همچنین سوراخهای دیگرت ** می‌کشاند آب فهم مضمرت

Similarly, your other holes (avenues of sense-perception) are drawing (off) the hidden water of your understanding.

گر ز دریا آب را بیرون کنی ** بی عوض آن بحر را هامون کنی

If you expel the water from the sea without (admitting) compensation, you will make the sea a desert.

بیگهست ار نه بگویم حال را ** مدخل اعواض را و ابدال را 2105

’Tis late; otherwise, I would declare the (true) state of the case (as to) the entrance of compensations and substitutes,

کان عوضها و آن بدلها بحر را ** از کجا آید ز بعد خرجها

(And tell) whence come to the sea those compensations and substitutes after (such) expenditures.

صد هزاران جانور زو می‌خورند ** ابرها هم از برونش می‌برند

Hundreds of thousands of animals drink of it; from outside also the clouds take it (its water) away;

باز دریا آن عوضها می‌کشد ** از کجا دانند اصحاب رشد

(But) again the sea draws (into itself) those compensations— whence (they come) is known to the righteous.

قصه‌ها آغاز کردیم از شتاب ** ماند بی مخلص درون این کتاب

We began the stories in haste; in this Book (the Mathnawí) they are left without (being brought to) the (final) issue.

ای ضیاء الحق حسام الدین راد ** که فلک و ارکان چو تو شاهی نزاد 2110

O Light of God, noble Husámu’ddín, a king whose like the sky and the elements have never brought to birth,

تو بنادر آمدی در جان و دل ** ای دل و جان از قدوم تو خجل

Seldom hast thou come into (the world of) soul and heart, O thou at whose advent heart and soul are abashed.

چند کردم مدح قوم ما مضی ** قصد من زانها تو بودی ز اقتضا

How oft have I praised the people of the past! Of necessity, thou wert (the object of) my quest in (praising) them.