English    Türkçe    فارسی   

1
2411-2435

  • خوی شاهانه‌‌ی ترا نشناختم ** پیش تو گستاخ خر در تاختم‌‌
  • I did not know thy kingly nature, I rudely urged my ass (intruded) before thee.

  • چون ز عفو تو چراغی ساختم ** توبه کردم اعتراض انداختم‌‌
  • Since I have made (for myself) a lamp of thy forgiveness, I repent, I cast away (abandon) opposition.

  • می‌‌نهم پیش تو شمشیر و کفن ** می‌‌کشم پیش تو گردن را بزن‌‌
  • I am laying before thee sword and winding-sheet: I am bending my neck towards thee: smite!

  • از فراق تلخ می‌‌گویی سخن ** هر چه خواهی کن و لیکن این مکن‌‌
  • Thou art talking of bitter separation (from me): do whatever thou wilt, but do not this.

  • در تو از من عذر خواهی هست سر ** با تو بی‌‌من او شفیعی مستمر 2415
  • Thy conscience within thee is a pleader on my behalf, it is a perpetual intercessor with thee in my absence.

  • عذر خواهم در درونت خلق تست ** ز اعتماد او دل من جرم جست‌‌
  • What pleads within thee for me is thy (noble) nature: from reliance on it my heart sought (to) sin (against thee).

  • رحم کن پنهان ز خود ای خشمگین ** ای که خلقت به ز صد من انگبین‌‌
  • Have mercy, unbeknown to thyself (without any self-conceit), O angry one, O thou whose nature is better than a hundred maunds of honey.”

  • زین نسق می‌‌گفت با لطف و گشاد ** در میانه گریه‌‌ای بر وی فتاد
  • In this fashion was she speaking graciously and winningly: meanwhile a (fit of) weeping came upon her.

  • گریه چون از حد گذشت و های های ** زو که بی‌‌گریه بد او خود دل ربای‌‌
  • When the tears and sobs passed beyond bounds—from her who was fascinating even without tears—

  • شد از آن باران یکی برقی پدید ** زد شراری در دل مرد وحید 2420
  • There appeared from that rain a lightning-flash (that) shot a spark of fire into the heart of the lonely man.

  • آن که بنده‌‌ی روی خوبش بود مرد ** چون بود چون بندگی آغاز کرد
  • She by whose beauteous face man was enslaved, how will it be when she begins to play the (humble) slave?

  • آن که از کبرش دلت لرزان بود ** چون شوی چون پیش تو گریان شود
  • She at whose haughtiness thy heart is trembling, how wilt thou fare when she falls a-weeping before thee?

  • آن که از نازش دل و جان خون بود ** چون که آید در نیاز او چون بود
  • She from whose disdain thy heart and soul are bleeding, how will it be when she turns to entreaty?

  • آن که در جور و جفایش دام ماست ** عذر ما چه بود چو او در عذر خاست‌‌
  • She in whose tyranny and cruelty we are snared, what plea shall we have when she rises to plead?

  • زين للناس حق آراسته ست ** ز آن چه حق آراست چون دانند جست‌‌ 2425
  • (The love of desired things, women, etc.) is decked out for men (made attractive to them): God has arranged it: how can they escape from what God has arranged?

  • چون پی یسکن الیهاش آفرید ** کی تواند آدم از حوا برید
  • Inasmuch as He created her (the woman) that he (Adam) might take comfort in her, how can Adam be parted from Eve?

  • رستم زال ار بود وز حمزه بیش ** هست در فرمان اسیر زال خویش‌‌
  • Though he (the husband) be Rustam son of Zál and greater than Hamza (in valour), as regards authority he is his old woman's (his wife's) captive.

  • آن که عالم مست گفتش آمدی ** کلمینی یا حمیراء می‌‌زدی‌‌
  • He (the Prophet), by whose words the (whole) world was intoxicated, used to cry, “Speak to me, O Humayrá!”

  • آب غالب شد بر آتش از نهیب ** آتشش جوشد چو باشد در حجاب‌‌
  • The water prevailed over (extinguished) the fire by its dread onset, (but) the fire makes it seethe when it (the water) is screened (hidden in the cauldron).

  • چون که دیگی حایل آید هر دو را ** نیست کرد آن آب را کردش هوا 2430
  • When a cauldron comes between them both, it (the fire) annihilates the water and converts it into air.

  • ظاهرا بر زن چو آب ار غالبی ** باطنا مغلوب و زن را طالبی‌‌
  • If outwardly thou art dominating thy wife, like the (fire-quenching) water, (yet) inwardly thou art dominated and art seeking (the love of) thy wife.

  • این چنین خاصیتی در آدمی است ** مهر حیوان را کم است آن از کمی است‌‌
  • This is characteristic of Man (alone): to the (other) animals love is wanting, and that (want of love) arises from (their) inferiority (to Man).

  • در بیان این خبر که انهن یغلبن العاقل و یغلبهن الجاهل‌‌
  • Explanation of the Tradition, “Verily, they (women) prevail over the wise man, and the ignorant man prevails over them.”

  • گفت پیغمبر که زن بر عاقلان ** غالب آید سخت و بر صاحب دلان‌‌
  • The Prophet said that woman prevails exceedingly over the wise and intelligent,

  • باز بر زن جاهلان چیره شوند ** ز آن که ایشان تند و بس خیره روند
  • (While), on the other hand, ignorant men prevail over woman, because they are fierce and very impudent in their behaviour.

  • کم بودشان رقت و لطف و وداد ** ز آن که حیوانی است غالب بر نهاد 2435
  • They lack tenderness, kindness, and affection, because animality predominates over their (human) nature.