English    Türkçe    فارسی   

1
1024-1048

  • وصف صورت نیست اندر خامه‌‌ها ** عالم و عادل بود در نامه‌‌ها
  • ’Tis not in pens to describe (the outward) form: (what is written) in letters is (qualities like) “learned” and “just”;

  • عالم و عادل همه معنی است بس ** کش نیابی در مکان و پیش و پس‌‌ 1025
  • (And qualities like) “learned” and “just” are only the spiritual essence which thou wilt not find in (any) place or in front or behind.

  • می‌‌زند بر تن ز سوی لامکان ** می‌‌نگنجد در فلک خورشید جان‌‌
  • The sun of the spirit strikes (with its beams) on the body from the quarter where (the relation of) place does not exist: it (that sun) is not contained in the sky.

  • ذکر دانش خرگوش و بیان فضیلت و منافع دانستن‌‌
  • An account of the knowledge of the hare and an explanation of the excellence and advantages of knowledge.

  • این سخن پایان ندارد هوش دار ** گوش سوی قصه‌‌ی خرگوش دار
  • This topic hath no end. Give heed! Attend to the story of the hare.

  • گوش خر بفروش و دیگر گوش خر ** کاین سخن را در نیابد گوش خر
  • Sell your asinine (corporeal) ear and buy another ear, for the asinine ear will not apprehend this discourse.

  • رو تو روبه بازی خرگوش بین ** مکر و شیر اندازی خرگوش بین‌‌
  • Go, behold the foxy tricks played by the hare; behold the cunning of the hare and how he overthrew the lion.

  • خاتم ملک سلیمان است علم ** جمله عالم صورت و جان است علم‌‌ 1030
  • Knowledge is the seal of the kingdom of Solomon: the whole world is form, and knowledge is the spirit.

  • آدمی را زین هنر بی‌‌چاره گشت ** خلق دریاها و خلق کوه و دشت‌‌
  • Because of this virtue, the creatures of the seas and those of mountain and plain are helpless before man.

  • زو پلنگ و شیر ترسان همچو موش ** زو نهنگ و بحر در صفرا و جوش‌‌
  • Of him the pard and lion are afraid, like the mouse; from him the leviathan and the sea are in pallor and agitation.

  • زو پری و دیو ساحلها گرفت ** هر یکی در جای پنهان جا گرفت‌‌
  • From him peri and demon took to the shores (sought refuge): each took abode in some hiding-place.

  • آدمی را دشمن پنهان بسی است ** آدمی با حذر عاقل کسی است‌‌
  • Man hath many a secret enemy: the cautious man is a wise one.

  • خلق پنهان زشتشان و خوبشان ** می‌‌زند در دل بهر دم کوبشان‌‌ 1035
  • (There are) hidden creatures, evil and good: at every instant their blows are striking on the heart.

  • بهر غسل ار در روی در جویبار ** بر تو آسیبی زند در آب خار
  • If you go into the river to wash yourself, a thorn in the water inflicts a hurt upon you.

  • گر چه پنهان خار در آب است پست ** چون که در تو می‌‌خلد دانی که هست‌‌
  • Although the thorn is hidden low in the water, you know it is there, since it is pricking you.

  • خار خار وحیها و وسوسه ** از هزاران کس بود نی یک کسه‌‌
  • The pricks of (angelic) inspirations and (satanic) temptations are from thousands of beings, not (only) from one.

  • باش تا حسهای تو مبدل شود ** تا ببینیشان و مشکل حل شود
  • Wait (patiently) for your (bodily) senses to be transmuted, so that you may see them (the hidden beings), and the difficulty may be solved,

  • تا سخنهای کیان رد کرده‌‌ای ** تا کیان را سرور خود کرده‌‌ای‌‌ 1040
  • So that (you may see) whose words you have rejected and whom you have made your captain.

  • باز طلبیدن نخجیران از خرگوش سر اندیشه‌‌ی او را
  • How the beasts requested the hare to tell the secret of his thought.

  • بعد از آن گفتند کای خرگوش چست ** در میان آر آن چه در ادراک تست‌‌
  • Afterwards they said, “O nimble hare, communicate what is in thy apprehension.

  • ای که با شیری تو در پیچیده‌‌ای ** باز گو رایی که اندیشیده‌‌ای‌‌
  • O thou who hast grappled with a lion, declare the plan which thou hast thought of.

  • مشورت ادراک و هشیاری دهد ** عقلها مر عقل را یاری دهد
  • Counsel gives perception and understanding: the mind is helped by (other) minds.

  • گفت پیغمبر بکن ای رایزن ** مشورت کالمستشار موتمن‌‌
  • The Prophet said, ‘O adviser, take counsel (with the trustworthy), for he whose counsel is sought is trusted.’”

  • منع کردن خرگوش راز را از ایشان‌‌
  • How the hare withheld the secret from them.

  • گفت هر رازی نشاید باز گفت ** جفت طاق آید گهی گه طاق جفت‌‌ 1045
  • He said, “One ought not to say forth every secret: sometimes the even number turns out to be odd, and sometimes the odd number to be even.”

  • از صفا گر دم زنی با آینه ** تیره گردد زود با ما آینه‌‌
  • If from guilelessness you breathe words to a mirror, the mirror at once becomes dim to us.

  • در بیان این سه کم جنبان لبت ** از ذهاب و از ذهب وز مذهبت‌‌
  • Do not move your lip in explanation of these three things, (namely) concerning your departure and your gold and your religion;

  • کین سه را خصم است بسیار و عدو ** در کمینت ایستد چون داند او
  • For to these three there is many an adversary and foe standing in wait for you when he knows (about any of them).