English    Türkçe    فارسی   

5
272-321

  • در نبی شارکهم گفتست حق  ** هم در اموال و در اولاد ای شفق 
  • O thou that glowest (with faith), God hath said in the Qur’án, “Share with them in their wealth and children.”
  • گفت پیغامبر ز غیب این را جلی  ** در مقالات نوادر با علی 
  • The Prophet, (who drew inspiration) from the Unseen, explained this (matter) clearly in his marvellous discourses with ‘Alí.
  • یا رسول‌الله رسالت را تمام  ** تو نمودی هم‌چو شمس بی‌غمام 
  • “O Prophet of Allah, thou hast displayed (the truth of) thy prophetic mission completely, like the cloudless sun.
  • این که تو کردی دو صد مادر نکرد  ** عیسی از افسونش با عازر نکرد  275
  • Two hundred mothers never did (to their children) this which thou hast done (to me); Jesus by his (life-giving) spells never did (so much as this) to ‘Ázar (Lazarus).
  • از تو جانم از اجل نک جان ببرد  ** عازر ار شد زنده زان دم باز مرد 
  • Lo, through thee, my soul hath been delivered from death: if ‘Ázar was revived by that breath (of Jesus), yet he died again.”
  • گشت مهمان رسول آن شب عرب  ** شیر یک بز نیمه خورد و بست لب 
  • The Arab became the Prophet's guest that night: he drank half the milk of a single goat and (then) closed his lips.
  • کرد الحاحش بخور شیر و رقاق  ** گفت گشتم سیر والله بی‌نفاق 
  • He (the Prophet) urged him to drink the milk and eat the scones. “By God,” said he, “in all sincerity I have eaten my fill.
  • این تکلف نیست نی ناموس و فن  ** سیرتر گشتم از آنک دوش من 
  • This is not hypocrisy or affectation and artifice: I have become fuller than I was yesternight.”
  • در عجب ماندند جمله اهل بیت  ** پر شد این قندیل زین یک قطره زیت  280
  • All the people of the (Prophet's) house were left in astonishment (to think that) this lamp had been filled by this one drop of oil,
  • آنچ قوت مرغ بابیلی بود  ** سیری معده‌ی چنین پیلی شود 
  • And that what is (only) a swift's (portion of) food should become the (means of) filling the belly of such an elephant.
  • فجفجه افتاد اندر مرد و زن  ** قدر پشه می‌خورد آن پیل‌تن 
  • Whispering arose amongst the men and women—“That man who has the body of an elephant eats as little as a fly!”
  • حرص و وهم کافری سرزیر شد  ** اژدها از قوت موری سیر شد 
  • The greed and vanity of unbelief was overthrown: the dragon was satisfied with the food of an ant.
  • آن گدا چشمی کفر از وی برفت  ** لوت ایمانیش لمتر کرد و زفت 
  • The beggar-like greediness of unbelief departed from him: the sweet food of the Faith made him stout and strong.
  • آنک از جوع البقر او می‌طپید  ** هم‌چو مریم میوه‌ی جنت بدید  285
  • He who was quivering from ravenous hunger beheld, like Mary, the fruit of Paradise.
  • میوه‌ی جنت سوی چشمش شتافت  ** معده‌ی چون دوزخش آرام یافت 
  • The fruit of Paradise sped to his body: his Hell-like belly gained repose.
  • ذات ایمان نعمت و لوتیست هول  ** ای قناعت کرده از ایمان به قول 
  • The essence of the Faith is a mighty blessing and exceedingly delicious food, O thou who art content with naught of the Faith but the profession!
  • بیان آنک نور که غذای جانست غذای جسم اولیا می‌شود تا او هم یار می‌شود روح را کی اسلم شیطانی علی یدی 
  • Explaining that the Light which is the food of the spirit becomes the food of the saint's body, so that it (his body) also becomes friendly with the spirit (according to the saying of the Prophet), “My satan hath accepted Islam at my hands.”
