گفتم ای نفس خبیث بی‌وفا ** از کجا میل غزا تو از کجا

گفتم ای نفس خبیث بی‌وفا ** از کجا میل غزا تو از کجا 3790

I answered, ‘O wicked perfidious soul, what hast thou to do with the desire to fight?

راست گوی ای نفس کین حیلت‌گریست ** ورنه نفس شهوت از طاعت بریست

Tell the truth, O my soul! This is trickery. Else (why wouldst thou fight)?—the lustful soul is quit of obedience (to the Divine command).

گر نگویی راست حمله آرمت ** در ریاضت سخت‌تر افشارمت

Unless thou tell the truth, I will attack thee, I will squeeze (torment) thee more painfully (than before) in maceration.’

نفس بانگ آورد آن دم از درون ** با فصاحت بی‌دهان اندر فسون

Thereupon my soul, mutely eloquent, cried out in guile from within me,

که مرا هر روز اینجا می‌کشی ** جان من چون جان گبران می‌کشی

‘Here thou art killing me daily, thou art putting my (vital) spirit (on the rack), like the spirits of infidels.

هیچ کس را نیست از حالم خبر ** که مرا تو می‌کشی بی‌خواب و خور 3795

No one is aware of my plight—how thou art killing me (by keeping me) without sleep and food.

در غزا بجهم به یک زخم از بدن ** خلق بیند مردی و ایثار من

In war I should escape from the body at one stroke, and the people would see my manly valour and self-sacrifice.’

گفتم ای نفسک منافق زیستی ** هم منافق می‌مری تو چیستی

I replied, ‘O wretched soul, a hypocrite thou hast lived and a hypocrite thou wilt die: what (a pitiful thing) art thou!

در دو عالم تو مرایی بوده‌ای ** در دو عالم تو چنین بیهوده‌ای

In both worlds thou hast been a hypocrite, in both worlds thou art such a worthless creature.’

نذر کردم که ز خلوت هیچ من ** سر برون نارم چو زنده‌ست این بدن

I vowed that I would never put my head outside of (come out of) seclusion, seeing that this body is alive,