English    Türkçe    فارسی   

1
2219-2243

  • در شکار بیشه‌‌ی جان باز باش ** همچو خورشید جهان جان‌‌باز باش‌‌
  • In chase of the spiritual forest be (as) a falcon, be one who gambles his soul (life) away, like the sun of this world.
  • جان فشان افتاد خورشید بلند ** هر دمی تی می‌‌شود پر می‌‌کنند 2220
  • The lofty sun is life-diffusing: every moment it becomes empty and is filled.
  • جان فشان ای آفتاب معنوی ** مر جهان کهنه را بنما نوی‌‌
  • O Sun of Reality, diffuse spiritual life, show forth newness to this old world!
  • در وجود آدمی جان و روان ** می‌‌رسد از غیب چون آب روان‌‌
  • Soul and spirit are coming from the Unseen into human existence, like running water.
  • تفسیر دعای آن دو فرشته که هر روز بر سر هر بازاری منادی می‌‌کنند که اللهم أعط کل منفق خلفا اللهم أعط کل ممسک تلفا و بیان کردن که آن منفق مجاهد راه حق است نه مسرف راه هوا
  • Commentary on the prayer of the two angels who daily make proclamation in every market, saying, “O God, bestow on every prodigal some boon in exchange! O God, bestow on every niggard some bane (in return)”; and an explanation that the prodigal is he that strives earnestly in the Way of God, not he that squanders his wealth in the way of sensuality.
  • گفت پیغمبر که دایم بهر پند ** دو فرشته‌‌ی خوش منادی می‌‌کنند
  • The Prophet said, “For admonishment's sake two goodly angels are always making proclamation,
  • کای خدایا منفقان را سیر دار ** هر درمشان را عوض ده صد هزار
  • Saying, ‘O God, keep the prodigals fully satisfied, give hundred-thousandfold recompense for every dirhem that they spend.
  • ای خدایا ممسکان را در جهان ** تو مده الا زیان اندر زیان‌‌ 2225
  • O God, do not give the niggards in this world anything but loss upon loss!’”
  • ای بسا امساک کز انفاق به ** مال حق را جز به امر حق مده‌‌
  • Oh, (there is) many an act of niggardliness that is better than prodigality: do not bestow what belongs to God except by the command of God,
  • تا عوض یابی تو گنج بی‌‌کران ** تا نباشی از عداد کافران‌‌
  • That thou mayst gain infinite treasure in return, and that thou mayst not be numbered among the infidels
  • کاشتران قربان همی‌‌کردند تا ** چیره گردد تیغشان بر مصطفا
  • Who were offering camels in sacrifice in order that their swords might prevail against Mustafá.
  • امر حق را باز جو از واصلی ** امر حق را در نیابد هر دلی‌‌
  • Endeavour to find out the command of God from one who is united (with God): not every heart understands the command of God,
  • چون غلام یاغیی کاو عدل کرد ** مال شه بر باغیان او بذل کرد 2230
  • As (for example) the slave, the enemy (of God), who did justice (in his own opinion, and) bestowed what belonged to the King upon His enemies who rebelled against Him—
  • در نبی انذار اهل غفلت است ** کان همه انفاقهاشان حسرت است‌‌
  • In the Qur’án there is warning to the heedless that all their spendings are a (cause of) bitter grief to them—
  • عدل این یاغی و دادش نزد شاه ** چه فزاید دوری و روی سیاه‌‌
  • What increase does the equity and justice of this enemy produce in the sight of the King? Banishment and a black countenance (disgrace).
  • سروران مکه در حرب رسول ** بودشان قربان به اومید قبول‌‌
  • The chiefs of Mecca (when) at war with the Prophet offered sacrifice in hope of (Divine) favour.
  • بهر این مومن همی‌‌گوید ز بیم ** در نماز اهد الصراط المستقیم‌‌
  • On this account the true believer is saying in his prayer, from fear, “Lead (us) in the right path!”
  • آن درم دادن سخی را لایق است ** جان سپردن خود سخای عاشق است‌‌ 2235
  • It beseems the generous man thus to give money, (but) verily the generosity of the lover is the surrender of his soul (life).
  • نان دهی از بهر حق نانت دهند ** جان دهی از بهر حق جانت دهند
  • If you give bread for God's sake, you will be given bread (in return); if you give your life for God's sake, you will be given life (in return).
  • گر بریزد برگهای این چنار ** برگ بی‌‌برگیش بخشد کردگار
  • If the leaves of this plane-tree drop off, the Creator will bestow on it the provision of leaflessness (spiritual poverty).
  • گر نماند از جود در دست تو مال ** کی کند فضل خدایت پای مال‌‌
  • If because of your liberality no wealth remains in your hand, how should the bounty of God let you be down-trodden?
  • هر که کارد گردد انبارش تهی ** لیکش اندر مزرعه باشد بهی‌‌
  • When any one sows, his barn becomes empty (of seed), but there is goodliness in his cornfield;
  • و آن که در انبار ماند و صرفه کرد ** اشپش و موش و حوادث پاک خورد 2240
  • And, if he leaves it (the seed) in the barn and saves it up, weevils and mice and calamities (of time and decay) devour it entirely.
  • این جهان نفی است در اثبات جو ** صورتت صفر است در معنات جو
  • This world is negation (of reality): seek (reality) in affirmation (of God). Your form (body) is void (of reality): seek in your essence.
  • جان شور تلخ پیش تیغ بر ** جان چون دریای شیرین را بخر
  • Bring the briny bitter (animal) soul to the sword: buy the (heavenly) soul that is like a great sweet river.
  • ور نمی‌‌دانی شدن زین آستان ** باری از من گوش کن این داستان‌‌
  • And if you cannot become (one of the frequenters) of this threshold (sublime court), at least hear from me the following tale.
  • قصه‌‌ی خلیفه که در کرم در زمان خود از حاتم طایی گذشته بود و نظیر خود نداشت‌‌
  • The story of the Caliph who in his time surpassed Hátim of Tayyi in generosity and had no rival.