English    Türkçe    فارسی   

1
1883-1907

  • قطره‌‌ای علم است اندر جان من ** وارهانش از هوا وز خاک تن‌‌
  • In my soul there is a drop of knowledge: deliver it from sensuality and from the body's clay,

  • پیش از آن کاین خاکها خسفش کنند ** پیش از آن کاین بادها نشفش کنند
  • Before these clays drink it up, before these winds absorb it,

  • گر چه چون نشفش کند تو قادری ** کش از ایشان واستانی واخری‌‌ 1885
  • Although, when they absorb it, Thou art able to take it back from them and redeem it.

  • قطره‌‌ای کاو در هوا شد یا که ریخت ** از خزینه‌‌ی قدرت تو کی گریخت‌‌
  • The drop that vanished in the air or was spilled (on the earth)—when did it flee (escape) from the storehouse of Thy omnipotence?

  • گر در آید در عدم یا صد عدم ** چون بخوانیش او کند از سر قدم‌‌
  • If it enter into non-existence or a hundred non-existences, it will make a foot of its head (will return in headlong haste) when Thou callest it.

  • صد هزاران ضد ضد را می‌‌کشد ** بازشان حکم تو بیرون می‌‌کشد
  • Hundreds of thousands of opposites are killing their opposites: Thy decree is drawing them forth again (from non-existence).

  • از عدمها سوی هستی هر زمان ** هست یا رب کاروان در کاروان‌‌
  • There is caravan on caravan, O Lord, (speeding) continually from non-existence towards existence.

  • خاصه هر شب جمله افکار و عقول ** نیست گردد غرق در بحر نغول‌‌ 1890
  • In particular, every night all thoughts and understandings become naught, plunged in the deep Sea;

  • باز وقت صبح آن اللهیان ** بر زنند از بحر سر چون ماهیان‌‌
  • Again at the time of dawn those Divine ones lift up their heads from the Sea, like fishes.

  • در خزان آن صد هزاران شاخ و برگ ** از هزیمت رفته در دریای مرگ‌‌
  • In autumn the myriads of boughs and leaves go in rout into the sea of Death,

  • زاغ پوشیده سیه چون نوحه‌‌گر ** در گلستان نوحه کرده بر خضر
  • (While) in the garden the crow clothed in black like a mourner makes lament over the (withered) greenery.

  • باز فرمان آید از سالار ده ** مر عدم را کانچه خوردی باز ده‌‌
  • Again from the Lord of the land comes the edict (saying) to Non-existence, “Give back what thou hast devoured!

  • آن چه خوردی واده ای مرگ سیاه ** از نبات و دارو و برگ و گیاه‌‌ 1895
  • Give up, O black Death, what thou hast devoured of plants and healing herbs and leaves and grass!”

  • ای برادر عقل یک دم با خود آر ** دم به دم در تو خزان است و بهار
  • O brother, collect thy wits for an instant (and think): from moment to moment (incessantly) there is autumn and spring within thee.

  • باغ دل را سبز و تر و تازه بین ** پر ز غنچه‌‌ی ورد و سرو و یاسمین‌‌
  • Behold the garden of the heart, green and moist and fresh, full f buds and roses and ctpresses and jasmines;

  • ز انبهی برگ پنهان گشته شاخ ** ز انبهی گل نهان صحرا و کاخ‌‌
  • Boughs hidden by the multitude of leaves, vast plain and high palace hidden by the multitude of flowers.

  • این سخنهایی که از عقل کل است ** بوی آن گلزار و سرو و سنبل است‌‌
  • These words, which are from Universal Reason, are the scent of those flowers and cypresses and hyacinths.

  • بوی گل دیدی که آن جا گل نبود ** جوش مل دیدی که آن جا مل نبود 1900
  • Didst thou (ever) smell the scent of a rose where no rose was? Didst thou (ever) see the foaming of wine where no wine was?

  • بو قلاووز است و رهبر مر ترا ** می‌‌برد تا خلد و کوثر مر ترا
  • The scent is thy guide and conducts thee on thy way: it will bring thee to Eden and Kawthar.

  • بو دوای چشم باشد نور ساز ** شد ز بویی دیده‌‌ی یعقوب باز
  • The scent is a remedy for the (sightless) eye; (it is) light-making: the eye of Jacob was opened by a scent.

  • بوی بد مر دیده را تاری کند ** بوی یوسف دیده را یاری کند
  • The foul scent darkens the eye, the scent of Joseph succours the eye.

  • تو که یوسف نیستی یعقوب باش ** همچو او با گریه و آشوب باش‌‌
  • Thou who art not a Joseph, be a Jacob: be (familiar), like him, with weeping and sore distress.

  • بشنو این پند از حکیم غزنوی ** تا بیابی در تن کهنه نوی‌‌ 1905
  • Hearken to this counsel from the Sage of Ghazna, that thou mayst feel freshness in thy old body:

  • ناز را رویی بباید همچو ورد ** چون نداری گرد بد خویی مگرد
  • “Disdain needs a face like the rose; when thou hast not (such a face), do not indulge in ill-temper.

  • زشت باشد روی نازیبا و ناز ** سخت باشد چشم نابینا و درد
  • Ugly is disdain in an uncomely face, grievous is eye-ache in an unseeing eye.”