اعتمادش نیز بر رازق نبود ** که بر افشاند برو از غیب جود
- Kötü kişinin rızık veren Tanrıya güveni yoktur. Gayıptan ona rızkının cömertçe saçıldığına inanmaz.
-
تاکنونش فضل بی‌روزی نداشت ** گرچه گه‌گه بر تنش جوعی گماشت
- Gerçi zaman zaman ona bir açlık verdi, verdi ama Tanrı ihsanı, şimdiye kadar onu rızıksız bırakmadı.
-
گر نباشد جوع صد رنج دگر ** از پی هیضه بر آرد از تو سر
- Eğer açlık olmasaydı imtilâya tutulurdun, ondan sonra da sende daha yüzlerce illet başgösterirdi.
-
رنج جوع اولی بود خود زان علل ** هم به لطف و هم به خفت هم عمل 2830
- Açlık illeti, hem lâtif oluş, hem hafif bir hale geliş, hem de Tanrı'ya yalvarıp ibadette bulunuş bakımından o illetlerden elbette daha iyidir.
-
رنج جوع از رنجها پاکیزه‌تر ** خاصه در جوعست صد نفع و هنر
- Açlık zahmeti, illetlerden daha iyidir; hele açlıkta yüzlerce fayda ve hüner de varken.
-
در بیان فضیلت احتما و جوع
- Az yeyiş ve açlığın iyiliği
-
جوع خود سلطان داروهاست هین ** جوع در جان نه چنین خوارش مبین
- Kendine gel, açlık, ilâçların padişahıdır. Açlığı canla başla kabul et, onu böyle hor görme.
-
جمله ناخوش از مجاعت خوش شدست ** جمله خوشها بی‌مجاعتها ردست
- Bütün hastalıklar, açlıkla iyileşir. Bütün ilâçlar, aç olmadıkça sana tesir etmez.
-
مثل
- Örnek
-
آن یکی می‌خورد نان فخفره ** گفت سایل چون بدین استت شره
- Birisi küflü ekmek yiyordu. Bir adam, neden bu kadar haris ve aç gözlü oldun? diye sordu?
-
گفت جوع از صبر چون دوتا شود ** نان جو در پیش من حلوا شود 2835
- Dedi ki: Sabrın sonucunda açlık, iki misli arttı mı arpa ekmeği bile bana helva gelir.