گفت تو بحثی شگرفی میکنی ** معنیی را بند حرفی میکنی
He (‘Umar) said, “Thou art making a profound inquiry, thou art confining a meaning in a word.
حبس کردی معنی آزاد را ** بند حرفی کرده ای تو یاد را
Thou hast imprisoned the free (unconditioned) meaning, thou hast bound the wind in a word.
از برای فایده این کردهای ** تو که خود از فایده در پردهای
This thou hast done for a benefit (good purpose), O thou who thyself art blind to the benefit (good purpose) of God.
آن که از وی فایده زاییده شد ** چون نبیند آن چه ما را دیده شد1520
He from whom (every) benefit was born, how should He not see that which was seen by us?
صد هزاران فایده ست و هر یکی ** صد هزاران پیش آن یک اندکی
There are myriads of benefits, and every myriad is (but) a few beside that one.
آن دم نطقت که جزو جزوهاست ** فایده شد کل کل خالی چراست
The breath of thy speech, which is a part of the parts (bodily members), became beneficial: why (then) is the whole of the whole (the universal connexion of spirit and body) devoid (of benefit)?
تو که جزوی کار تو با فایده ست ** پس چرا در طعن کل آری تو دست
Thou who art a part—thy act (of speaking) is beneficial: why (then) dost thou lift thy hand to assail the whole?
گفت را گر فایده نبود مگو ** ور بود هل اعتراض و شکر جو
If there is no benefit in speech, do not speak; and if there is, leave off making objections, and endeavour to give thanks.”
شکر یزدان طوق هر گردن بود ** نه جدال و رو ترش کردن بود1525
Thanksgiving to God is a collar on every neck (every one's duty); it is not (thanksgiving) to dispute and make one's face look sour.
گر ترش رو بودن آمد شکر و بس ** پس چو سرکه شکر گویی نیست کس
If thanksgiving is only to look sour, then there is no thanks-giver like vinegar.