مردم نفس از درونم در کمین ** از همه مردم بتر در مکر و کین
(But) worse than all men in fraud and spite is the man of the flesh (nafs) lying in wait within me.
گوش من لا یلدغ المؤمن شنید ** قول پیغمبر به جان و دل گزید
My ear heard ‘The believer is not bitten (twice),’ and adopted (this) saying of the Prophet with heart and soul.”
ترجیح نهادن نخجیران توکل را بر جهد و اکتساب
How the beasts asserted the superiority of trust in God to exertion and acquisition.
جمله گفتند ای حکیم با خبر ** الحذر دع لیس یغنی عن قدر
They all said: “O knowing sage, let precaution alone: it is of no avail against the Divine decree.
در حذر شوریدن شور و شر است ** رو توکل کن توکل بهتر است
In precaution is the embroilment of broil and woe: go, put thy trust in God: trust in God is better.
با قضا پنجه مزن ای تند و تیز ** تا نگیرد هم قضا با تو ستیز910
Do not grapple with Destiny, O fierce and furious one, lest Destiny also pick a quarrel with thee.
مرده باید بود پیش حکم حق ** تا نیاید زخم از رب الفلق
One must be dead in presence of the decree of God, so that no blow may come from the Lord of the daybreak.”
ترجیح نهادن شیر جهد و اکتساب را بر توکل و تسلیم
How the lion upheld the superiority of exertion and acquisition to trust in God and resignation.
گفت آری گر توکل رهبر است ** این سبب هم سنت پیغمبر است
“Yes,” he said; “(but) if trust in God is the (true) guide, (yet use of) the means too is the Prophet's rule (Sunna).
گفت پیغمبر به آواز بلند ** با توکل زانوی اشتر ببند
The Prophet said with a loud voice, ‘While trusting in God bind the knee of thy camel.’
رمز الکاسب حبیب الله شنو ** از توکل در سبب کاهل مشو
Hearken to the signification of ‘The earner (worker) is beloved of God’: through trusting in God do not become neglectful as to the (ways and) means.”
ترجیح نهادن نخجیران توکل را بر اجتهاد
How the beasts preferred trust in God to exertion.
قوم گفتندش که کسب از ضعف خلق ** لقمهی تزویر دان بر قدر حلق915
The party (of beasts) answered him, saying, “Regard acquisition (work), arising from the infirmity of (God's) creatures, as a mouthful of deceit proportionate to the size of the gullet.