آهن و سنگ ستم بر هم مزن ** کاین دو می‌‌زایند همچون مرد و زن‌‌

Do not strike together the iron and stone of injustice, for these two generate like man and woman.

سنگ و آهن خود سبب آمد و لیک ** تو به بالاتر نگر ای مرد نیک‌‌

The stone and the iron are indeed causes, but look higher, O good man!

کاین سبب را آن سبب آورد پیش ** بی‌‌سبب کی شد سبب هرگز ز خویش‌‌

For this (external) cause was produced by that (spiritual) cause: when did a cause ever proceed from itself without a cause?

و آن سببها کانبیا را رهبر است ** آن سببها زین سببها برتر است‌‌

And those causes which guide the prophets on their way are higher than these (external) causes.

این سبب را آن سبب عامل کند ** باز گاهی بی‌‌بر و عاطل کند 845

That (spiritual) cause makes this (external) cause operative; sometimes, again, it makes it fruitless and ineffectual.

این سبب را محرم آمد عقلها ** و آن سببها راست محرم انبیا

(Ordinary) minds are familiar with this (external) cause, but the prophets are familiar with those (spiritual) causes.

این سبب چه بود به تازی گو رسن ** اندر این چه این رسن آمد به فن‌‌

What is (the meaning of) this (word) “cause” (sabab) in Arabic? Say: “cord” (rasan). This cord came into this well (the world) by (Divine) artifice.

گردش چرخه رسن را علت است ** چرخه گردان را ندیدن زلت است‌‌

The revolution of the water-wheel causes the cord (to move), (but) not to see the mover of the water-wheel is an error.

این رسنهای سببها در جهان ** هان و هان زین چرخ سر گردان مدان‌‌

Beware, beware! Do not regard these cords of causation in the world as (deriving their movement) from the giddy wheel (of heaven),

تا نمانی صفر و سر گردان چو چرخ ** تا نسوزی تو ز بی‌‌مغزی چو مرخ‌‌ 850

Lest you remain empty and giddy like the (celestial) wheel, lest through brainlessness you burn like markh wood.