تا نشد پر بر سر دریا چو طشت ** چون که پر شد طشت در وی غرق گشت‌‌

عقل پنهان است و ظاهر عالمی ** صورت ما موج یا از وی نمی‌‌

هر چه صورت می وسیلت سازدش ** ز آن وسیلت بحر دور اندازدش‌‌

تا نبیند دل دهنده‌‌ی راز را ** تا نبیند تیر دور انداز را

اسب خود را یاوه داند وز ستیز ** می‌‌دواند اسب خود در راه تیز 1115

اسب خود را یاوه داند آن جواد ** و اسب خود او را کشان کرده چو باد

در فغان و جستجو آن خیره‌‌سر ** هر طرف پرسان و جویان دربدر

کان که دزدید اسب ما را کو و کیست ** این که زیر ران تست ای خواجه چیست‌‌

آری این اسب است لیک این اسب کو ** با خود آ ای شهسوار اسب جو

جان ز پیدایی و نزدیکی است گم ** چون شکم پر آب و لب خشکی چو خم‌‌ 1120

کی ببینی سرخ و سبز و فور را ** تا نبینی پیش از این سه نور را

لیک چون در رنگ گم شد هوش تو ** شد ز نور آن رنگها رو پوش تو

چون که شب آن رنگها مستور بود ** پس بدیدی دید رنگ از نور بود

نیست دید رنگ بی‌‌نور برون ** همچنین رنگ خیال اندرون‌‌

این برون از آفتاب و از سها ** و اندرون از عکس انوار علی‌‌ 1125

نور نور چشم خود نور دل است ** نور چشم از نور دلها حاصل است‌‌

باز نور نور دل نور خداست ** کاو ز نور عقل و حس پاک و جداست‌‌

شب نبد نوری ندیدی رنگها ** پس به ضد نور پیدا شد ترا

دیدن نور است آن گه دید رنگ ** وین به ضد نور دانی بی‌‌درنگ‌‌

رنج و غم را حق پی آن آفرید ** تا بدین ضد خوش دلی آید پدید 1130

پس نهانیها به ضد پیدا شود ** چون که حق را نیست ضد پنهان بود

که نظر بر نور بود آن گه به رنگ ** ضد به ضد پیدا بود چون روم و زنگ‌‌

پس به ضد نور دانستی تو نور ** ضد ضد را می‌‌نماید در صدور

نور حق را نیست ضدی در وجود ** تا به ضد او را توان پیدا نمود

لاجرم أبصارنا لا تدرکه ** و هو یدرک بین تو از موسی و که‌‌ 1135