  • گرچه آن مطعوم جانست و نظر  ** جسم را هم زان نصیبست ای پسر 
  • Although that (Light) is the food of the spirit and the (spiritual) sight, the body too partakes of it, O son.
  • گر نگشتی دیو جسم آن را اکول  ** اسلم الشیطان نفرمودی رسول 
  • If the devilish body had not become fond of eating it, the Prophet would not have said, “The devil accepted Islam.”
  • دیو زان لوتی که مرده حی شود  ** تا نیاشامد مسلمان کی شود  290
  • How should the devil become a Moslem until it drink of the sweet food by which the dead is made living?
  • دیو بر دنیاست عاشق کور و کر  ** عشق را عشقی دگر برد مگر 
  • The devil is passionately in love with the world, blind and deaf; (but this) love, no doubt, may be cut off by another love.
  • از نهان‌خانه‌ی یقین چون می‌چشد  ** اندک‌اندک رخت عشق آنجا کشد 
  • When it tastes the wine from the cellar of clairvoyance, little by little it will transfer its love thither.
  • یا حریص االبطن عرج هکذا  ** انما المنهاج تبدیل الغذا 
  • O thou whose belly is greedy, turn away thus (from the world): the only method is change of food.
  • یا مریض القلب عرج للعلاج  ** جملة التدبیر تبدیل المزاج 
  • O thou whose heart is sick, turn to the remedy: the entire regimen is change of disposition.
  • ایها المحبوس فی رهن الطعام  ** سوف تنجو ان تحملت الفطام  295
  • O thou who art kept in pawn to food, thou wilt escape if thou suffer thyself to be weaned.
  • ان فی‌الجوع طعام وافر  ** افتقدها وارتج یا نافر 
  • Verily, in hunger there is plenteous food: search after it diligently and cherish the hope (of finding it), O shrinker.
  • اغتذ بالنور کن مثل البصر  ** وافق الاملاک یا خیر البشر 
  • Feed on the Light, be like the eye, be in accord with the angels, O best of mankind.
  • چون ملک تسبیح حق را کن غذا  ** تا رهی هم‌چون ملایک از اذا 
  • Like the Angel, make the glorification of God thy food, that like the angels thou mayst be delivered from vexation.
  • جبرئیل ار سوی جیفه کم تند  ** او به قوت کی ز کرکس کم زند 
  • If Gabriel pays no attention to the carcase, (yet) how should he be inferior in strength to the vulture?
  • حبذا خوانی نهاده در جهان  ** لیک از چشم خسیسان بس نهان  300
  • What a goodly table is spread in the world! But it is quite hidden from the eyes of the vile.
  • گر جهان باغی پر از نعمت شود ** قسم موش و مار هم خاکی بود
  • Though the world should become a delightful orchard, still the portion of the mouse and the snake would consist of earth.
  • انکار اهل تن غذای روح را و لرزیدن ایشان بر غذای خسیس 
  • How the corporealists ignore the food of the spirit and tremble with anxiety for the vile food.
  • قسم او خاکست گر دی گر بهار  ** میر کونی خاک چون نوشی چو مار 
  • Its (the vile creature's) food is earth, whether in winter or in spring; thou art the lord of creation: how is it thou eatest earth like the snake?
  • در میان چوب گوید کرم چوب  ** مر کرا باشد چنین حلوای خوب 
  • The wood-worm in the midst of wood says, “For whom (else) should be such fine sweetmeat?”
  • کرم سرگین در میان آن حدث  ** در جهان نقلی نداند جز خبث 
  • The dung-worm amidst (all) that pollution knows no dessert in the world but filth.
  • مناجات 
  • Prayer.
  • ای خدای بی‌نظیر ایثار کن  ** گوش را چون حلقه دادی زین سخن  305
  • O God who art without peer, show favour! Since Thou hast bestowed on (our) ear this discourse as an ear-ring,
  • گوش ما گیر و بدان مجلس کشان  ** کز رحیقت می‌خورند آن سرخوشان 
  • Take hold of our ear and draw us along to the assembly where the joyous revellers drink of Thy wine.
