English    Türkçe    فارسی   

1
3189-3213

  • چیست آن ذات الیمین فعل حسن ** چیست آن ذات الشمال اشغال تن‌‌
  • What is that right hand? Good deeds. What is that left hand? The affairs of the body.

  • می‌‌رود این هر دو کار از انبیا ** بی‌‌خبر زین هر دو ایشان چون صدا 3190
  • These two (kinds of) actions proceed from the prophets, (while) they are unconscious of them both, like the echo:

  • گر صدایت بشنواند خیر و شر ** ذات کوه از هر دو باشد بی‌‌خبر
  • If the echo causes thee to hear good and evil, the mountain itself is unconscious of either.

  • گفتن مهمان یوسف علیه السلام را که آینه آوردمت ارمغان تا هر باری که در وی نگری روی خوب خود بینی مرا یاد کنی‌‌
  • How the guest said to Joseph, “I have brought thee the gift of a mirror, so that whenever thou lookest in it thou wilt see thine own fair face and remember me.”

  • گفت یوسف هین بیاور ارمغان ** او ز شرم این تقاضا زد فغان‌‌
  • Joseph said, “Come, produce the gift.” He (the guest), on account of shame (confusion) at this demand, sobbed aloud.

  • گفت من چند ارمغان جستم ترا ** ارمغانی در نظر نامد مرا
  • “How many a gift,” said he, “did I seek for thee! No (worthy) gift came into my sight.

  • حبه‌‌ای را جانب کان چون برم ** قطره‌‌ای را سوی عمان چون برم‌‌
  • How should I bring a grain (of gold) to the mine? How should I bring a drop (of water) to the (Sea of) ‘Umán?

  • زیره را من سوی کرمان آورم ** گر به پیش تو دل و جان آورم‌‌ 3195
  • I shall (only) bring cumin to Kirmán, if I bring my heart and soul (as a gift) to thee.

  • نیست تخمی کاندر این انبار نیست ** غیر حسن تو که آن را یار نیست‌‌
  • There is no seed that is not in this barn, except thy beauty which hath no equal.

  • لایق آن دیدم که من آیینه‌‌ای ** پیش تو آرم چو نور سینه‌‌ای‌‌
  • I deemed it fitting that I should bring to thee a mirror like the (inward) light of a (pure) breast,

  • تا ببینی روی خوب خود در آن ** ای تو چون خورشید شمع آسمان‌‌
  • That thou mayst behold thy beauteous face therein, O thou who, like the sun, art the candle of heaven.

  • آینه آوردمت ای روشنی ** تا چو بینی روی خود یادم کنی‌‌
  • I have brought thee a mirror, O light (of mine eyes), so that when thou seest thy face thou mayst think of me.”

  • آینه بیرون کشید او از بغل ** خوب را آیینه باشد مشتغل‌‌ 3200
  • He drew forth the mirror from beneath his arm: the fair one's business is with a mirror.

  • آینه‌‌ی هستی چه باشد نیستی ** نیستی بر گر تو ابله نیستی‌‌
  • What is the mirror of Being? Not-being. Bring not-being (as your gift), if you are not a fool.

  • هستی اندر نیستی بتوان نمود ** مال داران بر فقیر آرند جود
  • Being can be seen (only) in not-being: the rich bestow (exhibit) generosity on the poor.

  • آینه‌‌ی صافی نان خود گرسنه ست ** سوخته هم آینه‌‌ی آتش زنه ست‌‌
  • The clear mirror of bread is truly the hungry man; tinder, likewise, is the mirror of that (the stick or flint) from which fire is struck.

  • نیستی و نقص هر جایی که خاست ** آینه‌‌ی خوبی جمله‌‌ی پیشه‌‌هاست‌‌
  • Not-being and defect, wherever they arise (appear), are the mirror which displays the excellence of all crafts.

  • چون که جامه چست و دوزیده بود ** مظهر فرهنگ درزی چون شود 3205
  • When a garment is neat and well-stitched, how should it enable the tailor to exhibit his skill?

  • ناتراشیده همی‌‌باید جذوع ** تا دروگر اصل سازد یا فروع‌‌
  • Trunks of trees must be unhewn in order that the woodcutter may fashion the stem or the branches (and thus exercise his craft).

  • خواجه‌‌ی اشکسته بند آن جا رود ** که در آن جا پای اشکسته بود
  • The doctor who sets broken bones goes to the place where the person with the fractured leg is.

  • کی شود چون نیست رنجور نزار ** آن جمال صنعت طب آشکار
  • How shall the excellence of the art of medicine be made manifest when there is no emaciated invalid?

  • خواری و دونی مسها بر ملا ** گر نباشد کی نماید کیمیا
  • How shall the (power of the) Elixir be shown if the vileness and baseness of coppers is not notorious?

  • نقصها آیینه‌‌ی وصف کمال ** و آن حقارت آینه‌‌ی عز و جلال‌‌ 3210
  • Defects are the mirror of the quality of perfection, and that vileness is the mirror of power and glory,

  • ز آن که ضد را ضد کند پیدا یقین ** ز آن که با سرکه پدید است انگبین‌‌
  • Because (every) contrary is certainly made evident by its contrary; because honey is perceived (to be sweet by contrast) with vinegar.

  • هر که نقص خویش را دید و شناخت ** اندر استکمال خود ده اسبه تاخت‌‌
  • Whoever has seen and recognised his own deficiency has galloped with ten horses (made rapid progress) in perfecting himself.

  • ز آن نمی‌‌پرد به سوی ذو الجلال ** کاو گمانی می‌‌برد خود را کمال‌‌
  • The reason why he (any one) is not flying towards the Lord of glory is that he supposes himself to be perfect.