چون که کلیات را رنج است و درد ** جزو ایشان چون نباشد روی زرد

چون که کلیات را رنج است و درد ** جزو ایشان چون نباشد روی زرد 1290

Inasmuch as wholes suffer grief and pain, how should their part not be pale-faced (sick and subject to decay)?

خاصه جزوی کاو ز اضداد است جمع ** ز آب و خاک و آتش و باد است جمع‌‌

Especially a part which is composed of contraries—of water and earth and fire and air.

این عجب نبود که میش از گرگ جست ** این عجب کاین میش دل در گرگ بست‌‌

It is no wonder that the sheep recoiled from the wolf; the wonder is that this sheep set its heart on (became friendly with) the wolf.

زندگانی آشتی ضدهاست ** مرگ آن کاندر میانشان جنگ خاست‌‌

Life is the peace (harmony) of contraries; death is the fact that war arose between them.

لطف حق این شیر را و گور را ** الف داده ست این دو ضد دور را

The grace of God has given amity to this lion and wild-ass— these two far distant contraries.

چون جهان رنجور و زندانی بود ** چه عجب رنجور اگر فانی بود 1295

Since the world is sick and a prisoner, what wonder if the sick one is passing away?”

خواند بر شیر او از این رو پندها ** گفت من پس مانده‌‌ام زین بندها

From this point of view he (the hare) recited counsels to the lion. “I have lagged behind,” said he, “because of these bonds.”

پرسیدن شیر از سبب پای واپس کشیدن خرگوش‌‌

How the lion asked the reason of the hare's drawing back.

شیر گفتش تو ز اسباب مرض ** این سبب گو خاص کاین استم غرض‌‌

The lion said to him, “Amongst (all) the causes of your malady tell (me) the special cause, for this is my object.”

گفت آن شیر اندر این چه ساکن است ** اندر این قلعه ز آفات ایمن است‌‌

“That lion,” he said, “lives in this well: within this fortress he is safe from harms.”

قعر چه بگزید هر کی عاقل است ** ز آن که در خلوت صفاهای دل است‌‌

Every one who is wise chose the bottom of the well (to live in), because spiritual joys are (to be attained only) in solitude.