در دهان زنده خاشاکی جهد ** آن گه آرامد که بیرونش نهد
A piece of rubbish jumps into the mouth of a living man, and only when he ejects it is he at ease.
در هزاران لقمه یک خاشاک خرد ** چون در آمد حس زنده پی ببرد
When, amongst thousands of morsels (of food), one little piece of rubbish entered (his mouth), the living man's sense (of touch or taste) tracked it down.
حس دنیا نردبان این جهان ** حس دینی نردبان آسمان
The worldly sense is the ladder to this world; the religious sense is the ladder to Heaven.
صحت این حس بجویید از طبیب ** صحت آن حس بخواهید از حبیب
Seek ye the well-being of the former sense from the physician; beg ye the well-being of the latter sense from the Beloved.
صحت این حس ز معموری تن ** صحت آن حس ز تخریب بدن305
The health of the former arises from the flourishing state of the body; the health of the latter arises from the ruin of the body.
راه جان مر جسم را ویران کند ** بعد از آن ویرانی آبادان کند
The spiritual way ruins the body and, after having ruined it, restores it to prosperity:
کرد ویران خانه بهر گنج زر ** وز همان گنجش کند معمورتر
Ruined the house for the sake of the golden treasure, and with that same treasure builds it better (than before);
آب را ببرید و جو را پاک کرد ** بعد از آن در جو روان کرد آب خورد
Cut off the water and cleansed the river-bed, then caused drinking-water to flow in the river-bed;
پوست را بشکافت و پیکان را کشید ** پوست تازه بعد از آتش بردمید
Cleft the skin and drew out the iron point (of the arrow or spear)—then fresh skin grew over it (the wound);
قلعه ویران کرد و از کافر ستد ** بعد از آن بر ساختش صد برج و سد310
Rased the fortress and took it from the infidel, then reared thereon a hundred towers and ramparts.