English    Türkçe    فارسی   

1
1737-1761

  • جمله شاهان پست، پست خویش را ** جمله خلقان مست، مست خویش را
  • All kings are prostrate before one who is prostrate before them, all people are intoxicated with (love for) one who is intoxicated with them.
  • می‌‌شود صیاد، مرغان را شکار ** تا کند ناگاه ایشان را شکار
  • The fowler becomes a prey to the birds in order that of a sudden he may make them his prey.
  • بی‌‌دلان را دلبران جسته به جان ** جمله معشوقان شکار عاشقان‌‌
  • Heart-ravishers (loved ones) seek with (all their) soul those who have lost their hearts (to them): all loved ones are the prey of (their) lovers.
  • هر که عاشق دیدی‌‌اش معشوق دان ** کو به نسبت هست هم این و هم آن‌‌ 1740
  • Whomsoever thou didst deem to be a lover, regard (him) as the loved one, for relatively he is both this and that.
  • تشنگان گر آب جویند از جهان ** آب جوید هم به عالم تشنگان‌‌
  • If they that are thirsty seek water from the world, (yet) water too seeks in the world them that are thirsty.
  • چون که عاشق اوست تو خاموش باش ** او چو گوشت می‌‌کشد تو گوش باش‌‌
  • Inasmuch as He is (thy) lover, do thou be silent: as He is pulling thine ear, be thou (all) ear.
  • بند کن چون سیل سیلانی کند ** ور نه رسوایی و ویرانی کند
  • Dam the torrent (of ecstasy) when it runs in flood; else it will work shame and ruin.
  • من چه غم دارم که ویرانی بود ** زیر ویران گنج سلطانی بود
  • What care I though ruin be (wrought)? Under the ruin there is a royal treasure.
  • غرق حق خواهد که باشد غرق‌‌تر ** همچو موج بحر جان زیر و زبر 1745
  • He that is drowned in God wishes to be more drowned, (while) his spirit (is tossed) up and down like the waves of the sea,
  • زیر دریا خوشتر آید یا زبر ** تیر او دل کش تر آید یا سپر
  • (Asking), “Is the bottom of the sea more delightful, or the top? Is His (the Beloved's) arrow more fascinating, or the shield?”
  • پاره کرده‌‌ی وسوسه باشی دلا ** گر طرب را باز دانی از بلا
  • O heart, thou art torn asunder by evil suggestion if thou recognise any difference between joy and woe.
  • گر مرادت را مذاق شکر است ** بی‌‌مرادی نه مراد دل بر است‌‌
  • Although the object of thy desire has the taste of sugar, is not absence of any object of desire (in thee) the object of the Beloved's desire?
  • هر ستاره‌‌ش خونبهای صد هلال ** خون عالم ریختن او را حلال‌‌
  • Every star of His is the blood-price of a hundred new moons: it is lawful for Him to shed the blood of the (whole) world.
  • ما بها و خونبها را یافتیم ** جانب جان باختن بشتافتیم‌‌ 1750
  • We gained the price and the blood-price: we hastened to gamble our soul away.
  • ای حیات عاشقان در مردگی ** دل نیابی جز که در دل بردگی‌‌
  • Oh, the life of lovers consists in death: thou wilt not win the (Beloved's) heart except in losing thine own.
  • من دلش جسته به صد ناز و دلال ** او بهانه کرده با من از ملال‌‌
  • I sought (to win) His heart with a hundred airs and graces, (but) He made excuses to me (put me off) in disdain.
  • گفتم آخر غرق تست این عقل و جان ** گفت رو رو بر من این افسون مخوان‌‌
  • I said, “After all, this mind and soul (of mine) are drowned in Thee.” “Begone,” said He, “begone! Do not chant these spells over Me (do not seek thus to beguile Me).
  • من ندانم آن چه اندیشیده‌‌ای ** ای دو دیده دوست را چون دیده‌‌ای‌‌
  • Do not I know what thought thou hast conceived? O thou who hast seen double, how hast thou regarded the Beloved?
  • ای گران جان خوار دیده ستی و را ** ز آن که بس ارزان خریده ستی و را 1755
  • O gross-spirited one, thou hast held Him in light esteem, because thou hast bought Him very cheaply.
  • هر که او ارزان خرد ارزان دهد ** گوهری طفلی به قرصی نان دهد
  • He that buys cheaply gives cheaply: a child will give a pearl for a loaf of bread.”
  • غرق عشقی‌‌ام که غرق است اندر این ** عشقهای اولین و آخرین‌‌
  • I am drowned in a love (so deep) that therein are drowned the first loves and the last.
  • مجملش گفتم نکردم ز آن بیان ** ور نه هم افهام سوزد هم زبان‌‌
  • I have told it summarily, I have not explained it (at length), otherwise both (my power of) causng (thee) to understand and (my) tongue (itself) would be consumed.
  • من چو لب گویم لب دریا بود ** من چو لا گویم مراد الا بود
  • When I speak of “lip,” ’tis the lip (shore) of the Sea; when I say “not,” the intended meaning is “except.”
  • من ز شیرینی نشستم رو ترش ** من ز بسیاری گفتارم خمش‌‌ 1760
  • By reason of (inward) sweetness I sit with sour face: from fullness of speech I am silent,
  • تا که شیرینی ما از دو جهان ** در حجاب رو ترش باشد نهان‌‌
  • That in the mask of sour-facedness my sweetness may be kept hidden from the two worlds.