English    Türkçe    فارسی   

1
1868-1892

  • تا توانی بنده شو سلطان مباش ** زخم کش چون گوی شو چوگان مباش‌‌
  • So far as you can, become a slave, do not be a monarch. Suffer blows: become like the ball, do not be the bat.

  • ور نه چون لطفت نماند وین جمال ** از تو آید آن حریفان را ملال‌‌
  • Otherwise, when this elegance and beauty remains with you no more, you will be loathed by those companions.

  • آن جماعت کت همی‌‌دادند ریو ** چون ببینندت بگویندت که دیو 1870
  • The set of people who used to flatter you deceitfully, when they behold you will call you a devil.

  • جمله گویندت چو بینندت به در ** مرده‌‌ای از گور خود بر کرد سر
  • When they see you at their doors, they all will cry, “Truly a dead man has risen from the grave.”

  • همچو امرد که خدا نامش کنند ** تا بدین سالوس در دامش کنند
  • (You will be) like the beardless youth whom they address as “Lord” that by this hypocrisy they may make entrap him.

  • چون که در بد نامی آمد ریش او ** دیو را ننگ آید از تفتیش او
  • As soon as he has grown a beard in infamy, the Devil is ashamed to search after him.

  • دیو سوی آدمی شد بهر شر ** سوی تو ناید که از دیوی بتر
  • The Devil approaches Man for the sake of wickedness: he does not approach you because you are worse than the Devil.

  • تا تو بودی آدمی دیو از پی‌‌ات ** می‌‌دوید و می‌‌چشانید او می‌‌ات‌‌ 1875
  • So long as you were a man the Devil was running at your heels and bidding you taste (his) wine.

  • چون شدی در خوی دیوی استوار ** می‌‌گریزد از تو دیو نابکار
  • Since you have become confirmed in devilry, the good-for-nothing Devil is fleeing from you!

  • آن که اندر دامنت آویخت او ** چون چنین گشتی ز تو بگریخت او
  • He who (formerly) clung to your skirt fled from you when you became like this.

  • تفسیر ما شاء الله کان‌‌
  • Explanation of (the Tradition) “Whatsoever God wills cometh to pass.”

  • این همه گفتیم لیک اندر بسیچ ** بی‌‌عنایات خدا هیچیم هیچ‌‌
  • We have spoken all these words, but in preparing ourselves (for the journey before us) we are naught, naught without the favours of God.

  • بی‌‌عنایات حق و خاصان حق ** گر ملک باشد سیاه استش ورق‌‌
  • Without the favours of God and God's elect ones, angel though he be, his page is black.

  • ای خدا ای فضل تو حاجت روا ** با تو یاد هیچ کس نبود روا 1880
  • O God, O Thou whose bounty fulfils (every) need, it is not allowable to mention any one beside Thee.

  • این قدر ارشاد تو بخشیده‌‌ای ** تا بدین بس عیب ما پوشیده‌‌ای‌‌
  • This amount of guidance Thou hast bestowed (upon us); till this (present time) Thou hast covered up many a fault of ours.

  • قطره‌‌ای دانش که بخشیدی ز پیش ** متصل گردان به دریاهای خویش‌‌
  • Cause the drop of knowledge which Thou gavest (us) heretofore to become united with Thy seas.

  • قطره‌‌ای علم است اندر جان من ** وارهانش از هوا وز خاک تن‌‌
  • In my soul there is a drop of knowledge: deliver it from sensuality and from the body's clay,

  • پیش از آن کاین خاکها خسفش کنند ** پیش از آن کاین بادها نشفش کنند
  • Before these clays drink it up, before these winds absorb it,

  • گر چه چون نشفش کند تو قادری ** کش از ایشان واستانی واخری‌‌ 1885
  • Although, when they absorb it, Thou art able to take it back from them and redeem it.

  • قطره‌‌ای کاو در هوا شد یا که ریخت ** از خزینه‌‌ی قدرت تو کی گریخت‌‌
  • The drop that vanished in the air or was spilled (on the earth)—when did it flee (escape) from the storehouse of Thy omnipotence?

  • گر در آید در عدم یا صد عدم ** چون بخوانیش او کند از سر قدم‌‌
  • If it enter into non-existence or a hundred non-existences, it will make a foot of its head (will return in headlong haste) when Thou callest it.

  • صد هزاران ضد ضد را می‌‌کشد ** بازشان حکم تو بیرون می‌‌کشد
  • Hundreds of thousands of opposites are killing their opposites: Thy decree is drawing them forth again (from non-existence).

  • از عدمها سوی هستی هر زمان ** هست یا رب کاروان در کاروان‌‌
  • There is caravan on caravan, O Lord, (speeding) continually from non-existence towards existence.

  • خاصه هر شب جمله افکار و عقول ** نیست گردد غرق در بحر نغول‌‌ 1890
  • In particular, every night all thoughts and understandings become naught, plunged in the deep Sea;

  • باز وقت صبح آن اللهیان ** بر زنند از بحر سر چون ماهیان‌‌
  • Again at the time of dawn those Divine ones lift up their heads from the Sea, like fishes.

  • در خزان آن صد هزاران شاخ و برگ ** از هزیمت رفته در دریای مرگ‌‌
  • In autumn the myriads of boughs and leaves go in rout into the sea of Death,