برتر از نوبت ملوک باقی‌‌اند ** دور دایم روحها با ساقی‌‌اند
Beyond Vicissitude are the kings everlasting: their spirits are circling with the Cupbearer perpetually.
ترک این شرب ار بگویی یک دو روز ** در کنی اندر شراب خلد پوز
If thou wilt renounce this drinking (of worldly pleasures) for a day or two (for thy brief lifetime), thou wilt dip thy mouth in the drink of Paradise.
تفسیر رجعنا من الجهاد الاصغر الی الجهاد الاکبر
Commentary on (the Tradition) “We have returned from the lesser Jihád to the greater Jihád.”
ای شهان کشتیم ما خصم برون ** ماند خصمی زو بتر در اندرون
O kings, we have slain the outward enemy, (but) there remains within (us) a worse enemy than he.
کشتن این کار عقل و هوش نیست ** شیر باطن سخره‌‌ی خرگوش نیست
To slay this (enemy) is not the work of reason and intelligence: the inward lion is not subdued by the hare.
دوزخ است این نفس و دوزخ اژدهاست ** کاو به دریاها نگردد کم و کاست1375
This carnal self (nafs) is Hell, and Hell is a dragon (the fire of) which is not diminished by oceans (of water).
هفت دریا را در آشامد هنوز ** کم نگردد سوزش آن خلق سوز
It would drink up the Seven Seas, and still the blazing of that consumer of all creatures would not become less.
سنگها و کافران سنگ دل ** اندر آیند اندر او زار و خجل
Stones and stony-hearted infidels enter it, miserable and shamefaced,
هم نگردد ساکن از چندین غذا ** تا ز حق آید مر او را این ندا
(But) still it is not appeased by all this food, until there comes to it from God this call—
سیر گشتی سیر گوید نی هنوز ** اینت آتش اینت تابش اینت سوز
“Art thou filled, art thou filled?” It says, “Not yet; lo, here is the fire, here is the glow, here is the burning!”
عالمی را لقمه کرد و در کشید ** معده‌‌اش نعره زنان هل من مزید1380
It made a mouthful of and swallowed a whole world, its belly crying aloud, “Is there any more?”