English    Türkçe    فارسی   

1
2337-2361

  • تو به نام حق فریبی مر مرا ** تا کنی رسوای شور و شر مرا
  • Thou beguilest me with the Name of God in order that thou mayst expose me to shame and confusion.
  • نام حقم بست نه آن رای تو ** نام حق را دام کردی وای تو
  • The Name of God enthralled me, not thy contrivance: thou madest the Name of God a trap: woe to thee!
  • نام حق بستاند از تو داد من ** من به نام حق سپردم جان و تن‌‌
  • The Name of God will take vengeance from thee on my behalf: I commit my soul and body to the Name of God.
  • یا به زخم من رگ جانت برد ** یا که همچون من به زندانت برد 2340
  • Either it will sever the vein of thy life by my stroke, or it will bring thee into a prison as (it has brought) me.’”
  • زن از این گونه خشن گفتارها ** خواند بر شوی جوان طومارها
  • Rough speeches of this sort, (whole) volumes, the woman recited to her youthful husband.
  • نصیحت کردن مرد مر زن را که در فقیران به خواری منگر و در کار حق به گمان کمال نگر و طعنه مزن بر فقر و فقیران به خیال و گمان بی‌‌نوایی خویشتن‌‌
  • How the man counselled his wife, saying, “Do not look with contempt on the poor, but regard the work of God as perfect, and do not let thy vain thought and opinion of thine own penury cause thee to sneer at poverty and revile the poor.”
  • گفت ای زن تو زنی یا بو الحزن ** فقر فخر آمد مرا بر سر مزن‌‌
  • “O woman,” said he, “art thou a woman or the father of sorrow? Poverty is (my) pride, and do not thou beat me on the head (lash me with thy reproaches).
  • مال و زر سر را بود همچون کلاه ** کل بود او کز کله سازد پناه‌‌
  • Wealth and gold are as a cap to the head: ’tis the bald man that makes a shelter of his cap,
  • آن که زلف جعد و رعنا باشدش ** چون کلاهش رفت خوشتر آیدش‌‌
  • (But) he that has curly and beautiful locks is happier when his cap is gone.
  • مرد حق باشد به مانند بصر ** پس برهنه‌‌ش به که پوشیده نظر 2345
  • The man of God (the saint) resembles the eye: therefore (his) sight is better bare (unveiled) than covered.
  • وقت عرضه کردن آن برده فروش ** بر کند از بنده جامه‌‌ی عیب پوش‌‌
  • When a slave-dealer offers (slaves) for sale, he removes from the (sound) slave the garment that hides defects.
  • ور بود عیبی برهنه کی کند ** بل به جامه خدعه‌‌ای با وی کند
  • But if there be any defect, how should he strip him? Nay, he tricks him (the purchaser) by means of the garment.
  • گوید این شرمنده است از نیک و بد ** از برهنه کردن او از تو رمد
  • ‘This one,’ says he, ‘is ashamed of good and evil: stripping him would cause him to run away from thee.’
  • خواجه در عیب است غرقه تا به گوش ** خواجه را مال است و مالش عیب پوش‌‌
  • The (rich) merchant is plunged in vice up to the ears, (but) the merchant has money, and his money covers his vice,
  • کز طمع عیبش نبیند طامعی ** گشت دلها را طمعها جامعی‌‌ 2350
  • For because of cupidity none that is covetous sees his vice: feelings of cupidity are a bond uniting (men's) hearts;
  • ور گدا گوید سخن چون زر کان ** ره نیابد کاله‌‌ی او در دکان‌‌
  • And if a beggar speak a word like the (pure) gold of the mine, his wares will not find the way to the shop.
  • کار درویشی ورای فهم تست ** سوی درویشی بمنگر سست سست‌‌
  • The affair of (spiritual) poverty is beyond thy apprehension: do not look on poverty with contempt,
  • ز آن که درویشان ورای ملک و مال ** روزیی دارند ژرف از ذو الجلال‌‌
  • Because dervishes are beyond property and wealth: they possess an abundant portion from the Almighty.
  • حق تعالی عادل است و عادلان ** کی کنند استمگری بر بی‌‌دلان‌‌
  • The High God is just, and how should the just behave tyrannously to the dispirited (poor and weak)?
  • آن یکی را نعمت و کالا دهند ** وین دگر را بر سر آتش نهند 2355
  • (How should they) give fortune and goods to that one, while they put this one on the fire?
  • آتشش سوزا که دارد این گمان ** بر خدای خالق هر دو جهان‌‌
  • May the fire consume him, because he hath this (evil) thought about the Lord who created both worlds.
  • فقر فخری از گزاف است و مجاز ** نی هزاران عز پنهان است و ناز
  • Is (the saying) ‘Poverty is my pride’ vain and false? No; ’tis thousands of hidden glories and disdains.
  • از غضب بر من لقبها راندی ** یارگیر و مار گیرم خواندی‌‌
  • Thou in anger hast poured nicknames on me: thou hast called me a catcher (deceiver) of friends and a catcher of snakes.
  • گر بگیرم بر کنم دندان مار ** تاش از سر کوفتن نبود ضرار
  • If I catch the snake, I extract its fangs in order that it may not suffer harm by having its head crushed.
  • ز آن که آن دندان عدوی جان اوست ** من عدو را می‌‌کنم زین علم دوست‌‌ 2360
  • Because those fangs are an enemy to its life, I am making the enemy a friend by means of this skill.
  • از طمع هرگز نخوانم من فسون ** این طمع را کرده‌‌ام من سر نگون‌‌
  • Never do I chant my spell from (motives of) cupidity: I have turned this cupidity upside down (I have entirely vanquished it).