English    Türkçe    فارسی   

2
3740-3789

  • حال ایشان از نبی خوان ای حریص ** نقبوا فیها ببین هل من محیص‏ 3740
  • Read in the Qur’án (concerning) their state, O covetous one: —They explored (and wandered) in them (the lands of the earth); mark (the words), Was there any refuge?
  • از نزاع ترک و رومی و عرب ** حل نشد اشکال انگور و عنب‏
  • The difficulty over angúr and ‘inab was not solved by the contest between the Turk, the Greek, and the Arab.
  • تا سلیمان لسین معنوی ** در نیاید بر نخیزد این دوی‏
  • Until the spiritual Solomon, skilled in tongues, shall intervene, this duality will not disappear.
  • جمله مرغان منازع بازوار ** بشنوید این طبل باز شهریار
  • O all ye wrangling birds, hearken, like the falcon, to this falcon-drum of the King.
  • ز اختلاف خویش سوی اتحاد ** هین ز هر جانب روان گردید شاد
  • Hark, from every quarter set out with joy, (flying away) from your diversity towards oneness.
  • حیث ما کنتم فولوا وجهکم ** نحوه هذا الذی لم ینهکم‏ 3745
  • Wheresoever ye be, turn your faces towards it: this is the thing which He hath not forbidden unto you (at any time).
  • کور مرغانیم و بس ناساختیم ** کان سلیمان را دمی نشناختیم‏
  • Blind birds are we and very inept, in that we have not once recognised that Solomon.
  • همچو جغدان دشمن بازان شدیم ** لاجرم وامانده‏ی ویران شدیم‏
  • Like the owls, we have become hostile to the falcons: consequently we are left behind (to dwell) in the place of ruin.
  • می‏کنیم از غایت جهل و عما ** قصد آزار عزیزان خدا
  • Because of (our) extreme ignorance and blindness we are seeking to hurt those honoured of God.
  • جمع مرغان کز سلیمان روشنند ** پر و بال بی‏گنه کی بر کنند
  • How should the flock of birds which are enlightened by Solomon tear out the wings and plumes of the innocent?
  • بلکه سوی عاجزان چینه کشند ** بی‏خلاف و کینه آن مرغان خوشند 3750
  • Nay, they would bring grain to the helpless ones: gentle are those birds and without pugnacity or hatred.
  • هدهد ایشان پی تقدیس را ** می‏گشاید راه صد بلقیس را
  • Their hoopoe, for the sake of glorifying (Solomon), unfolds the way (towards Him) to a hundred like Bilqís.
  • زاغ ایشان گر به صورت زاغ بود ** باز همت آمد و ما زاغ بود
  • Their crow, (even) if it was a crow in outward aspect, was (really) a falcon in aspiration and (one whose gaze) turned not aside.
  • لکلک ایشان که لک لک می‏زند ** آتش توحید در شک می‏زند
  • Their stork, which cries lak lak, casts upon doubt (and disbelief) the fire of the profession of Unity;
  • و آن کبوترشان ز بازان نشکهد ** باز سر پیش کبوترشان نهد
  • And their dove is not scared by hawks: the hawk lays his head (in homage) before their dove.
  • بلبل ایشان که حالت آرد او ** در درون خویش گلشن دارد او 3755
  • Their nightingale, which throws thee into ecstasy, hath the rose-garden in its heart.
  • طوطی ایشان ز قند آزاد بود ** کز درون قند ابد رویش نمود
  • Their parrot was (always) independent of sugar, for the sugar of everlastingness showed its face (was revealed) to it from within.
  • پای طاوسان ایشان در نظر ** بهتر از طاوس پران دگر
  • The feet of their peacocks are fairer to see than (all) others in peacock's plumage.
  • منطق الطیران خاقانی صداست ** منطق الطیر سلیمانی کجاست‏
  • The speeches of princely birds are (meaningless as) an echo: where is the speech of the birds of Solomon?
  • تو چه دانی بانگ مرغان را همی ** چون ندیده‏ستی سلیمان را دمی‏
  • How wilt thou know the cries of the birds, when thou hast never seen Solomon for a single moment?
  • پر آن مرغی که بانگش مطرب است ** از برون مشرق است و مغرب است‏ 3760
  • The wings of that bird whose note thrills (them that can hear it) are beyond East and West.
  • هر یک آهنگش ز کرسی تاثری است ** وز ثری تا عرش در کر و فری است‏
  • Its every course is from the Footstool of God to the earth, and from the earth to the Throne of God it moves in glory and majesty.
  • مرغ کاو بی‏این سلیمان می‏رود ** عاشق ظلمت چو خفاشی بود
  • The bird that goes without this Solomon is in love with darkness, like a bat.
  • با سلیمان خو کن ای خفاش رد ** تا که در ظلمت نمانی تا ابد
  • Make thyself familiar with Solomon, O reprobate bat, in order that thou mayst not remain in darkness for ever.
  • یک گزی ره که بدان سو می‏روی ** همچو گز قطب مساحت می‏شوی‏
  • When thou goest one ell's length in that direction, like the ell thou wilt become the standard of measurement;
  • و انکه لنگ و لوک آن سو می‏جهی ** از همه لنگی و لوکی می‏رهی‏ 3765
  • And (even by) thy hopping lamely and limply in that direction, thou wilt be freed from all lameness and limpness.
