-
واجب آید چون که آمد نام او ** شرح کردن رمزی از انعام او
- Since his name has come (to my lips), it behoves me to set forth some hint of his bounty.
-
این نفس جان دامنم بر تافته ست ** بوی پیراهان یوسف یافته ست 125
- At this moment my Soul has plucked my skirt: he has caught the perfume of Joseph's vest.
-
از برای حق صحبت سالها ** باز گو حالی از آن خوش حالها
- (He said): “For the sake of our years of companionship, recount one of those sweet ecstasies,
-
تا زمین و آسمان خندان شود ** عقل و روح و دیده صد چندان شود
- That earth and heaven may laugh (with joy), that intellect and spirit and eye may increase a hundredfold.”
-
لا تکلفنی فإنی فی الفنا ** کلت أفهامی فلا أحصی ثنا
- (I said): “Do not lay tasks on me, for I have passed away from myself (faná); my apprehensions are blunted and I know not how to praise.
-
کل شیء قاله غیر المفیق ** إن تکلف أو تصلف لا یلیق
- Everything that is said by one who has not returned to consciousness, if he constrains himself or boastfully exaggerates, is unseemly.
-
من چه گویم یک رگم هشیار نیست ** شرح آن یاری که او را یار نیست 130
- How should I—not a vein of mine is sensible—describe that Friend who hath no peer?
-
شرح این هجران و این خون جگر ** این زمان بگذار تا وقت دگر
- The description of this severance and this heart's blood do thou at present leave over till another time.”
-
قال أطعمنی فإنی جائع ** و اعتجل فالوقت سیف قاطع
- He said: “Feed me, for I am hungry, and make haste, for Time is a cutting sword.
-
صوفی ابن الوقت باشد ای رفیق ** نیست فردا گفتن از شرط طریق
- The Súfí is the son of the (present) time, O comrade: it is not the rule of the Way to say ‘To-morrow.’
-
تو مگر خود مرد صوفی نیستی ** هست را از نسیه خیزد نیستی
- Art not thou indeed a Súfí, then? That which is (in hand) is reduced to naught by postponing the payment.”
-
گفتمش پوشیده خوشتر سر یار ** خود تو در ضمن حکایت گوش دار 135
- I said to him: “It is better that the secret of the Friend should be disguised: do thou hearken (to it as implied) in the contents of the tale.
-
خوشتر آن باشد که سر دلبران ** گفته آید در حدیث دیگران
- It is better that the lovers' secret should be told in the talk of others.”
-
گفت مکشوف و برهنه گوی این ** آشکارا به که پنهان ذکر دین
- He said: “Tell this openly and nakedly: talk of religion is better overt than covert.
-
پرده بردار و برهنه گو که من ** مینخسبم با صنم با پیرهن
- Lift the veil and speak nakedly, for I do not wear a shirt when I sleep with the Adored One.”
-
گفتم ار عریان شود او در عیان ** نی تو مانی نی کنارت نی میان
- I said: “If He should become naked in (thy) vision, neither wilt thou remain nor thy bosom nor thy waist.
-
آرزو میخواه لیک اندازه خواه ** بر نتابد کوه را یک برگ کاه 140
- Ask thy wish, but ask with measure: a blade of straw will not support the mountain.
-
آفتابی کز وی این عالم فروخت ** اندکی گر پیش آید جمله سوخت
- If the Sun, by whom this world is illumined, should approach a little (nearer), all will be burned.
-
فتنه و آشوب و خونریزی مجوی ** بیش از این از شمس تبریزی مگوی
- Do not seek trouble and turmoil and bloodshed: say no more concerning the Sun of Tabriz!”
-
این ندارد آخر از آغاز گوی ** رو تمام این حکایت باز گوی
- This (mystery) hath no end: tell of the beginning. Go, relate the conclusion of this tale.
-
خلوت طلبیدن آن ولی از پادشاه جهت دریافتن رنج کنیزک
- How that saint demanded of the king to be alone for the purpose of discovering her malady.
-
گفت ای شه خلوتی کن خانه را ** دور کن هم خویش و هم بیگانه را
- He said: “O king, make the house empty; send away both kinsfolk and strangers.
-
کس ندارد گوش در دهلیزها ** تا بپرسم زین کنیزک چیزها 145
- Let no one listen in the entrance-halls, that I may ask certain things of this handmaiden.”
-
خانه خالی ماند و یک دیار نی ** جز طبیب و جز همان بیمار نی
- The house was left empty, and not one inhabitant (remained): nobody save the physician and that sick girl.
-
نرم نرمک گفت شهر تو کجاست ** که علاج اهل هر شهری جداست
- Very gently he said (to her), “Where is thy native town? for the treatment suitable to the people of each town is separate.
-
و اندر آن شهر از قرابت کیستت ** خویشی و پیوستگی با چیستت
- And in that town who is related to thee? With what hast thou kinship and affinity?”