عالمی را یک سخن ویران کند ** روبهان مرده را شیران کند
A single word lays waste a (whole) world, turns dead foxes into lions.
جانها در اصل خود عیسی دمند ** یک زمان زخمند و گاهی مرهمند
Spirits in their original nature have the (life-giving) breath of Jesus, (but while they remain embodied) at one time they are (like) the wound, and another time (like) the plaster.
گر حجاب از جانها برخاستی ** گفت هر جانی مسیح آساستی
If the (bodily) screen were removed from the spirits, the speech of every spirit would be like (the breath of) the Messiah.
گر سخن خواهی که گویی چون شکر ** صبر کن از حرص و این حلوا مخور1600
If you wish to utter words like sugar, refrain from concupiscence and do not eat this sweetmeat (the desires of the flesh).
صبر باشد مشتهای زیرکان ** هست حلوا آرزوی کودکان
Self-control is the thing desired by the intelligent; sweetmeat is what children long for.
هر که صبر آورد گردون بر رود ** هر که حلوا خورد واپستر رود
تفسیر قول فرید الدین عطار قدس الله روحه: تو صاحب نفسی ای غافل میان خاک خون میخور که صاحب دل اگر زهری خورد آن انگبین باشد
Commentary on the saying of Farídu’ddín ‘Attár, -may God sanctify his spirit- “Thou art a sensualist: O heedless one, drink blood (mortify thyself) amidst the dust (of thy bodily existence), For if the spiritualist drink a poison, it will be (to him as) an antidote.”
صاحب دل را ندارد آن زیان ** گر خورد او زهر قاتل را عیان
It does not harm the spiritualist (saint) though he drink deadly poison for all to see,
ز آن که صحت یافت و از پرهیز رست ** طالب مسکین میان تب در است
Because he has attained to (spiritual) health and has been set free from (the need for) abstinence, (while) the poor seeker (of God) is (still) in the (state of) fever.
گفت پیغمبر که ای مرد جری ** هان مکن با هیچ مطلوبی مری1605
The Prophet said, "O seeker of the (Divine) allowance (bounty), do not contend with anyone who is sought.".
در تو نمرودی است آتش در مرو ** رفت خواهی اول ابراهیم شو
In thee is a Nimrod: do not go into the fire. If thou wish to go in, first become Abraham!