  • قصه‏ی بط بچگان که مرغ خانگی پروردشان‏
  • The story of the ducklings which were fostered by a domestic fowl.
  • تخم بطی گر چه مرغ خانه‏ات ** کرد زیر پر چو دایه تربیت‏
  • Thou art the offspring of a duck, though a domestic fowl has fostered thee as a nurse beneath her wing.
  • مادر تو بط آن دریا بده‏ست ** دایه‏ات خاکی بد و خشکی پرست‏
  • Thy mother was the duck of that Sea; thy nurse was of the earth and devoted to the dry land.
  • میل دریا که دل تو اندر است ** آن طبیعت جانت را از مادر است‏
  • The desire which is in thy heart for the Sea—thy soul hath that nature (instinct) from thy mother.
  • میل خشکی مر ترا زین دایه است ** دایه را بگذار کاو بد رایه است‏
  • The desire thou hast for the dry land is from this nurse. Leave the nurse, for she is an evil counsellor.
  • دایه را بگذار در خشک و بران ** اندر آن در بحر معنی چون بطان‏ 3770
  • Leave the nurse on the dry land, and press on: come into the Sea of spiritual reality, like the ducks.
  • گر ترا مادر بترساند ز آب ** تو مترس و سوی دریا ران شتاب‏
  • (Even) if thy mother should bid thee be afraid of the water, fear not thou, but push speedily into the Sea.
  • تو بطی بر خشک و بر تر زنده‏ای ** نی چو مرغ خانه خانه کنده‏ای‏
  • Thou art a duck: thou art one that lives (both) on dry and wet; thou art not one like the domestic fowl, whose house is ill-smelling.
  • تو ز کرمنا بنی آدم شهی ** هم به خشکی هم به دریا پا نهی‏
  • Thou art a king in virtue of (the text), We have ennobled the sons of Adam: thou settest foot both on the dry land and on the Sea.
  • که حملناهم علی البحری به جان ** از حملناهم علی البر پیش ران‏
  • For in spirit thou art (what is signified by the text), We have conveyed them on the Sea: push forward (then) from (the state implied in the words), We have conveyed them on the land.
  • مر ملایک را سوی بر راه نیست ** جنس حیوان هم ز بحر آگاه نیست‏ 3775
  • The angels have no access to the land; the animal kind, again, are ignorant of the Sea.
  • تو به تن حیوان به جانی از ملک ** تا روی هم بر زمین هم بر فلک‏
  • Thou in (thy) body art an animal, and in (thy) spirit thou art of the angels, so that thou mayst walk on the earth and also in the sky;
  • تا به ظاهر مثلکم باشد بشر ** با دل یوحی إلیه دیده‏ور
  • So that the seer with heart divinely inspired may be, in appearance, a man like yourselves.
  • قالب خاکی فتاده بر زمین ** روح آن گردان بر این چرخ برین‏
  • His body of dust (is here), fallen upon the earth; (but) his spirit (is) circling in this highest sphere (of Heaven).
  • ما همه مرغابیانیم ای غلام ** بحر می‏داند زبان ما تمام‏
  • We all are water-birds, O lad: the Sea fully knows our language.
  • پس سلیمان بحر آمد ما چو طیر ** در سلیمان تا ابد داریم سیر 3780
  • Therefore the Sea is (our) Solomon, and we are as the birds (familiar with Solomon): in Solomon we move unto everlasting.
  • با سلیمان پای در دریا بنه ** تا چو داود آب سازد صد زره‏
  • With Solomon set thy foot in the Sea, that the water, David-like, may make a hundred rings of mail (ripples).
  • آن سلیمان پیش جمله حاضر است ** لیک غیرت چشم بند و ساحر است‏
  • That Solomon is present to all, but (His) jealousy binds (our) eyes (with spells) and enchants (us),
  • تا ز جهل و خوابناکی و فضول ** او به پیش ما و ما از وی ملول‏
  • So that from folly and drowsiness (forgetfulness) and vanity— He is beside us, and (yet) we are sick of Him.
  • تشنه را درد سر آرد بانگ رعد ** چون نداند کاو کشاند ابر سعد
  • The noise of thunder gives the thirsty man headache, when he does not know that it (the thunder) brings on the rain-clouds of felicity.
  • چشم او مانده است در جوی روان ** بی‏خبر از ذوق آب آسمان‏ 3785
  • His eye remains (fixed) upon the running stream, unaware of the delicious taste of the Water of Heaven.
  • مرکب همت سوی اسباب راند ** از مسبب لاجرم محجوب ماند
  • He has urged the steed of (his) attention towards (secondary) causes: consequently he remains debarred from the Causer.
  • آن که بیند او مسبب را عیان ** کی نهد دل بر سببهای جهان‏
  • (But) one that sees the Causer plainly—how should he set his mind upon the (secondary) causes in the world?
  • حیران شدن حاجیان در کرامات آن زاهد که در بادیه تنهاش یافتند
  • How the pilgrims were amazed at the miracles of the ascetic whom they found (living) alone in the desert.
  • زاهدی بد در میان بادیه ** در عبادت غرق چون عبادیه‏
  • Amidst the desert lived an ascetic, absorbed in devotion like the people of ‘Abbádán.
  • حاجیان آن جا رسیدند از بلاد ** دیده‏شان بر زاهد خشک اوفتاد
  • The pilgrims from (different) countries arrived there: their eyes fell upon the parched ascetic.