گفت از تو کی چنین پنداشتم ** از تو من اومید دیگر داشتم‌‌

گفت از تو کی چنین پنداشتم ** از تو من اومید دیگر داشتم‌‌ 2395

She said, “When did I imagine such (words) from thee? I hoped of thee something different.”

زن در آمد از طریق نیستی ** گفت من خاک شمایم نه ستی‌‌

The wife approached by the way of self-naughting (self-abasement). “I am thy dust,” said she, “not (worthy to be) thy lady-wife.

جسم و جان و هر چه هستم آن تست ** حکم و فرمان جملگی فرمان تست‌‌

Body and soul and all I am is thine: the entire authority and command belongs to thee.

گر ز درویشی دلم از صبر جست ** بهر خویشم نیست آن بهر تو است‌‌

If because of poverty my heart has lost patience, it is not for my own sake, but for thine.

تو مرا در دردها بودی دوا ** من نمی‌‌خواهم که باشی بی‌‌نوا

Thou hast been my remedy in afflictions: I am unwilling that thou shouldst be penniless.

جان تو کز بهر خویشم نیست این ** از برای تستم این ناله و حنین‌‌ 2400

By thy soul, this is not for my own sake: this wailing and moaning of mine is on account of thee.

خویش من و الله که بهر خویش تو ** هر نفس خواهد که میرد پیش تو

(I swear) by God that at every moment my self would fain die for thy self before thee.

کاش جانت کش روان من فدی ** از ضمیر جان من واقف بدی‌‌

Would that thy soul, to which my soul is devoted, were aware of my soul's inmost thoughts!

چون تو با من این چنین بودی به ظن ** هم ز جان بیزار گشتم هم ز تن‌‌

Inasmuch as thou hast such (an ill) opinion of me, I am grown weary both of soul and of body.

خاک را بر سیم و زر کردیم چون ** تو چنینی با من ای جان را سکون‌‌

I cast earth on (renounce) silver and gold, since thou behavest thus to me, O comfort of my soul.

تو که در جان و دلم جا می‌‌کنی ** زین قدر از من تبرا می‌‌کنی‌‌ 2405

Thou who dwellest in my soul and heart, wilt thou declare thyself to be quit of me for this (small) amount (of offence)?

تو تبرا کن که هستت دستگاه ** ای تبرای ترا جان عذر خواه‌‌

Be quit (then)! for thou hast the power, (but) oh, my soul pleads against thy making this declaration.

یاد می‌‌کن آن زمانی را که من ** چون صنم بودم تو بودی چون شمن‌‌

Remember the time when I was (beautiful) as the idol, and thou (adoring) as the idolater.

بنده بر وفق تو دل افروخته ست ** هر چه گویی پخت گوید سوخته ست‌‌

Thy slave has kindled her heart (in eagerness) to comply with thee: whatever thou callest ‘cooked,’ she says it is ‘burnt.’

من سپاناخ تو با هر چم پزی ** یا ترش با یا که شیرین می‌‌سزی‌‌

Whatever thou mayst cook me with, I am thy spinach: whether (thou art) sour broth (to me) or sweet, thou art worthy (of my affection).

کفر گفتم نک به ایمان آمدم ** پیش حکمت از سر جان آمدم‌‌ 2410

I uttered infidelity (blasphemy): lo, I have returned to the true faith, I am come (to submit) with all my soul to thy command.

خوی شاهانه‌‌ی ترا نشناختم ** پیش تو گستاخ خر در تاختم‌‌

I did not know thy kingly nature, I rudely urged my ass (intruded) before thee.

چون ز عفو تو چراغی ساختم ** توبه کردم اعتراض انداختم‌‌

Since I have made (for myself) a lamp of thy forgiveness, I repent, I cast away (abandon) opposition.

می‌‌نهم پیش تو شمشیر و کفن ** می‌‌کشم پیش تو گردن را بزن‌‌

I am laying before thee sword and winding-sheet: I am bending my neck towards thee: smite!

از فراق تلخ می‌‌گویی سخن ** هر چه خواهی کن و لیکن این مکن‌‌

Thou art talking of bitter separation (from me): do whatever thou wilt, but do not this.

در تو از من عذر خواهی هست سر ** با تو بی‌‌من او شفیعی مستمر 2415

Thy conscience within thee is a pleader on my behalf, it is a perpetual intercessor with thee in my absence.

عذر خواهم در درونت خلق تست ** ز اعتماد او دل من جرم جست‌‌

What pleads within thee for me is thy (noble) nature: from reliance on it my heart sought (to) sin (against thee).

رحم کن پنهان ز خود ای خشمگین ** ای که خلقت به ز صد من انگبین‌‌

Have mercy, unbeknown to thyself (without any self-conceit), O angry one, O thou whose nature is better than a hundred maunds of honey.”

زین نسق می‌‌گفت با لطف و گشاد ** در میانه گریه‌‌ای بر وی فتاد

In this fashion was she speaking graciously and winningly: meanwhile a (fit of) weeping came upon her.

گریه چون از حد گذشت و های های ** زو که بی‌‌گریه بد او خود دل ربای‌‌

When the tears and sobs passed beyond bounds—from her who was fascinating even without tears—