English    Türkçe    فارسی   

1
2459-2483

  • حق آن قدرت که آن تیشه تراست ** از کرم کن این کژیها را تو راست‌‌
  • (I entreat Thee) by the truth of the might which belongs to Thy axe, do Thou graciously make these crooked (perverse) actions (of ours) straight (righteous).”

  • باز با خود گفته فرعون ای عجب ** من نه در یا ربناام جمله شب‌‌ 2460
  • Once more Pharaoh said to himself, “Oh, wonderful! Am not I (occupied) the whole night in (crying) ‘O our Lord’?

  • در نهان خاکی و موزون می‌‌شوم ** چون به موسی می‌‌رسم چون می‌‌شوم‌‌
  • In secret I am growing humble and harmonious: when I reach Moses, how am I becoming (so different)?

  • رنگ زر قلب ده‌‌تو می‌‌شود ** پیش آتش چون سیه رو می‌‌شود
  • The colour (gilt) of base gold is (laid on) in ten coats: how is it becoming black-faced in the presence of the fire?

  • نی که قلب و قالبم در حکم اوست ** لحظه‌‌ای مغزم کند یک لحظه پوست‌‌
  • Is it not (true) that my heart (spirit) and body are under His control, (so that) at one moment He makes me a kernel, at another moment a rind?

  • سبز گردم چون که گوید کشت باش ** زرد گردم چون که گوید زشت باش‌‌
  • When He bids me be a cornfield, I become green; when He bids me be ugly, I become yellow.

  • لحظه‌‌ای ماهم کند یک دم سیاه ** خود چه باشد غیر این کار اله‌‌ 2465
  • At one moment He makes me a moon, at another black.” How, indeed, is the action of God other than this?

  • پیش چوگانهای حکم کن فکان ** می‌‌دویم اندر مکان و لامکان‌‌
  • Before the (blows of the) bat of His decree, “Be, and it was,” we are running (like balls) in Space and beyond.

  • چون که بی‌‌رنگی اسیر رنگ شد ** موسیی با موسیی در جنگ شد
  • Since colourlessness (pure Unity) became the captive of colour (manifestation in the phenomenal world), a Moses came into conflict with a Moses.

  • چون به بی‌‌رنگی رسی کان داشتی ** موسی و فرعون دارند آشتی‌‌
  • When you attain unto the colourlessness which you (originally) possessed, Moses and Pharaoh are at peace (with each other).

  • گر ترا آید بر این نکته سؤال ** رنگ کی خالی بود از قیل و قال‌‌
  • If it occurs to you to ask questions about this mystery, (I reply), how should (the world of) colour be devoid of contradiction?

  • این عجب کاین رنگ از بی‌‌رنگ خاست ** رنگ با بی‌‌رنگ چون در جنگ خاست‌‌ 2470
  • The marvel is that this colour arose from that which is colourless: how did colour arise to war with the colourless?

  • چون که روغن را ز آب اسرشته‌‌اند ** آب با روغن چرا ضد گشته‌‌اند
  • The original source of oil (the oil producing tree) is made to grow by means of water: how (then) does it (oil) finally become opposed to water?

  • چون گل از خار است و خار از گل چرا ** هر دو در جنگند و اندر ماجرا
  • Since the rose springs from the thorn, and the thorn from the rose, why are both of them at war and (engaged) in recrimination?

  • یا نه جنگ است این برای حکمت است ** همچو جنگ خر فروشان صنعت است‌‌
  • Or is this not (really) war? Is it for (the Divine) purpose, (and is it) an artifice, like the bickering of those who sell asses?

  • یا نه این است و نه آن حیرانی است ** گنج باید جست این ویرانی است‌‌
  • Or is it neither this nor that? Is it bewilderment? The treasure must be sought and this (bewilderment) is the ruin (where it is hidden).

  • آن چه تو گنجش توهم می‌‌کنی ** ز آن توهم گنج را گم می‌‌کنی‌‌ 2475
  • That which you imagine to be the treasure—through that vain imagination you are losing the treasure.

  • چون عمارت دان تو وهم و رایها ** گنج نبود در عمارت جایها
  • Know that fancies and opinions are like the state of cultivation: treasure is not (to be found) in cultivated spots.

  • در عمارت هستی و جنگی بود ** نیست را از هستها ننگی بود
  • In the state of cultivation there is existence and strife (contrariety): the non-existent is ashamed of (all) existent things.

  • نی که هست از نیستی فریاد کرد ** بلکه نیست آن هست را واداد کرد
  • It is not the case that the existent implored help against (sought to escape from) nonexistence; nay, (’twas) the non-existent (that) repelled the existent.

  • تو مگو که من گریزانم ز نیست ** بلکه او از تو گریزان است بیست‌‌
  • Do not say, “I am fleeing from the non-existent”; nay, it is fleeing from you. Stop! (Do not fancy yourself to be fleeing.)

  • ظاهرا می‌‌خواندت او سوی خود ** وز درون می‌‌راندت با چوب رد 2480
  • Outwardly it is calling you towards itself, but inwardly it is driving you away with the cudgel of rejection.

  • نعلهای باژگونه ست ای سلیم ** نفرت فرعون می‌‌دان از کلیم‌‌
  • O man of sound heart (mind), ’tis (a case of) reversed shoes: know that Pharaoh's abhorrence (of Moses) was (really) from (caused by) Moses.

  • سبب حرمان اشقیا از دو جهان که خسر الدنیا و الآخرة
  • The reason why the unblest are disappointed of both worlds, (according to the text) “he has lost this life and the life to come.”

  • چون حکیمک اعتقادی کرده است ** کاسمان بیضه زمین چون زرده است‌‌
  • The wretched philosopher being firmly convinced that the sky is an egg and the earth like its yolk,

  • گفت سائل چون بماند این خاکدان ** در میان این محیط آسمان‌‌
  • Some one asked him how this earth remains, in the midst of this surrounding expanse of sky,