دیو را نطق تو خامش می‌‌کند ** گوش ما را گفت تو هش می‌‌کند

دیو را نطق تو خامش می‌‌کند ** گوش ما را گفت تو هش می‌‌کند 585

Thy speech makes the Devil silent, thy words make our ears (full of) intelligence.

گوش ما هوش است چون گویا تویی ** خشک ما بحر است چون دریا تویی‌‌

Our ears are (full of) intelligence when thou art speaking; our dry land is a river when thou art the ocean.

با تو ما را خاک بهتر از فلک ** ای سماک از تو منور تا سمک‌‌

With thee, earth is better to us than heaven, O thou by whom (the world from) Arcturus to the Fish is illumined!

بی‌‌تو ما را بر فلک تاریکی است ** با تو ای ماه این فلک باری کی است‌‌

Without thee, darkness is over heaven for us, (but) compared with thee, O Moon, who is this heaven at all?

صورت رفعت بود افلاک را ** معنی رفعت روان پاک را

The heavens have the form of sublimity, (but) the essence of sublimity belongs to the pure spirit.

صورت رفعت برای جسمهاست ** جسمها در پیش معنی اسمهاست‌‌ 590

The form of sublimity is for bodies; beside the essence (reality) bodies are (mere) names.”

جواب گفتن وزیر که خلوت را نمی‌‌شکنم

The refusal of the vizier to interrupt his seclusion.

گفت حجتهای خود کوته کنید ** پند را در جان و در دل ره کنید

He said: “Cut short your arguments, let my advice make its way into your souls and hearts.

گر امینم متهم نبود امین ** گر بگویم آسمان را من زمین‌‌

If I am trustworthy, the trustworthy is not doubted, even though I should call heaven earth.

گر کمالم با کمال انکار چیست ** ور نیم این زحمت و آزار چیست‌‌

If I am (endowed with) perfection, why (this) disbelief in my perfection? and if I am not (perfect), why this molestation and annoyance?

من نخواهم شد از این خلوت برون ** ز آن که مشغولم به احوال درون‌‌

I will not go forth from this seclusion, because I am occupied with inward experiences.”

اعتراض مریدان در خلوت وزیر

How the disciples raised objections against the vizier's secluding himself.