گفت این هدیه بدان سلطان برید ** سایل شه را ز حاجت واخرید

آب شیرین و سبوی سبز و نو ** ز آب بارانی که جمع آمد به گو

خنده می‌‌آمد نقیبان را از آن ** لیک پذرفتند آن را همچو جان‌‌

ز آن که لطف شاه خوب با خبر ** کرده بود اندر همه ارکان اثر

خوی شاهان در رعیت جا کند ** چرخ اخضر خاک را خضرا کند 2820

شه چو حوضی دان حشم چون لوله‌‌ها ** آب از لوله روان در کوله‌‌ها

چون که آب جمله از حوضی است پاک ** هر یکی آبی دهد خوش ذوقناک‌‌

ور در آن حوض آب شور است و پلید ** هر یکی لوله همان آرد پدید

ز آن که پیوسته ست هر لوله به حوض ** خوض کن در معنی این حرف خوض‌‌

لطف شاهنشاه جان بی‌‌وطن ** چون اثر کرده ست اندر کل تن‌‌ 2825

لطف عقل خوش نهاد خوش نسب ** چون همه تن را در آرد در ادب‌‌

عشق شنگ بی‌‌قرار بی‌‌سکون ** چون در آرد کل تن را در جنون‌‌

لطف آب بحر کاو چون کوثر است ** سنگ ریزه‌‌ش جمله در و گوهر است‌‌

هر هنر که استا بدان معروف شد ** جان شاگردان بدان موصوف شد

پیش استاد اصولی هم اصول ** خواند آن شاگرد چست با حصول‌‌ 2830

پیش استاد فقیه آن فقه خوان ** فقه خواند نی اصول اندر بیان‌‌

پیش استادی که او نحوی بود ** جان شاگردش از او نحوی شود

باز استادی که او محو ره است ** جان شاگردش از او محو شه است‌‌

زین همه انواع دانش روز مرگ ** دانش فقر است ساز راه و برگ‌‌

حکایت ماجرای نحوی و کشتیبان‌‌

آن یکی نحوی به کشتی درنشست ** رو به کشتیبان نهاد آن خود پرست‌‌ 2835

گفت هیچ از نحو خواندی گفت لا ** گفت نیم عمر تو شد در فنا

دل شکسته گشت کشتیبان ز تاب ** لیک آن دم کرد خامش از جواب‌‌

باد کشتی را به گردابی فگند ** گفت کشتیبان به آن نحوی بلند

هیچ دانی آشنا کردن بگو ** گفت نی ای خوش جواب خوب رو

گفت کل عمرت ای نحوی فناست ** ز آن که کشتی غرق این گردابهاست‌‌ 2840