پس بود ظلمات بعضی فوق بعض ** نه خرد یار و نه دولت روز عرض
Then it is (a case of) darkness, one part over another: neither intellect nor fortune shall be their friend on the Day of Judgement.
من ندیدم جز شقاوت در لام ** گر تو دیدستی رسان از من سلام1255
I have not seen aught but misery in the vile: if thou hast seen (aught else), convey (to them) the salaam (of felicitation) from me.
هم‌چو جان باشد شه و صاحب چو عقل ** عقل فاسد روح را آرد بنقل
The king is as the spirit, and the vizier as the intellect: the corrupt intellect brings the spirit into movement (towards corruption).
آن فرشته‌ی عقل چون هاروت شد ** سحرآموز دو صد طاغوت شد
When the angelical intellect became a Hárút, it became the teacher in magic to two hundred devils.
عقل جزوی را وزیر خود مگیر ** عقل کل را ساز ای سلطان وزیر
Do not take the particular (individual) intellect as thy vizier: make the Universal Intellect thy vizier, O king.
مر هوا را تو وزیر خود مساز ** که برآید جان پاکت از نماز
Do not make sensuality thy vizier, else thy pure spirit will cease from prayer,
کین هوا پر حرص و حالی‌بین بود ** عقل را اندیشه یوم دین بود1260
For this sensuality is full of greed and sees (only) the immediate present, (whereas) the Intellect takes thought for the Day of Judgement.
عقل را دو دیده در پایان کار ** بهر آن گل می‌کشد او رنج خار
The two eyes of the Intellect are (fixed) on the end of things: it endures the pain of the thorn for the sake of that Rose
که نفرساید نریزد در خزان ** باد هر خرطوم اخشم دور از آن
Which does not fade and drop in autumn—far from it be the wind (breath) of every nose that cannot smell!
نشستن دیو بر مقام سلیمان علیه‌السلام و تشبه کردن او به کارهای سلیمان علیه‌السلام و فرق ظاهر میان هر دو سلیمان و دیو خویشتن را سلیمان بن داود نام کردن
How the Demon sat on the place (throne) of Solomon, on whom be peace, and imitated his actions; and concerning the manifest difference between the two Solomons, and how the Demon called himself Solomon son of David.
ورچه عقلت هست با عقل دگر ** یار باش و مشورت کن ای پدر
Even if thou hast intellect, associate and consult with another intellect, O father.