این ندارد آخر از آغاز گوی ** رو تمام این حکایت باز گوی‌‌

خلوت طلبیدن آن ولی از پادشاه جهت دریافتن رنج کنیزک‌‌

گفت ای شه خلوتی کن خانه را ** دور کن هم خویش و هم بیگانه را

کس ندارد گوش در دهلیزها ** تا بپرسم زین کنیزک چیزها 145

خانه خالی ماند و یک دیار نی ** جز طبیب و جز همان بیمار نی‌‌

نرم نرمک گفت شهر تو کجاست ** که علاج اهل هر شهری جداست‌‌

و اندر آن شهر از قرابت کیستت ** خویشی و پیوستگی با چیستت‌‌

دست بر نبضش نهاد و یک به یک ** باز می‌‌پرسید از جور فلک‌‌

چون کسی را خار در پایش جهد ** پای خود را بر سر زانو نهد 150

وز سر سوزن همی‌‌جوید سرش ** ور نیابد می‌‌کند با لب ترش‌‌

خار در پا شد چنین دشوار یاب ** خار در دل چون بود واده جواب‌‌

خار در دل گر بدیدی هر خسی ** دست کی بودی غمان را بر کسی‌‌

کس به زیر دم خر خاری نهد ** خر نداند دفع آن بر می‌‌جهد

بر جهد و ان خار محکمتر زند ** عاقلی باید که خاری بر کند 155

خر ز بهر دفع خار از سوز و درد ** جفته می‌‌انداخت صد جا زخم کرد

آن حکیم خارچین استاد بود ** دست می‌‌زد جا به جا می‌‌آزمود

ز ان کنیزک بر طریق داستان ** باز می‌‌پرسید حال دوستان‌‌

با حکیم او قصه‌‌ها می‌‌گفت فاش ** از مقام و خاجگان و شهر تاش‌‌

سوی قصه گفتنش می‌‌داشت گوش ** سوی نبض و جستنش می‌‌داشت هوش‌‌ 160

تا که نبض از نام کی گردد جهان ** او بود مقصود جانش در جهان‌‌ا ن‌‌

دوستان شهر او را بر شمرد ** بعد از آن شهری دگر را نام برد

گفت چون بیرون شدی از شهر خویش ** در کدامین شهر بوده ستی تو بیش‌‌

نام شهری گفت وز آن هم در گذشت ** رنگ روی و نبض او دیگر نگشت‌‌

خواجگان و شهرها را یک به یک ** باز گفت از جای و از نان و نمک‌‌ 165

شهر شهر و خانه خانه قصه کرد ** نی رگش جنبید و نی رخ گشت زرد

نبض او بر حال خود بد بی‌‌گزند ** تا بپرسید از سمرقند چو قند