گر منافق خوانی‌‌اش این نام دون ** همچو کژدم می‌‌خلد در اندرون
If you call him (the true believer) hypocrite, this vile name is stinging (him) within like a scorpion.
گرنه این نام اشتقاق دوزخ است ** پس چرا در وی مذاق دوزخ است
If this name is not derived from Hell, then why is there the taste of Hell in it?
زشتی آن نام بد از حرف نیست ** تلخی آن آب بحر از ظرف نیست295
The foulness of that ill name is not from the letters; the bitterness of that sea-water is not from the vessel (containing it).
حرف ظرف آمد در او معنی چو آب ** بحر معنی عنده أم الکتاب
The letters are the vessel: therein the meaning is (contained) like water; (but) the sea of the meaning is (with God)—with Him is the Ummu ’l-Kitáb.
بحر تلخ و بحر شیرین در جهان ** در میانشان برزخ لا یبغیان
In this world the bitter sea and the sweet sea (are divided)— between them is a barrier which they do not seek to cross.
وانگه این هر دو ز یک اصلی روان ** بر گذر زین هر دو رو تا اصل آن
Know that both these flow from one origin. Pass on from them both, go (all the way) to their origin!
زر قلب و زر نیکو در عیار ** بی‌‌محک هرگز ندانی ز اعتبار
Without the touchstone you will never know in the assay adulterated gold and fine gold by (using your own) judgement.
هر که را در جان خدا بنهد محک ** هر یقین را باز داند او ز شک300
Any one in whose soul God shall put the touchstone, he will distinguish every certainty from doubt.
در دهان زنده خاشاکی جهد ** آن گه آرامد که بیرونش نهد
A piece of rubbish jumps into the mouth of a living man, and only when he ejects it is he at ease.
در هزاران لقمه یک خاشاک خرد ** چون در آمد حس زنده پی ببرد
When, amongst thousands of morsels (of food), one little piece of rubbish entered (his mouth), the living man's sense (of touch or taste) tracked it down.