عقل را گر اره‌ای سازد دو نیم ** هم‌چو زر باشد در آتش او بسیم

If a saw make Reason (to be severed into) two halves, it (Reason) will be smiling like gold in the fire.

وهم مر فرعون عالم‌سوز را ** عقل مر موسی به جان افروز را

Imagination belongs to Pharaoh, the world-incendiary; Reason to Moses, the spirit-enkindler.

رفت موسی بر طریق نیستی ** گفت فرعونش بگو تو کیستی

Moses went on the way of non-existence (self-negation): Pharaoh said to him, “Tell (me), who art thou?”

گفت من عقلم رسول ذوالجلال ** حجةالله‌ام امانم از ضلال

He said, “I am Reason, the messenger of the Almighty: I am the proof of God, I am the protection against error.”

گفت نی خامش رها کن های هو ** نسبت و نام قدیمت را بگو 2310

“Nay,” said he, “hush, cease from (this ecstatic) outcry: tell (me) thy ancient lineage and name.”

گفت که نسبت مر از خاکدانش ** نام اصلم کمترین بندگانش

“My lineage,” he said, “(is derived) from His dust-pit; my original name is ‘the meanest of His slaves.’

بنده‌زاده‌ی آن خداوند وحید ** زاده از پشت جواری و عبید

I am the slave-born (slave) of that unique Lord—born of the (womb and) loins of slaves female and male.

نسبت اصلم ز خاک و آب و گل ** آب و گل را داد یزدان جان و دل

My original lineage (is derived) from earth and water and clay: God gave unto water and clay a soul and heart.

مرجع این جسم خاکم هم به خاک ** مرجع تو هم به خاک ای سهمناک

To earth also will return this earthen body of mine; to earth thou likewise wilt return, O terrible one.

اصل ما و اصل جمله سرکشان ** هست از خاکی و آن را صد نشان 2315

Our origin and the origin of all the proud is from a piece of earth, and (there are) a hundred signs thereof;