  • چون به ما بویی رسانیدی ازین  ** سر مبند آن مشک را ای رب دین 
  • Forasmuch as Thou hast caused a waft of its perfume to reach us, do not stopple the head (mouth) of that wine-skin, O Lord of the Judgement!
  • از تو نوشند ار ذکورند ار اناث  ** بی‌دریغی در عطا یا مستغاث 
  • Whether they are male or female, they (all Thy creatures) drink from Thee: O Thou whose help is besought, Thou art stintless in giving.
  • ای دعا ناگفته از تو مستجاب  ** داده دل را هر دمی صد فتح باب 
  • O Thou by whom the unspoken prayer is answered, who bestowest at every moment a hundred bounties on the heart,
  • چند حرفی نقش کردی از رقوم  ** سنگها از عشق آن شد هم‌چو موم  310
  • Thou hast limned some letters of writing: rocks have become (soft) as wax for love of them.
  • نون ابرو صاد چشم و جیم گوش  ** بر نوشتی فتنه‌ی صد عقل و هوش 
  • Thou hast scribed the nún of the eyebrow, the sád of the eye, and the jím of the ear as a distraction to a hundred minds and understandings.
  • زان حروفت شد خرد باریک‌ریس  ** نسخ می‌کن ای ادیب خوش‌نویس 
  • By those letters of Thine the intellect is made to weave subtle coils (of perplexity): write on, O accomplished Calligrapher!
  • در خور هر فکر بسته بر عدم  ** دم به دم نقش خیالی خوش رقم 
  • At each moment Thou shapest beauteously pictured forms of phantasy, suitable to every thought, upon (the page of) non-existence.
  • حرفهای طرفه بر لوح خیال  ** بر نوشته چشم و عارض خد و خال 
  • On the tablet of phantasy Thou inscribest wondrous letters— eye and profile and cheek and mole.
  • بر عدم باشم نه بر موجود مست  ** زانک معشوق عدم وافی‌ترست  315
  • I am drunken with desire for non-existence, not for the existent, because the Beloved of (the world of) non-existence is more faithful.
  • عقل را خط خوان آن اشکال کرد  ** تا دهد تدبیرها را زان نورد 
  • He (God) made the intellect a reader of those figured characters, that thereby He might put an end to its contrivances.
  • تمثیل لوح محفوظ و ادراک عقل هر کسی از آن لوح آنک امر و قسمت و مقدور هر روزه‌ی ویست هم چون ادراک جبرئیل علیه‌السلام هر روزی از لوح اعظم عقل مثال جبرئیلست و نظر او به تفکر به سوی غیبی که معهود اوست در تفکر و اندیشه‌ی کیفیت معاش و بیرون شو کارهای هر روزینه مانند نظر جبرئیلست در لوح و فهم کردن او از لوح 
  • Comparison of the Guarded Tablet (the Logos), and the perception there from by every individual's mind of his daily fate and portion and lot, to the daily perception (of the Divine decree) by Gabriel, on whom be peace, from the Most Great Tablet.
  • چون ملک از لوح محفوظ آن خرد  ** هر صباحی درس هر روزه برد 
  • Like the Angel, the intellect receives (reads) every morning its daily lesson from the Guarded Tablet.
  • بر عدم تحریرها بین بی‌بنان  ** و از سوادش حیرت سوداییان 
  • Behold the inscriptions made without (use of) fingers upon non-existence and the amazement of the madmen at the blackness of them.
  • هر کسی شد بر خیالی ریش گاو  ** گشته در سودای گنجی کنج‌کاو 
  • Every one is infatuated with some phantasy and digs in corners in mad desire for a (buried) treasure.
  • از خیالی گشته شخصی پرشکوه  ** روی آورده به معدنهای کوه  320
  •  By a phantasy one person is filled with (desire for) magnificence and turns his face towards the mines (of precious ore) in the mountains;
  • وز خیالی آن دگر با جهد مر  ** رو نهاده سوی دریا بهر در 
  • And, (inspired) by a phantasy, another sets his face with bitter toil towards the sea for the sake of pearls;