بعد از آنش از قفس بیرون فگند ** طوطیک پرید تا شاخ بلند

بعد از آنش از قفس بیرون فگند ** طوطیک پرید تا شاخ بلند 1825

طوطی مرده چنان پرواز کرد ** کافتاب از چرخ ترکی تاز کرد

خواجه حیران گشت اندر کار مرغ ** بی‌‌خبر ناگه بدید اسرار مرغ‌‌

روی بالا کرد و گفت ای عندلیب ** از بیان حال خودمان ده نصیب‌‌

او چه کرد آن جا که تو آموختی ** ساختی مکری و ما را سوختی‌‌

گفت طوطی کاو به فعلم پند داد ** که رها کن لطف آواز و وداد 1830

ز آن که آوازت ترا در بند کرد ** خویشتن مرده پی این پند کرد

یعنی ای مطرب شده با عام و خاص ** مرده شو چون من که تا یابی خلاص‌‌

دانه باشی مرغکانت بر چنند ** غنچه باشی کودکانت بر کنند

دانه پنهان کن بکلی دام شو ** غنچه پنهان کن گیاه بام شو

هر که داد او حسن خود را در مزاد ** صد قضای بد سوی او رو نهاد 1835

چشمها و خشمها و رشکها ** بر سرش ریزد چو آب از مشکها

دشمنان او را ز غیرت می‌‌درند ** دوستان هم روزگارش می‌‌برند

آن که غافل بود از کشت بهار ** او چه داند قیمت این روزگار

در پناه لطف حق باید گریخت ** کاو هزاران لطف بر ارواح ریخت‌‌

تا پناهی یابی آن گه چون پناه ** آب و آتش مر ترا گردد سپاه‌‌ 1840

نوح و موسی را نه دریا یار شد ** نه بر اعداشان به کین قهار شد

آتش ابراهیم را نی قلعه بود ** تا بر آورد از دل نمرود دود

کوه یحیی را نه سوی خویش خواند ** قاصدانش را به زخم سنگ راند

گفت ای یحیی بیا در من گریز ** تا پناهت باشم از شمشیر تیز

وداع کردن طوطی خواجه را و پریدن‌‌

یک دو پندش داد طوطی بی‌‌نفاق ** بعد از آن گفتش سلام الفراق‌‌ 1845

خواجه گفتش فی أمان الله برو ** مر مرا اکنون نمودی راه نو

خواجه با خود گفت کاین پند من است ** راه او گیرم که این ره روشن است‌‌

جان من کمتر ز طوطی کی بود ** جان چنین باید که نیکو پی بود

مضرت تعظیم خلق و انگشت نمای شدن‌‌

تن قفس شکل است تن شد خار جان ** در فریب داخلان و خارجان‌‌