گفت من، گفتش برو هنگام نیست ** بر چنین خوانی مقام خام نیست‌‌

خام را جز آتش هجر و فراق ** کی پزد کی وا رهاند از نفاق‌‌

رفت آن مسکین و سالی در سفر ** در فراق دوست سوزید از شرر

پخته گشت آن سوخته پس باز گشت ** باز گرد خانه‌‌ی همباز گشت‌‌ 3060

حلقه زد بر در به صد ترس و ادب ** تا بنجهد بی‌‌ادب لفظی ز لب‌‌

بانگ زد یارش که بر در کیست آن ** گفت بر درهم تویی ای دلستان‌‌

گفت اکنون چون منی ای من در آ ** نیست گنجایی دو من را در سرا

نیست سوزن را سر رشته دو تا ** چون که یکتایی درین سوزن در آ

رشته را با سوزن آمد ارتباط ** نیست در خور با جمل سم الخیاط 3065

کی شود باریک هستی جمل ** جز به مقراض ریاضات و عمل‌‌

دست حق باید مر آن را ای فلان ** کاو بود بر هر محالی کن فکان‌‌

هر محال از دست او ممکن شود ** هر حرون از بیم او ساکن شود

اکمه و ابرص چه باشد مرده نیز ** زنده گردد از فسون آن عزیز

و آن عدم کز مرده مرده‌‌تر بود ** در کف ایجاد او مضطر بود 3070

کل يوم هو فی شأن بخوان ** مر و را بی‌‌کار و بی‌‌فعلی مدان‌‌

کمترین کاریش هر روز است آن ** کاو سه لشکر را کند این سو روان‌‌

لشکری ز اصلاب سوی امهات ** بهر آن تا در رحم روید نبات‌‌

لشکری ز ارحام سوی خاکدان ** تا ز نر و ماده پر گردد جهان‌‌

لشکری از خاک ز آن سوی اجل ** تا ببیند هر کسی حسن عمل‌‌ 3075

این سخن پایان ندارد هین بتاز ** سوی آن دو یار پاک پاک باز

صفت توحید

گفت یارش کاندر آ ای جمله من ** نی مخالف چون گل و خار چمن‌‌

رشته یکتا شد غلط کم شد کنون ** گر دو تا بینی حروف کاف و نون‌‌

کاف و نون همچون کمند آمد جذوب ** تا کشاند مر عدم را در خطوب‌‌

پس دو تا باید کمند اندر صور ** گر چه یکتا باشد آن دو در اثر 3080

گر دو پا گر چار پا ره را برد ** همچو مقراض دو تا یکتا برد