ای دریغا مر ترا گنجا بدی ** تا ز جانم شرح دل پیدا شدی‌‌

Oh, alas, would that thou hadst comprehension, so that the unfolded tale of my heart might be shown forth to thee from my soul.

این سخن شیر است در پستان جان ** بی‌‌کشنده خوش نمی‌‌گردد روان‌‌

This discourse is milk in the teat of the soul: it will not flow well without some one to suck (the teat).

مستمع چون تشنه و جوینده شد ** واعظ ار مرده بود گوینده شد

When the hearer has become thirsty and craving, the preacher, (even) if he be (as good as) dead, becomes eloquent.

مستمع چون تازه آمد بی‌‌ملال ** صد زبان گردد به گفتن گنگ و لال‌‌ 2380

When the hearer is fresh and without fatigue (not bored), the dumb and mute will find a hundred tongues to speak withal.

چون که نامحرم در آید از درم ** پرده در پنهان شوند اهل حرم‌‌

When a stranger comes in at my door, the women of the harem hide themselves in the veil,

ور در آید محرمی دور از گزند ** بر گشایند آن ستیران روی‌‌بند

But if a harmless relative should come in, those covered ones will lift up their face-veils.

هر چه را خوب و خوش و زیبا کنند ** از برای دیده‌‌ی بینا کنند

Everything that is made beautiful and fair and lovely is made (so) for the eye of him that sees.

کی بود آواز چنگ و زیر و بم ** از برای گوش بی‌‌حس اصم‌‌

How should the sound of the harp and treble and bass be (made) for the insentient ear of one who is deaf?

مشک را بی‌‌هوده حق خوش دم نکرد ** بهر حس کرد او پی اخشم نکرد 2385

Not in vain did God make musk fragrant: He made it (so) for the sense (of smell), He did not make it for one whose nostrils are stopped (by disease).

حق زمین و آسمان بر ساخته ست ** در میان بس نار و نور افراخته ست‌‌

God hath fashioned the earth and the sky, He hath raised in the midst much fire and light.