بلکه چون آب است هر قطره از آن ** هم سر است و پا و هم بی‌‌هردوان‌‌

حاش لله این حکایت نیست هین ** نقد حال ما و تست این خوش ببین‌‌ 2900

ز آن که صوفی با کر و با فر بود ** هر چه آن ماضی است لا یذکر بود

هم عرب ما هم سبو ما هم ملک ** جمله ما يؤفک عنه من أفک‌‌

عقل را شو دان و زن را نفس و طمع ** این دو ظلمانی و منکر عقل شمع‌‌

بشنو اکنون اصل انکار از چه خاست ** ز آن که کل را گونه گونه جزوهاست‌‌

جزو کل نی جزوها نسبت به کل ** نی چو بوی گل که باشد جزو گل‌‌ 2905

لطف سبزه جزو لطف گل بود ** بانگ قمری جزو آن بلبل بود

گر شوم مشغول اشکال و جواب ** تشنگان را کی توانم داد آب‌‌

گر تو اشکالی به کلی و حرج ** صبر کن الصبر مفتاح الفرج‌‌

احتما کن احتما ز اندیشه‌‌ها ** فکر شیر و گور و دلها بیشه‌‌ها

احتماها بر دواها سرور است ** ز آن که خاریدن فزونی گر است‌‌ 2910

احتما اصل دوا آمد یقین ** احتما کن قوت جان را ببین‌‌

قابل این گفته‌‌ها شو گوش‌‌وار ** تا که از زر سازمت من گوشوار

حلقه در گوش مه زرگر شوی ** تا به ماه و تا ثریا بر شوی‌‌

اولا بشنو که خلق مختلف ** مختلف جانند از یا تا الف‌‌

در حروف مختلف شور و شکی است ** گر چه از یک رو ز سر تا پا یکی است‌‌ 2915

از یکی رو ضد و یک رو متحد ** از یکی رو هزل و از یک روی جد

پس قیامت روز عرض اکبر است ** عرض او خواهد که با زیب و فر است‌‌

هر که چون هندوی بد سودایی است ** روز عرضش نوبت رسوایی است‌‌

چون ندارد روی همچون آفتاب ** او نخواهد جز شبی همچون نقاب‌‌

برگ یک گل چون ندارد خار او ** شد بهاران دشمن اسرار او 2920

و انکه سر تا پا گل است و سوسن است ** پس بهار او را دو چشم روشن است‌‌

خار بی‌‌معنی خزان خواهد خزان ** تا زند پهلوی خود با گلستان‌‌

تا بپوشد حسن آن و ننگ این ** تا نبینی رنگ آن و رنگ این‌‌