عقل مازاغ است نور خاصگان ** عقل زاغ استاد گور مردگان1310
The Intellect whose sight does not rove (‘aql-i má zágh) is the light of the elect; the crow-intellect (‘aql-i zágh) is the sexton for the (spiritually) dead.
جان که او دنبالهی زاغان پرد ** زاغ او را سوی گورستان برد
The spirit that flies after crows—the crow carries it towards the graveyard.
هین مدو اندر پی نفس چو زاغ ** کو به گورستان برد نه سوی باغ
Beware! Do not run in pursuit of the crow-like fleshly soul, for it carries (thee) to the graveyard, not towards the orchard.
گر روی رو در پی عنقای دل ** سوی قاف و مسجد اقصای دل
If thou go, go in pursuit of the ‘Anqá of the heart, towards the Qáf and Farther Mosque of the heart.
نوگیاهی هر دم ز سودای تو ** میدمد در مسجد اقصای تو
Every moment from thy cogitation a new plant is growing in thy Farther Mosque.
تو سلیمانوار داد او بده ** پی بر از وی پای رد بر وی منه1315
Do thou, like Solomon, give it its due: investigate it, do not lay upon it the foot of rejection,
زانک حال این زمین با ثبات ** باز گوید با تو انواع نبات
Because the various sorts of plants declare to thee the (inward) state of this firm-set earth.
در زمین گر نیشکر ور خود نیست ** ترجمان هر زمین نبت ویست
Whether in the earth there are sugar-canes or only (common) reeds, every earth (soil) is interpreted by its plants.
پس زمین دل که نبتش فکر بود ** فکرها اسرار دل را وا نمود
Therefore the heart's soil, whereof thought was (ever) the plant—(those) thoughts have revealed the heart's secrets.
گر سخنکش یابم اندر انجمن ** صد هزاران گل برویم چون چمن
If I find in the company him that draws the discourse (from me towards himself), I, like the garden, will grow hundreds of thousands of roses;