English    Türkçe    فارسی   

1
297-321

  • بحر تلخ و بحر شیرین در جهان ** در میانشان برزخ لا یبغیان‌‌
  • In this world the bitter sea and the sweet sea (are divided)— between them is a barrier which they do not seek to cross.

  • وانگه این هر دو ز یک اصلی روان ** بر گذر زین هر دو رو تا اصل آن‌‌
  • Know that both these flow from one origin. Pass on from them both, go (all the way) to their origin!

  • زر قلب و زر نیکو در عیار ** بی‌‌محک هرگز ندانی ز اعتبار
  • Without the touchstone you will never know in the assay adulterated gold and fine gold by (using your own) judgement.

  • هر که را در جان خدا بنهد محک ** هر یقین را باز داند او ز شک‌‌ 300
  • Any one in whose soul God shall put the touchstone, he will distinguish every certainty from doubt.

  • در دهان زنده خاشاکی جهد ** آن گه آرامد که بیرونش نهد
  • A piece of rubbish jumps into the mouth of a living man, and only when he ejects it is he at ease.

  • در هزاران لقمه یک خاشاک خرد ** چون در آمد حس زنده پی ببرد
  • When, amongst thousands of morsels (of food), one little piece of rubbish entered (his mouth), the living man's sense (of touch or taste) tracked it down.

  • حس دنیا نردبان این جهان ** حس دینی نردبان آسمان‌‌
  • The worldly sense is the ladder to this world; the religious sense is the ladder to Heaven.

  • صحت این حس بجویید از طبیب ** صحت آن حس بخواهید از حبیب‌‌
  • Seek ye the well-being of the former sense from the physician; beg ye the well-being of the latter sense from the Beloved.

  • صحت این حس ز معموری تن ** صحت آن حس ز تخریب بدن‌‌ 305
  • The health of the former arises from the flourishing state of the body; the health of the latter arises from the ruin of the body.

  • راه جان مر جسم را ویران کند ** بعد از آن ویرانی آبادان کند
  • The spiritual way ruins the body and, after having ruined it, restores it to prosperity:

  • کرد ویران خانه بهر گنج زر ** وز همان گنجش کند معمورتر
  • Ruined the house for the sake of the golden treasure, and with that same treasure builds it better (than before);

  • آب را ببرید و جو را پاک کرد ** بعد از آن در جو روان کرد آب خورد
  • Cut off the water and cleansed the river-bed, then caused drinking-water to flow in the river-bed;

  • پوست را بشکافت و پیکان را کشید ** پوست تازه بعد از آتش بردمید
  • Cleft the skin and drew out the iron point (of the arrow or spear)—then fresh skin grew over it (the wound);

  • قلعه ویران کرد و از کافر ستد ** بعد از آن بر ساختش صد برج و سد 310
  • Rased the fortress and took it from the infidel, then reared thereon a hundred towers and ramparts.

  • کار بی‌‌چون را که کیفیت نهد ** این که گفتم هم ضرورت می‌‌دهد
  • Who shall describe the action of Him who hath no like? This that I have said (is what) the present necessity is affording.

  • گه چنین بنماید و گه ضد این ** جز که حیرانی نباشد کار دین‌‌
  • Sometimes it (the action of God) appears like this and sometimes the contrary of this: the work of religion is naught but bewilderment.

  • نی چنان حیران که پشتش سوی اوست ** بل چنین حیران و غرق و مست دوست‌‌
  • (I mean) not one bewildered in such wise that his back is (turned) towards Him; nay, but one bewildered (with ecstasy) like this and drowned (in God) and intoxicated with the Beloved.

  • آن یکی را روی او شد سوی دوست ** و آن یکی را روی او خود روی دوست‌‌
  • The face of the one is set towards the Beloved, (while) the face of the other is just his own face (he is facing himself).

  • روی هر یک می‌‌نگر می‌‌دار پاس ** بو که گردی تو ز خدمت رو شناس‌‌ 315
  • Look long on the face of every one, keep watch attentively: it may be that by doing service (to Súfís) you will come to know the face (of the true saint).

  • چون بسی ابلیس آدم روی هست ** پس به هر دستی نشاید داد دست‌‌
  • Since there is many a devil who hath the face of Adam, it is not well to give your hand to every hand,

  • ز انکه صیاد آورد بانگ صفیر ** تا فریبد مرغ را آن مرغ گیر
  • Because the fowler produces a whistling sound in order to decoy the bird,

  • بشنود آن مرغ بانگ جنس خویش ** از هوا آید بیابد دام و نیش‌‌
  • (So that) the bird may hear the note of its congener and come down from the air and find trap and knife-point.

  • حرف درویشان بدزدد مرد دون ** تا بخواند بر سلیمی ز ان فسون‌‌
  • The vile man will steal the language of dervishes, that he may thereby chant a spell over (fascinate and deceive) one who is simple.

  • کار مردان روشنی و گرمی است ** کار دونان حیله و بی‌‌شرمی است‌‌ 320
  • The work of (holy) men is (as) light and heat; the work of vile men is trickery and shamelessness.

  • شیر پشمین از برای کد کنند ** بو مسیلم را لقب احمد کنند
  • They make a woollen lion for the purpose of begging; they give the title of Ahmad (Mohammed) to Bú Musaylim;